فهرست مقالات توسعه انسانی

• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  1 - تاثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر شاخص توسعه انسانی در کشورهای D-8
  علی رضازاده
  هدف اصلی این مطالعه بررسی تاثیر شاخص فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT)  بر توسعه انسانی کشورهای D8 طی دوره زمانی 1990-2015 می­باشد. در این راستا از متغیرهای تولید ناخالص داخلی حقیقی، درجه باز بودن تجاری و تشکیل سرمایه ناخالص به عنوان متغیر کنترل استفاده شده و تخمین مدل در چکیده کامل

  هدف اصلی این مطالعه بررسی تاثیر شاخص فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT)  بر توسعه انسانی کشورهای D8 طی دوره زمانی 1990-2015 می­باشد. در این راستا از متغیرهای تولید ناخالص داخلی حقیقی، درجه باز بودن تجاری و تشکیل سرمایه ناخالص به عنوان متغیر کنترل استفاده شده و تخمین مدل در چارچوب تکنیک هم­انباشتگی پانلی انجام یافته است. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که بین متغیرهای مدل تحقیق رابطه تعادلی بلندمدت وجود دارد و متغیرهای فناوری اطلاعات و ارتباطات، تولید حقیقی، درجه باز بودن تجاری و تشکیل سرمایه ناخالص تاثیر مثبت و معنی­دار بر شاخص توسعه انسانی در کشورهای مورد مطالعه دارند. لذا مهمترین توصیه سیاستی مطالعه آن است که کشورهای در حال توسعه دی هشت، با سرمایه­گذاری­های تکمیلی در فناوری­های نوین اطلاعات و ارتباطات در کنار سرمایه­گذاری در بخش­های سلامت و آموزش، سطح توسعه انسانی خود بیش از پیش ارتقا دهند.   پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  2 - مقایسه توسعه انسانی در ایران وکشورهای منطقه (بر اساس گزارش توسعه انسانی سازمان ملل در سال 2011)
    رضا  علیزاده غلامحسین  وزیری
  موضوع ارتباط صنعت و دانشگاه از محورهای اصلی حرکت در راستای سند چشم انداز بیست ساله ایران در افق سال 1404 هجری شمسی در زمینه توسعه علمی و فناوری است و تاثیر چشمگیری بر اشتغال نیروی انسانی تحصیل کرده، تولید ملی و در نتیجه درآمد سرانه کشور دارد و با عنایت به این که میانگین چکیده کامل

  موضوع ارتباط صنعت و دانشگاه از محورهای اصلی حرکت در راستای سند چشم انداز بیست ساله ایران در افق سال 1404 هجری شمسی در زمینه توسعه علمی و فناوری است و تاثیر چشمگیری بر اشتغال نیروی انسانی تحصیل کرده، تولید ملی و در نتیجه درآمد سرانه کشور دارد و با عنایت به این که میانگین سال های تحصیل، امید به تحصیل و درآمد سرانه از شاخص های تعیین کننده توسعه انسانی هستند، لذا توسعه ارتباط جامعه دانشگاهی با صنایع مختلف کشور، یکی از الزامات بهبود وضعیت توسعه انسانی در کشور است در این مقاله سعی شده است مفهوم توسعه انسانی به وسیله شاخص ها و اجزای آن ها که برای سنجش توسعه انسانی استفاده می‌شوند، توضیح داده شود و سپس مقایسه ای تحلیلی بین ایران و کشورهای منطقه انجام گیرد. منظور از کشورهای منطقه کشورهایی هستند که در سند چشم انداز بیست ساله ایران در افق سال 1404هجری شمسی مدنظر قرار گرفته اند. این کشورها شامل کشورهای آسیای میانه، قفقاز، خاورمیانه و نیز کشورهای همسایه ایران می شوند. هدف از این مقاله، بررسی و ارزیابی توسعه انسانی جمهوری اسلامی ایران و مقایسه جایگاه آن بین کشورهای منطقه و نیز جهان براساس گزارش توسعه انسانی (HDR) سال 2011 می باشد. این گزارش به صورت سالیانه توسط سازمان ملل منتشر می شود. بررسی‌ها‌ی انجام یافته نشان می دهد که کشور ما از نظر شاخص توسعه انسانی در وضعیت مطلوبی به سر نمی‌برد و تداوم روند فعلی موجب نزول رتبه ایران در رتبه بندی جهانی خواهد شد. بنابراین پس از بررسی‌ها‌ی انجام گرفته و تحلیل نتایج به دست آمده برای بهبود توسعه انسانی در کشور پیشنهاداتی ارائه گردیده است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  3 - رابطه مدنی و توانمندی: مطالعه تطبیقی «هانا آرنت» و «آمارتیا سن»
  عطاءاله کریم زاده عباس  منوچهری
  «هانا آرنت»، اندیشمند سیاسی، با طرح مقوله «فضیلت مدنی» و نقد دموکراسیِ لیبرال، سعی در ارائه راه حلی برای استقرار زندگی نیک در زمانه خود دارد. در «فضیلت مدنی» آرنت، انسان ها باید بتوانند آزادی و برابری خود را به عنوان شهروند و در فضای گفت وگو و تعامل به دست آورند. از سو چکیده کامل

  «هانا آرنت»، اندیشمند سیاسی، با طرح مقوله «فضیلت مدنی» و نقد دموکراسیِ لیبرال، سعی در ارائه راه حلی برای استقرار زندگی نیک در زمانه خود دارد. در «فضیلت مدنی» آرنت، انسان ها باید بتوانند آزادی و برابری خود را به عنوان شهروند و در فضای گفت وگو و تعامل به دست آورند. از سوی دیگر، «آمارتیا سن» در رهیافتِ توسعه انسانی، با نقد نظریه مدرنیزاسیون و اقتصاد رشد، درصدد اخلاقی کردن اقتصاد در حیطۀ اندیشۀ سیاسی است. سن با مقولۀ «توانمندی» خود، توسعه را «به مثابه آزادی» ترسیم کرده است و توانمندی را راه-کاری به سوی آزادی انسان می داند که در فضایی برابر و اخلاقی، هر فرد انسانی ضمن کارگزاری و توانایی لازم در برابر دیگران، امکان گفت وگو و مباحثه در موقعیت و فضایی دموکراتیک داشته باشد. پرسشی که در این مقاله مطرح می-شود این است که نسبتِ «فضیلت مدنی» در اندیشه سیاسی آرنت و رویکردِ «توانمندی» در توسعۀ انسانی آمارتیا سن با توجه به تأکیدی که بر عاملیت دارند، چگونه است. بر اساس پرسش در نظر گرفته ‌شده، فرضیه مبنی بر این است که می توان «توانمندی» آمارتیا سن را در راستایِ «فضیلت مدنی» آرنت دانست که اولویت اساسی هر دو، کارگزاری و عاملیت انسانی است. در این مقاله نشان داده می‌شود که «توانمندی» در اندیشه سن در وجه مدنی خود با عنوان فضای مفاهمه و تعامل، با «فضیلت مدنی» آرنت که همانا مسئولیت شهروندی در فضای گفت وگو و تعامل است، می تواند اشتراک معنایی و عملی داشته باشد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  4 - مقایسه تطبیقی توسعه زنان درکشورهای توسعه یافته وایران و پیامد های اخلاقی آن در جامعه
  شهربانو چتری
  از اوايل دهه هفتاد ميلادی توجه به نقش زن در توسعه ي جوامع و توانمندسازی زنان در ابعاد مختلف توسعه و مسأله رفع عقب ماندگی های اجتماعی، سياسی و فرهنگی به عنوان يک اولويت در سطح جهانی پذيرفته شد. بر اساس يافته های مربوط به شاخص های بهداشتی، آموزشی، مشارکت اجتماعی و حضور تع چکیده کامل

  از اوايل دهه هفتاد ميلادی توجه به نقش زن در توسعه ي جوامع و توانمندسازی زنان در ابعاد مختلف توسعه و مسأله رفع عقب ماندگی های اجتماعی، سياسی و فرهنگی به عنوان يک اولويت در سطح جهانی پذيرفته شد. بر اساس يافته های مربوط به شاخص های بهداشتی، آموزشی، مشارکت اجتماعی و حضور تعيين کننده سياسی، زنان ايرانی در شرايطی به مراتب بهتر نسبت به اغلب کشورهای در حال توسعه ي منطقه ای و اسلامی قرار دارند. اما واقعيت آن است که زنان ايرانی هنوز برای رسيدن به جايگاه حقيقی خود راه درازی را پيش رو دارند. پژوهش حاضر با هدف مقایسه تطبیقی وضعیت زنان ایران (توسعه بالا)، با کشورهای توسعه خیلی بالا بر اساس شاخص‌های توسعه انسانی یونسکو انجام شد. پژوهش حاضر به روش توصیفی-تحلیلی و با استناد به اسناد معتبر و گزارش‌های توسعه انسانی سازمان ملل، به مقایسه شاخص توسعه انسانی ایران با کشورهای توسعه خیلی بالا در یک دوره 10 ساله از سال (2006-2016) پرداخته است. اين بررسي شامل موارد: رتبه هر کشور و ميزان سه شاخص اصلی براي محاسبه شاخص توسعه انساني (اميد به زندگي در بدو تولد، نسبت باسوادي در بزرگسالان، نسبت ناخالص ثبت نام و استاندارد زندگي با GDP سرانه یا درآمد) در هريک از کشورها بود. نمونه گيري به صورت هدفمند انجام شد در واقع تعدادي از کشورها با شاخص توسعه انساني خیلی بالاتر از ايران انتخاب شدند. یافته‌ها حاصل از این تحقیق نشان داد که بین میزان باسوادی، امید به زندگی و درآمد سرانه زنان ایران و زنان کشورهای توسعه خیلی بالا تفاوت معناداری وجود دارد. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که وضعیت زنان ایرانی در مقایسه با زنان کشورهای دارای توسعه خیلی بالا، ضعیف است که این خود نیازمند برنامه ریزی های دقیق برای ارتقاء شاخص توسعه انسانی در بین زنان ایرانی است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  5 - تأثیر شاخص‌های توسعه انسانی بر رشد اقتصادی دربین کشورهای اسلامی
  علیرضا تمیزی
  در طول چند دهه اخیر، مباحث مربوط به سرمایه انسانی و تأثیر آن بر رشد اقتصادی از اهمیت خاصی برخودار بوده است. در همین راستا، هدف این مطالعه بررسی رابطه میان شاخص های توسعه انسانی بر رشد اقتصادی با رویکرد بین کشوری می باشد. و سرمایه انسانی که به عنوان یکی از ارکان اساسی یک چکیده کامل

  در طول چند دهه اخیر، مباحث مربوط به سرمایه انسانی و تأثیر آن بر رشد اقتصادی از اهمیت خاصی برخودار بوده است. در همین راستا، هدف این مطالعه بررسی رابطه میان شاخص های توسعه انسانی بر رشد اقتصادی با رویکرد بین کشوری می باشد. و سرمایه انسانی که به عنوان یکی از ارکان اساسی یک کشور و همچنین یکی از اهداف توسعه محسوب می شود، نقش مهمی دراین میان ایفا می کند. در این تحقیق از الگوهای اقتصادی و مدل داده های پانلی برای تعیین میزان تاثیر گذاری سرمایه انسانی بر رشد اقتصادی در کشورهای هدف استفاده شده است. شاخص توسعه انسانی با در نظر گرفتن مولفه های اساسی چون : سلامتی، آموزش و درآمد سرانه که در برخی متون بعنوان نرم افزار رشد از آن یاد می شود و بدون بهبود آنها توسعه انسانی استمرار نمی یابد و پیش نیاز رشد پایدار است. نتایج مطالعه نشان می دهد که درآمد سرانه و نرخ امید به زندگی بر رشد اقتصادی در بین کشورهای اسلامی تأثیر مثبت و معنی داری دارد. همچنین بررسی نشان می دهد نرخ تحصیلات تأثیر منفی بر رشد اقتصادی در بین کشورهای اسلامی دارد. و در نهایت می توان بیان کرد که شاخص های توسعه انسانی بر رشد اقتصادی در بین کشورهای اسلامی تأثیر مثبت دارد. و این پژوهش براساس گزارش توسعه انسانی برنامه سازمان ملل از سال 2000- 2015 انجام شده است. و سه شاخص اصلی برای محاسبه شاخص توسعه انسانی: امید به زندگی در بدو تولد، نسبت باسوادی دربزرگسالان و استاندارد زندگی با GNI سرانه، درهریک از کشورهای اسلامی منطقه خاورمیانه بوده است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  6 - بررسی تاثير اعتماد اجتماعی بر توسعه با تاکید بر شاخص توسعه انسانی در سال¬های 2016-1980
  سید محمد مستولی زاده
  توسعه انسانی به مفهوم فرآیند گسترش حیطه انتخاب افراد و بهبود رفاه آن ها است. شاخص توسعه انسانی میانگین موفقیت های بدست آمده کشورها در سه بعد اصلی توسعه انسانی یعنی زندگی طولانی و سالم، دستیابی به دانش و استانداردهای شایسته زندگی را اندازه می گیرد. جدا از ابعاد اصلی شاخ چکیده کامل

  توسعه انسانی به مفهوم فرآیند گسترش حیطه انتخاب افراد و بهبود رفاه آن ها است. شاخص توسعه انسانی میانگین موفقیت های بدست آمده کشورها در سه بعد اصلی توسعه انسانی یعنی زندگی طولانی و سالم، دستیابی به دانش و استانداردهای شایسته زندگی را اندازه می گیرد. جدا از ابعاد اصلی شاخص توسعه انسانی، متغیر اعتماد اجتماعی به عنوان مهم ترین شاخص سرمایه اجتماعی، ساز و کاری برای ایجاد انسجام و وحدت در نظام های اجتماعی، تسهیل مشارکت، تعاون اجتماعی و پرورش ارزش های مردم سالارانه است که بدون شک می تواند بر ابعاد اصلی شاخص توسعه انسانی تاثیر نماید. این پژوهش در پی پاسخ به این سوال است که آیا اعتماد اجتماعی بر بهبود شاخص توسعه انسانی اثر گذار است؟ این پژوهش، به بررسی تاثیر اعتماد اجتماعی بر شاخص توسعه انسانی برای 56 کشور شامل کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی(OECD)، کشورهای عضو اوپک(OPEC) و اتحادیه کشورهای جنوب شرق آسیا(ASEAN) برای سال های 1980 الی 2016 می پردازد. نتایج این پژوهش می رساند که اعتماد به طور مثبت با رشد بلند مدت HDI ارتباط معنی دار دارد. همچنین، اثر اعتماد اجتماعی بر توسعه انسانی در کشورهایی که دارای دموکراسی بالاتر می باشند ضعیف تر است. عدم تاثیر قابل توجه اعتماد اجتماعی در شاخص توسعه انسانی کشورهای دموکراتیک ، دلیل بر بی تاثیری آن نیست. بلکه این نکته ناشی از نوع تعریف شاخص توسعه انسانی و ابعادانتخاب شده در این شاخص است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  7 - تأثیرآموزش‌های فنی و حرفه‌ای بر شاخص‌های توسعه انسانی
  رمضان  جهانیان
  هدف پژوهش حاضر تعیین تأثیر آموزش‌های فنی و حرفه‌ای بر شاخص‌های توسعه انسانی می‌باشد. روش پژوهش از نوع شبه‌آزمایشی، تک‌گروهی با پیش آزمون و پس آزمون بوده و جامعه آماری این پژوهش 30 آموزشگاه آزاد فنی و حرفه‌ای با تعداد 3800 نفر کار‌آموز که در سه ماهه چهارم سال 1391در این چکیده کامل

  هدف پژوهش حاضر تعیین تأثیر آموزش‌های فنی و حرفه‌ای بر شاخص‌های توسعه انسانی می‌باشد. روش پژوهش از نوع شبه‌آزمایشی، تک‌گروهی با پیش آزمون و پس آزمون بوده و جامعه آماری این پژوهش 30 آموزشگاه آزاد فنی و حرفه‌ای با تعداد 3800 نفر کار‌آموز که در سه ماهه چهارم سال 1391در این آموزشگاه‌ها ثبت‌نام نموده‌ بودند. تعداد نمونه‌ها 246 نفر (123 نفر زن و 123 نفر مرد) به صورت تصادفی بر اساس جدول تعیین حجم نمونه مورگان، انتخاب گردیده و روش نمونه‌گیری به صورت تصادفی خوشه‌ای انجام گرفت. ابزار سنجش، پرسشنامه محقق‌ساخته، که پایایی سؤالات پرسشنامه با استفاده از آزمون ضریب آلفای کرونباخ برابر 0.85 محاسبه شده است. نتایج پژوهش نشان داد که، آموزش‌های فنی و حرفه‌ای بر کاهش میزان بیکاری و فقر تأثیر داشته است. همچنین در افزایش امید به زندگی و بهبود شرایط زندگی نیز مؤثر بوده و باعث افزایش توانمند‌سازی و سلامت روان در افراد آموزش‌دیده گردیده است. همچنین نشان داد که میزان تأثیر آموزش‌های فنی و حرفه‌ای بر مؤلفه‌های شاخص توسعه انسانی، در زنان و مردان در آموزشگاه‌های آزاد استان البرز تفاوت وجود دارد. بنابراین نتایج بدست آمده در این پژوهش حاکی از این امر است که آموزش‌های فنی و حرفه‌ای بر شاخص توسعه انسانی ازجمله کاهش میزان بیکاری و فقر و افزایش امید به زندگی و بهبود شرایط زندگی و افزایش توانمند‌سازی و سلامت روان فراگیران تأثیر داشته و تمامی فرضیه‌ها با اطمینان 99% در سطح معناداری 0.001 مورد تأیید قرار گرفت. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  8 - تأثیرآموزش‌های فنی و حرفه‌ای بر شاخص‌های توسعه انسانی
  رمضان  جهانیان
  هدف پژوهش حاضر تعیین تأثیر آموزش‌های فنی و حرفه‌ای بر شاخص‌های توسعه انسانی می‌باشد. روش پژوهش از نوع شبه‌آزمایشی، تک‌گروهی با پیش آزمون و پس آزمون بوده و جامعه آماری این پژوهش 30 آموزشگاه آزاد فنی و حرفه‌ای با تعداد 3800 نفر کار‌آموز که در سه ماهه چهارم سال 1391در این چکیده کامل

  هدف پژوهش حاضر تعیین تأثیر آموزش‌های فنی و حرفه‌ای بر شاخص‌های توسعه انسانی می‌باشد. روش پژوهش از نوع شبه‌آزمایشی، تک‌گروهی با پیش آزمون و پس آزمون بوده و جامعه آماری این پژوهش 30 آموزشگاه آزاد فنی و حرفه‌ای با تعداد 3800 نفر کار‌آموز که در سه ماهه چهارم سال 1391در این آموزشگاه‌ها ثبت‌نام نموده‌ بودند. تعداد نمونه‌ها 246 نفر (123 نفر زن و 123 نفر مرد) به صورت تصادفی بر اساس جدول تعیین حجم نمونه مورگان، انتخاب گردیده و روش نمونه‌گیری به صورت تصادفی خوشه‌ای انجام گرفت. ابزار سنجش، پرسشنامه محقق‌ساخته، که پایایی سؤالات پرسشنامه با استفاده از آزمون ضریب آلفای کرونباخ برابر 0.85 محاسبه شده است. نتایج پژوهش نشان داد که، آموزش‌های فنی و حرفه‌ای بر کاهش میزان بیکاری و فقر تأثیر داشته است. همچنین در افزایش امید به زندگی و بهبود شرایط زندگی نیز مؤثر بوده و باعث افزایش توانمند‌سازی و سلامت روان در افراد آموزش‌دیده گردیده است. همچنین نشان داد که میزان تأثیر آموزش‌های فنی و حرفه‌ای بر مؤلفه‌های شاخص توسعه انسانی، در زنان و مردان در آموزشگاه‌های آزاد استان البرز تفاوت وجود دارد. بنابراین نتایج بدست آمده در این پژوهش حاکی از این امر است که آموزش‌های فنی و حرفه‌ای بر شاخص توسعه انسانی ازجمله کاهش میزان بیکاری و فقر و افزایش امید به زندگی و بهبود شرایط زندگی و افزایش توانمند‌سازی و سلامت روان فراگیران تأثیر داشته و تمامی فرضیه‌ها با اطمینان 99% در سطح معناداری 0.001 مورد تأیید قرار گرفت پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  9 - تحلیل تطبیقی رویکردهای توسعه-محور نیازهای اساسی و توسعه انسانی
  محمد تیو وحید محمودی
  نزدیک به سه دهه از زمان نهادینه شدن رویکرد توسعه انسانی به عنوان گفتمانی بدیل در مقابل رویکرد ارتدکس در توسعه می گذرد. مطرح شدن این رویکرد، پنداشت از توسعه و بهروزی انسانی را از تمرکز سنتی بر درآمد و مصرف به سمت بسط آزادی ها و قابلیت های انسانی تغییر داده است. با توجه ب چکیده کامل

  نزدیک به سه دهه از زمان نهادینه شدن رویکرد توسعه انسانی به عنوان گفتمانی بدیل در مقابل رویکرد ارتدکس در توسعه می گذرد. مطرح شدن این رویکرد، پنداشت از توسعه و بهروزی انسانی را از تمرکز سنتی بر درآمد و مصرف به سمت بسط آزادی ها و قابلیت های انسانی تغییر داده است. با توجه به آنکه در توسعه، به عنوان یک علم میان رشته ای، داشتن شناختی عالمانه از دیدمان ها امری ضروری است، چنین شناختی از این دانش میان رشته ای، چارچوب مفهومی مقاله حاضر می باشد. در این چارچوب دو گونه نظریه توسعه، مشخصاً «نیازهای اساسی» و «توسعه انسانی» با یکدیگر مقایسه شده اند. بدین منظور ابتدا با بهره گیری از یک مرور ادبیات جامع به بررسی چگونگی نهادینه شدن این رویکردها در عرصه جهانی پرداخته می شود. سپس با بهره گیری از روش تطبیقی، نقاط اختلاف و اشتراک بین دو رویکرد از جهت ظرفیت های میان رشته ای آنها بیان می شوند. در نهایت با توجه به نقاط اشتراک، این نتیجه حاصل می شود که رویکرد نیازهای اساسی سلف مفهومی رویکرد توسعه انسانی می باشد، اما به دلیل تفاوتی که بین عرصه های نظر و عمل در رویکرد نیازهای اساسی وجود دارد، رویکرد توسعه انسانی جایگزین آن گشته است. پرونده مقاله