بررسی کاربرد لاله از قلمرو قاموسی تا گسترة نمادین
محورهای موضوعی : پژوهشهای ادبیات کلاسیک ایرانمحرم رضایتی‌‌کيشه‌‌خاله 1 , فیروز فاضلی 2 , اسماعیل نقدی 3
1 -
2 -
3 -
کلید واژه: لاله شعرفارسی کاربرد نمادین فرهنگ‌نامه,
چکیده مقاله :
نماد، نشانه‌ای است که هم ارجاع به خود دارد و هم مفاهیمی فراتر از وجود عینی خود است. با نگاهی دقیق به نمادها، در می‌یابیم که ثبت نمادها در فرهنگنامه‌های موجود، معنای لغوی آنها را درپی داشته است و نزد اکثر فرهنگ‌نویسان، نوزایی مفهومی نمادها در عرصة هنری شعر مغفول مانده است. هدف اصلی مقالة زیر نشان دادن تقابل بین معنای نمادها در فرهنگنامه‌ها با نوزایی هنری آنها در اشعار دوره‌های مختلف سبکی است. در این مقاله، ضمن معرّفی نمادها و بیان تاریخچة نمادهای گیاهی در دو فرهنگ شرق و غرب از دیدگاه فلاسفه، روان‌شناسان و اسطوره‌گرایان، نخست به تبیین اهمیت معانی و کاربرد نمادین واژه‌‌ها، سپس به طور اختصاصی به معانی لاله و توسیع هنری آن براساس اشعار منوچهری، سعدی، صائب و سپهری به عنوان نمایندگان شعری سبک‌های خراسانی، عراقی، هندی و نونیمایی پرداخته‌‌‌ایم تا سیر تحول و تکامل معنای آن از قالب قاموسی و محدود، به کاربرد گسترده و نمادین به طور جامع آشکار گردد و از طرفی، ظرفیت‌ها و امکانات زبان هنری و ادبی در خلق و گسترش معنای واژه‌‌ها با نقل شواهدی، بیش از بیش مشخص و برجسته شود.
Symbol is a sign not only refers to its sense but also to some contents beyond its literal meaning. To be more exact about the symbols, they are cited into the dictionaries by their literal sense, not by their innovative content in the aesthetic domain of poetry. This paper aims to explain the contrast between the sense of the symbols in the dictionaries and their novel meaning in the poetry of different period of time in terms of the various styles. In this research, a short introduction about the symbols as well as a literature review about the herbal symbols in the both eastern and western cultures is going to be rendered from philosophical, psychological and mythologist point of views. Then, the significance of the symbolic meaning and function of the words is discussed, while the meaning of tulip and its metaphoric extension is determined to be mentioned based on Manouchehri, Saadi, Saib and Sepehri’s poetry due to their being representatives for different poetic styles, such as Khorasani, Iraqi, Indian and modern poetry. The purpose of this investigation is to illustrate the semantic evolution of a word from its bounded sense to its extended and symbolic function. What is more, it aims to be evidence for the literary and artistic capacities and possibilities which leads to the creation and extension of the word’s meaning.
