ژئوشیمی و تحولات دگرگونی اسکارن‌های کوه صاحب‌الزمان و نفوذی‌های همراه در شرق کرمان
محورهای موضوعی :شهریار محمودی 1 , سلیمه دهقانی دشتابی 2
1 -
2 - دانشگاه شهید بهشتی
کلید واژه:
چکیده مقاله :
کوه صاحب‌الزمان در 8 کیلومتری شمال شرق شهر کرمان و در مرز زون ارومیه دختر و ایران مرکزی واقع است. در این منطقه چند رخنمون از تودۀ آذرین جوان با ترکیب دیوریتی که با توجه به شواهد چینه‌شناسی مربوط به دوران سنوزوئیک است، وجود دارد. این توده‌ها در سنگهای آهکی کرتاسه نفوذ کرده و هاله‌های دگرگونی با رخنمون‌های کم ضخامت اسکارن ایجاد نموده‌اند. با توجه به خصوصیات کانی‌شناسی و ژئوشیمیایی، اسکارن‌های کوه صاحب‌الزمان در گروه اسکارن‌های کالک سیلیکاته قرار می‌گیرد. بر اساس مطالعات انجام شده، بر اساس تجزیه شیمیایی سنگ کل به روش XRFجهت مهاجرت یون‌های سیلسیم، منیزیم، آهن، و عناصر کمیاب از توده به سمت سنگ میزبان آهکی و در جهت مخالف انتقال کلسیم و منیزیم به سمت توده انجام شده است. کانی‌های اصلی سنگهای آذرین شامل پلاژیوکلاز، کلینوپیروکسن، آمفیبول و فلدسپار الکالن است. در بخش خارجی تودۀ آذرین (آندواسکارن) مونتی‌سلیت نیز دیده می‌شود. در اسکارن‌های این ناحیه کانی‌های گارنت، کلینوپیروکسن، ایدوکراز، اپیدوت و کلسیت حضور دارند. بر پایه بررسی‌های ژئوشیمیایی، گارنت‌ها از نوع گروسولار-آندرادیت و کلینوپیروکسن از نوع دیوپسید است و ولاستونیت نیز وجود دارد. مقایسه ترکیب شیمیائی نمونه‌های اسکارن با سنگهای آذرین نشان می‌دهد، در شروع جایگزینی توده نقش اصلی در تامین سیالات متاسوماتیکی بر عهده سیالات داغ با منشاء جوی که در سنگ میزبان آهکی وجود داشته، بوده است و پس از جایگزینی و تبلور توده اصلی نفوذی، سیالات مشتق شده از توده نقش اصلی را ایفا کرده‌اند.
Sahib Az Zaman Mountain is located 8 km North East of the Kerman city. Study area is part of Central Iran structural zone and Orumiyeh Dokhtar volcanic arc. In this area several young intrusions with intermediate composition intruded into Cretaceous limestone. According to stratigraphic evidence, these granitoids have Cenozoic age and produced thin skarnic halo. Based on mineralogical properties and whole rock geochemical analyses, Sahib Az Zaman skarn is a calc -silicate skarn. Based on this study, migration of silicon, magnesium, iron and trace elements from igneous intrusions towards calcareous host rock and the reverse migration of calcium and magnesium occurred from carbonate host rocks. Major minerals of igneous rocks include plagioclase, alkali feldspar, clinopyroxene, and amphibole. In the boundary of igneous rock body (endoskarn), monticellite is observed. In the skarns, garnet, clinopyroxene, idocrase, epidote and calcite are major minerals. Based on geochemical studies, garnets include grossular-andradite, clinopyroxenes are diopside and wollastonite is also present. Comparison of geochemical composition between skarns and igneous rocks, illustrated that emplacement of igneous body in the beginning, metasomatism affected the host rock fluids and after replacement and crystallization of the main intrusive body had the major role in providing fluids derived from the intrusive body.
