ميکروفاسيس، ژئوشيمي و محيط رسوبي سازند جهرم در کوه گچ، در جنوب شرقي شهر لار
محورهای موضوعی :
1 -
کلید واژه: ژئوشيمي ميکروفاسيس ائوسن کوه گچ حوضه زاگرس. ,
چکیده مقاله :
سازند جهرم در برش کوه گچ در نزديکي روستاي چهار بركه، حدوداً 30 كيلومتري جنوب شرق شهر لار و در جنوب غربي حوضه زاگرس واقع شده است. اين سازند با ضخامت 5/404 متر با توالي هايي از دولوميت، آهك دولوميتي و آهك به صورت هم شيب بر روي سازند ساچون قرار گرفته است، همچنين سازند آسماري با ترکيب سنگ شناسي آهك تا آهك مارني با ضخامت 5/44 متر به صورت هم شيب بر روي سازند جهرم قرار گرفته و توسط رسوبات تبخيري سازند گچساران پوشيده شده است. سن سازند جهرم، پالئوسن پسين تا ائوسن پسين مي باشد. در نهشته هاي ائوسن واقع در کوه گچ بر اساس توزيع و گسترش فرامينيفرها و ديگر اجزاء اسکلتي و غير اسکلتي، 7 ميکروفاسيس شناسايي گرديده است. اين ميکروفاسيس ها در يک محيط رمپ کربناته به همراه پشته های اائید ي نهشت کرده اند. علاوه بر مطالعات پتروگرافي، از مطالعات ژئوشيميايي نيز به منظور تعيين ترکيب کاني شناسي اوليه و مطالعات دياژنتيکي واحدهاي آهکي و دولوميتي استفاده شده است. براي تعيين مقادير ايزوتوپ‌هاي پايدار اكسيژن (δ18O ‰)و كربن (δ13C ‰)، تعداد 30 نمونه از پودر سنگ آهک ها و دولوميت ها انتخاب و جهت تعيين دماي قديمه اين نهشته ها و روند دياژنز استفاده شده اند. از مطالعات ژئوشيمي عنصري (Ca, Mg, Fe, Mn, Na, Sr) جهت تعيين ترکيب کاني شناسي اوليه آهک ها، ترکيب دولوميت ها، سيستم دياژنتيکي باز و بسته استفاده شده است. اين مطالعات حاکي از ترکيب کاني شناسي اوليه آراگونيتي، در يک سيستم بسته تا نيمه بسته با تبادل آب به سنگ پايين مي باشد. روند دياژنز در آهک ها و دولوميت ها بر اساس تغييرات ايزوتوپي اکسيژن و کربن يک روند دياژنز تدفيني با حضور مواد آلي را نشان مي دهد. سنگين بودن مقادير δ18O در دولوميت ها نسبت به آهک ها به دليل شوري بالاتر و تفريق ايزوتوپي بيشتر در دولوميت ها مي باشد. دماي قديمه محاسبه شده در آهک ها بر اساس سنگين‌ترين ايزوتوپ اكسيژن 18 دماي اوليه دياژنتيکي (هنگامي که رسوبات در نزديک سطح بوده‌اند، عمق کم تدفين) با استفاده از سنگين‌ترين ايزوتوپ اكسيژن 18 (معادل PDB ‰32/3-) آهکها، معادل 23 درجه سانتيگراد تعيين گرديده است. با توجه به مطالعات چينه نگاري سکانسي2 توالی رسوبی شامل سيستم تراکت هاي پيش رونده (TST) و تراز بالا (HST) تعيين گرديد. اين سکانس ها از نوع رده 3، با مرزهاي ناپيوستگي از نوع SB2 معرفي شده اند. تغييرات حداکثر سطح پيش روي آب دريا (mfs) بر اساس رخساره ها و تغييرات ايزوتوپي شناسايي گرديد.
The Jahrum Formation in Gach Mountain, located near village of Chahar Berkeh, in 30 Km of south- east of Lar City, south- west of Iran (Zagros Basin). This formation with the total thickness of 404.5 m consists of dolomite, calcareous dolomite and limestone. This formation overlies the Sachun Formation. The Asmari Formation with the total thickness of 44.5 m consists of limestone and marly limestone, and covered by evaporite deposits of the Gachsaran Formation. The age of the Jahrum Formation is Late Paleocene to Late Eocene. Eocene deposit in Gach Mountain, based on different facies, foraminifera and other skeletal and non skeletal grains, 7 microfacies were recognized. These microfacies deposited in a carbonates ramp environment with ooid shoal deposits. Analysis of 30 samples of limestones and dolomites for major and minor elements (Ca, Mg, Fe, Mn, Na, and Sr) and oxygen and carbon isotope values were used for carbonate mineralogy, types of dolomites, and diagenetic system. This study indicates that Jahrum carbonates were deposited in a shallow warm water tropical environment and original carbonate mineralogy was aragonite. These carbonates were affected by close to semi close diagenetic system with low water/rock interaction. Diagenetic trend in limestones and dolomite, based on oxygen and carbon isotope variations, shows a burial diagenesis with the presence of origanic matter. Temperature calculation based on heaviest oxygen isotope values (-3.32% PDB) of micrite and δw of Eocene seawater of - 0.85 SMOW, indicate that very shallow burial temperature was around 23˚C. Sequence stratigraphic studies, shows that two depositional sequences, consisting of transgrassive system tract (TST) and highstand system tract (HST). This sequences, shows third order type, with sequence boundaries (SB2). Maximum flooding surface in the Jahrum Formation was determined based on different facies and variation of isotope values.
