بررسی¬های ریخت¬زمین¬ساختی و پارینه لرزه¬شناختی پاره گسله سهلان، قطعه شمال باختری گسل شمال تبریز
محورهای موضوعی :الهه احمدزاده 1 , سمانه علی اکبرنظری 2 , مرتضی طالبیان 3 , شهریار سلیمانی آزاد 4 , مرضیه فریدی ماسوله 5
1 - پژوهشكده علوم زمين، سازمان زمين¬شناسي و اكتشافات معدني كشور
2 -
3 -
4 -
5 - مدرس
کلید واژه: پارینه ¬, لرزه¬, شناسی ریخت¬, زمین¬, ساخت شمال باختر ایران گسل سهلان و گسل شمال تبریز.,
چکیده مقاله :
گسل شمال تبریز یکی از گسل های راستالغز- راست بر در شمال باختری ایران است که با راستای شمال باختری- جنوب خاوری از صوفیان تا بستان آباد امتداد یافته و در قالب دو قطعه گسلی اصلی مشاهده می شود. در پژوهش حاضر، به منظور مطالعه آخرین جنبش های زمین ساختی پهنه گسلی شمال تبریز، پدیده های ریخت زمین ساختی جوان و نیز پارینه لرزه شناسی قطعه شمال باختری گسل شمال تبریز در گستره سهلان مورد ارزیابی قرار گرفته است. در اين پژوهش، گسيختگي گسله جوان سهلان با درازاي حدود 10 كيلومتر و راستاي چيره شمال باختري – جنب خاوري، در شمال باختري فرودگاه بين المللي تبريز به نقشه درآمده است. در بررسی های ریخت زمین ساختی انجام گرفته در این گستره، جابجایی راست بر احتمالاَ منسوب به آخرین رویداد مهلرزه ای ( 1780میلادی، 4/7 MW = )، 5/0± 5/3 متر و جابجایی شاقولی آن بین0 و 5/0 متر برآورد گردید. بنابراین، با توجه به نسبت بین لغزش افقی و لغزش شاقولی (H/V) می توان سازوکار چیره این قطعه از گسل شمال تبریز را راستالغز- راست بر در نظر گرفت که در تایید با داده های جدید GPS این گستره از کشور می باشد. بر پایه پژوهش های پارینه لرزه شناختی به عمل آمده در پژوهش حاضر، با بررسی دیواره ای عمود بر راستای گسل شمال تبریز در شمال روستای سهلان، آثار زمین شناختی چهار پارینه زمین لرزه با بزرگای نسبی (در مقیاس MW ) بیش از 4/6 شناسایی گردیده است. بزرگای جوان ترین رخداد ثبت شده در نهشته های ترانشه یاد شده، در محدوده 7 برآورد شده است که با توجه به موقعیت های جغرافیایی، این رویداد را می توان در پیوند با زمین لرزه تاریخی سال 1780 میلادی (4/7MW = ) دانست.
The North Tabriz Fault is one of the major strike-slip faults (trending NW-SE) in NW Iran, that trends from Sofian to Bostan Abad. Generally, the fault consists of two main fault segments. In present research, to study the last active tectonics at the North Tabriz Fault region, evaluated young morphotectonical features and paleoseismology of northwestern fault segment evaluated. On the basis of morphotectonic approaches on this region, horizontal slip last event (MW = 7.4, 1780 AD) are found in the ranges 3.5 ±0.5 m and vertical slip between 0 and 0.5 m. However, by attention to H/V ratio can propose that NW segment of North Tabriz Fault act as pure strike slip which confirm by new GPS data on this part of Iran. On the basis of paleoseismological researchs, by examining a wall perpendicular to the North Tabriz Fault in North Sahlan Village, four old paleoearthquakes with relative magnitude of MW = 6.4 has been detected. A young magnitude of the event, recorded in deposits of the paleoseismologic trench of the study area, close to 7 have been estimated that according to geographic and stratigraphic location, this event can be associated with historical earthquakes since 1780 AD (MW = 7.4).
