نقش عوامل اجتماعی و اقتصادی در مهاجرت¬های روستایی- شهری ناحیه نورعلی بیگ ساوه
محورهای موضوعی :مصطفي طالشی 1 , محبوبه شبنما 2
1 - دانشگاه پيام نور
2 - پیام نور
کلید واژه:
چکیده مقاله :
در نواحی روستایی با بروز محدودیت های ساختاری ـ عملکردی مبتنی بر فعالیت های اقتصادي و اجتماعی روستانشینان براي به کسب فرصت هاي بهتر اقتصادی و رفاه زندگی به سکونتگاههای شهري مهاجرت نمایند. پژوهش حاضر، با هدف تحلیل نقش آفرینی عوامل اجتماعی و اقتصادی در مهاجرت روستا به شهر، به لحاظ ماهیت، توصیفی- تحلیلی و از نظر هدف گذاری کاربردی است. جامعه آماری پژوهش 373 خانوار ساکن روستاهای ناحیه نورعلی بیگ می باشند که از طریق نمونه گیری به روش خوشه ای منظم و با بهره گیری از ماتریس دوبُعدی فاصله، موقعیت اقتصادی ـ اجتماعی و جدول مورگان (جامعه نمونه در 16سکونتگاه روستایی) انتخاب شدند. باعنایت با به کارگیری تحلیل های کمی پایه از آزمون برازش داده های گردآوری شده و ابزار پرسشنامه، به تعیین روایی از طریق قضاوت جامعه خبرگان؛ و تعیین پایائی ابزار اندازه گیری با روش آلفای کرونباخ اقدام شد که مقدار آلفا (با آزمون 30 نمونه اولیه) برای شاخص اقتصادی برابر با 732/0 و برای شاخص اجتماعی- فرهنگی 900/0 به دست آمد. تجزیه و تحلیل داده های آماری با بهره گیری از سامانه های آماری و آزمونهای کالموگروف اسمیرنوف جهت نرمال بودن متغیرها، آزمون دوجمله ای به منظور تعیین اهمیت هریک از گویه ها و آزمون تحلیل واریانس فریدمن به منظور اولویت بندی عوامل، بهره گرفته شده است. نتایج حاصل از یافته های پژوهش بیانگر آن است که؛ از بین گویه های شاخص اقتصادی موثر بر مهاجرت روستاییان، بیشترین شاخص اقتصادی اختصاص به اشتغال و کمترین آن به مربوط به شاخص مکانیزاسیون بخش کشاورزی داشته است. در شاخص اجتماعی- فرهنگی مهمترین عامل در مهاجرفرستی سکونت مناسب و نیاز به پیشرفت و کسب جایگاه اجتماعی و پایین ترین آن کمبود امکانات بهداشتی و درمانی است. در نهایت، برای تعدیل میزان مهاجرفرستی در ناحیه مورد پژوهش بایستی با تقویت مزیت نسبی اقتصاد روستایی و برقراری مناسبات و پیوند نظام سکونتگاهی با شهر ساوه در مقیاس محلی ـ منطقه ایی مقدمات بنیان الگوی شبکه سکونتگاهی برای پایداری سکونتگاههای روستایی ـ شهری پایه ریزی شود.
In rural areas, because of structural-functional limitation caused by the economic and social activities, rural residents emigrate to urban settlements in order to find better economic opportunities and prosperity. The purpose of this research is to analyze the role of socio-economic factors in rural-urban immigration, in terms it’s of nature, descriptive-analytical and functional targeting. The statistical society of this research is 373 households living in villages of noor ali beige region. They were chosen by cluster sampling method and using two dimensional matrices of distance and socio-economic status and Morgan table. With regard to basic quantitative analysis, fittest test of gathering data and questionnaire were used to determine the validity of judgment by community of experts. The reliability of this instrument was measured by Cranach’s alpha method. The alpha value (by 30 sample) foe economic index is equal 0.732 and for socio-cultural index 0.900. The statistical analysis is used Kolmogorov –smirnov tests for normal variable, binomial test to determine the importance of each items and Friedman’s variance analysis to prioritize the factors. The results of the research indicate that among economic indicators affecting rural immigration , the highest one allocate to employment and lowest relates to agricultural mechanization .In socio-cultural index, the most important factor in immigrating is the proper residence and the need for progress and social status , and the lowest is the lack of health facilities .finally, in order to moderate immigration in the studied area, the relative advantage of rural economy should be strengthen and relations and link between rural settlement and city of saveh on local –regional scale should be established; and the basis of the settlement network model should be established for sustainability of rural-urban settlements
