تحلیل الگوهای بهینه مدیریت بافت های فرسوده شهری (مطالعه موردی: محله سرتپوله سنندج)
محورهای موضوعی :حامد قادرمرزی 1 , عاطفه احمدی دهرشید 2
1 - کردستان
2 - دانشگاه خوارزمی تهران
کلید واژه: بافت های فرسوده, راهکارهای مدیریتی, منطق فازی, سرتپوله سنندج,
چکیده مقاله :
توجه به بافت های کهن و فرسوده شهری بعنوان بافتهای مسئله دار، سابقه دیرینه نه فقط در ایران بلکه در جهان دارد. ساماندهی و بهبود این بافت ها که اغلب در مرکز و هسته تاریخی شهر قراردارند، بهترین روش برای بیان تاریخ و هویت ملی هر کشور و یکی از بستر های تحقق آرمان های توسعه درونزا است. GIS با توجه به توابع، الگوریتمهای کاربردی و توانائی هایی که دارد، قادر است بعنوان ابزاری کارامد، مدیریت بافتهای فرسوده را در راستای فائق آمدن به دغدغه‌های مذکور یاری رساند.تحقیق حاضر بر اساس روش توصیفی - تحلیلی و با تاکید بر جنبه کاربردی آن و با استفاده از داده‌های فراهم آمده در پایگاه سیستم های اطلاعات جغرافیایی انجام گرفته است. منطقه مورد مطالعه درتحقیق حاضر محله سرتپوله سنندج می باشد، این منطقه به جهت دارا بودن فاکتور های شاخص فرسودگی انتخاب شده است. در راستای دستیابی به هر یک از الگوی‌های بهینه مدیریت بافتهای فرسوده منطقه مورد مطالعه اعم از بهسازی، نوسازی، بازسازی و ... براساس شاخص های اساسی شناسایی نوع فرسودگی بافت های فرسوده شهری لایه های متعدد اطلاعاتی نظیر نقشه قیمت، نقشه قدمت ابنیه، نقشه دسترسی ها، نقشه تعداد طبقات، نقشه شیب معابر محله، نقشه کاربری ها، نقشه مساحت قطعات بافت محله، نقشه پوشش معابر، نقشه نوع مصالح بافت،و... تولید گردیدند. در نهایت با تجزیه و تحلیل های فضایی و بکارگیری الگوریتم های فضایی موجود در محیط GIS و استفاده از منطق Fuzzy Logic مناطق اولویت دار برای توسعه بافت فرسوده براساس راهکارهای پیشنهادی بهسازی، نوسازی، مرمت شناسایی شدند.
Attention to urban old and effete fabrics as fabrics that have problem, not just in Iran but in the world has a long history. Organizing and improving this fabrics that more located in center and core of historical city, the best way to describe history and national identity and is one of bases for realization ideals innate development. The GIS based on functions, applied algorithms and their ability can as efficient tool helped management of effete fabrics in order to overcome said concerns. Present research has be done based analytical-descriptive method and with emphasis on practical aspects and with use of data collected at database of geographic information systems relevant to Sanandaj municipal. Case study is Sartapole quarter in Sanandaj city, this region selected because including effete indicator factors. In order to obtain to each of optimal patterns of management effete fabrics in case study including improvements, renovations, reformation,… based key indicators in identify exhaustion type of urban effete fabrics created multiple data layers such as: prices maps of blocks, maps of old buildings, Access Map, map of the number of classes, slope map of streets, landuse map, area map of blocks in case study, covering maps of roads, map of type materials and ... Finally, with spatial analysis and using practical algorithm in GIS and and usage of Fuzzy Logic were identified priority areas for the development of effete fabric based proposed solutions improvements, renovations, reformation.
1. احمدی، عاطفه، 1396، تبیین تحولات اقتصاد فضا ناحیه پیراشهری سنندج، رساله دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، اساتید راهنما، دکتر محمد تقی رهنمایی، دکتر حسن افراخته، دانشگاه خوارزمی تهران
2. احمدی، عاطفه و دیگران (1390)، بررسی راهکارهای مدیریتی بافتهای فرسوده شهری و ارائه الگوی بهینه مداخله با استفاده از GIS (موردی محله سرتپوله سنندج)، سومین همایش دانشجویان جغرافیا، دانشگاه تهران، خرداد 90
3. ابراهیم زاده، عیسی، ملکی، گل آفرین (1391)، تحلیلی بر ساماندهی و مداخله در بافتهای فرسوده شهری (مطالعه موردی: بافت فرسوده شهر خرم آباد)، پژوهش‌‌های جغرافیای انسانی، شماره 81.
4. بوچانی، محمد حسین، نوسازی بافت¬های کهن قزوین آزمونی برای مدیریت شهری ، مجله شهر داری¬ها، سال ششم ، شماره 70
5. پوراحمد و دیگران (1385)، استفاده از الگوریتمهای فازی و GIS برای مکان یابی تجهیزات شهری (مطالعه موردی: محل دفن زباله شهر بابلسر)، محیط شناسی، سال سی و سوم، تابستان 1386، 31-42
6. لطفی، صدیقه، ملکشاهی غلامرضا، مهدوی، مهدیه (1389)، برنامه¬ریزی راهبردی بمنظور بهسازی بافتهای فرسوده شهری (نمونه مورد مطالعه: شهر بابل)، فصلنامه علمی- پژوهشی جغرافیای انسانی، سال سوم، شماره اول، زمستان
7. ربیع، علیرضا (1382)، ریشه‌‌های اقتصادی فرسایش بافت¬های سنتی (ضرورت بازبینی طرح¬های جامع) فصلنامه هفت شهر، سال چهارم، شماره چهاردهم
8. زندوی، مجدالدین (1386)، بررسی بافت قدیم شهر بابل، پایان نامه دوره ارشد، دانشگاه مازندران
9. زالی، نادر، زارعی، مجید، ابی زاده، سامان، هاشم زاده قلعه جوق، فرشید(1395)، برنامه ریزی راهبردی جهت ساماندهی بافتهای فرسوده شهری (مطالعه موردی: محله شهیدگاه بقعه شیخ صفی الدین شهر اردبیل)، فصلنامه علمی – پژوهشی اقتصاد و مدیریت شهری، سال چهارم، شماره چهاردهم.
10. حبیبی، کیومرث و دیگران (1387)، تحلیل سناریوهای توسعه کالبدی در بافتهای فرسوده شهری با استفاده از مدل‌‌های 3D GIS (نمونه مورد مطالعه: محلات 15و 16 منطقه شش تهران)، اولین همایش بافت¬های فرسوده شهری، چشم‌‌انداز توسعه پایدار، ارزش¬ها و چالش¬ها، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز
11. مهندس مشاور بوم نگار پارس (1375)، طرح ساماندهی، و طراحی شهری گذر سرتپوله، تهیه و تدوین:سازمان مسکن وشهر سازی ، تهران
12. موحد، علی، احمدی، عاطفه، (1392)، مسیریابی گردشگران در بافتهای تاریخی با رویکرد حفاظت و احیای این بافت‌ها با استفاده از GIS (نمونة موردی: سنندج)، فصلنامه علمی – پژوهشی محیط شناسی، سال سی و نهم، شماره1، دانشگاه تهران.
13. رهنما، محمد رحیم (1388)، برنامه ریزی مناطق مرکزی شهر¬ها (اصول، مبانی، تئوریها، تجربیات و تکنیکها )، انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد
14. حبیبی، سید محسن، مقصودی، ملیحه (1381)، مرمت شهری، تهران
15. حاتمي نژاد، حسين(1382)، جزوه درس بهسازي و نوسازي، دانشگاه شهيد چمران اهواز.
16. جهان¬شاهی، محمد حسین، تحلیل بافت¬های فرسوده و شکل¬ساز شهری و راهبردهای آن، فصلنامه جستار‌‌های شهر¬سازی، شماره چهارم، 1382
17. خانی، علی، (1389)، ملاحظاتی چند در خصوص شبکه دسترسی و نوسازی بافتهای فرسوده شهری، نشریه اینترنتی سازمان نوسازی، 2 (8).
18. Ahmadi, A. , Shohjaeean, A. , Rabbani, T. , Izadi, P. , Salari, M. , (2011), Tourists optimal path-finding by GIS (Case study: historical texture of Sanandaj), 5 th Symposium on Advances in Science & Technology, 5thSASTech 12-17 May, 2011. Mashhad-Iran
19. Ahmadi et al, (2011), Tourists optimal path-finding by GIS(Case study: historical texture of Sanandaj), 5 th Symposium on Advances in Science & Technology, 5thSASTech 12-17 May, 2011. Mashhad-Iran
20. Eastman, J. R. (1997), IDRISI for windows users guide, version 3. 2, Clark labs for cartographic technology and Geographic Analysis, Clark University.
21. Satty, T. (1980), The Analytical Hierarchy Process, Planning Priority, Resiurce Allocation, TWS Publications, USA
22. Valizadeh kamran, Kh. , Shahabi, H. (2009), Necessities of GIS Usage in urban water management At The Time of Natural Accidents (Case Study: Saghez City), International Conference on Geographic, Paris, France.
