مصداق‌شناسی واژه «خلیفه» و مشابهات آن در احادیث نبوی
محورهای موضوعی :
1 - 1
کلید واژه: خلیفة الرسول, اثنا عشر خلیفة, خلافت, انحصار عددی خلفا, تشابه معنایی, کلام, معارف حدیث,
چکیده مقاله :
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در روایات متعدّدی با واژه «خلیفه» و مشابه آن مانند «وَلی» به معرّفی جانشینان خویش پرداخته‌اند. در مقاله «مفهوم‌پژوهی واژه خلیفه» به معنای این کلمه و مشابهات آن به صورت کامل پرداخته شد و امیر مؤمنان علیه السلام به عنوان نخستین مصداق دوازده جانشین رسول خدا صلی الله علیه و آله و صاحبِ مقام‌های ایشان معرّفی گردید. بحث‌های کلامی گسترده‌ای در توضیح روایات دارای «خلیفه» و مشابهاتش برای معرّفی مصداق‌های آن صورت گرفته، امّا همچنان مصادیق آن از طرف برخی عالمان سنّی انکار می‌شود. از این رو، تعیین دقیق همه مصادیق این واژه، برای دفاع از ولایت و امامت امامان دوازده‌گانه علیهم السلام ضرورت دارد. خلیفه و کلمات مشابه آن، هرچند توسّط دانشمندان مورد ارزیابی قرار گرفته، امّا تاکنون با استفاده از گونه‌های ارتباطات معنایی کلمات با یکدیگر مثل تشابه، تحلیل نشده است. بررسی معنایی خلیفه و مشابهاتش از فواید مقاله حاضر شمرده شده و ساختار آن شامل یازده گفتار است که لغات مورد اشاره را در بر میگیرد.
