جایگاه سیاق در تفسیر المیزان
محورهای موضوعی : اخلاق و تربیت اسلامی
1 - عضو هیات علمی گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
2 - کارشناسی ارشد، گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
کلید واژه:
چکیده مقاله :
پژوهش حاضر به بررسی نقش و اهمیت «سیاق آیات» در فهم و تفسیر قرآن کریم می‌پردازد و تلاش دارد نشان دهد که چگونه سیاق آیات به‌عنوان یکی از اصول بنیادین تفسیر، در فهم معانی دقیق آیات، تشخیص مرجع ضمایر، تعیین مخاطب آیات، و ترجیح بین قرائت‌ها و اقوال مختلف مفسران مؤثر است. این مطالعه با تحلیل نمونه‌های متعدد از تفسیر علامه طباطبایی (المیزان) و دیگر مفسران برجسته، کاربرد عملی سیاق آیات را در حل مسائل تفسیری، تشخیص شأن نزول، و تمییز میان آیات مکی و مدنی بررسی می‌کند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که بهره‌گیری از سیاق آیات، علاوه بر رفع ابهامات مفهومی، به نقد و اصلاح برخی تفاسیر ناصحیح کمک کرده و فهمی عمیق‌تر و دقیق‌تر از متن قرآن را فراهم می‌آورد. این تحقیق بر اهمیت جایگاه سیاق به عنوان ابزار کلیدی در تفسیر قرآن تأکید نموده و ضرورت توجه بیشتر به این اصل در مطالعات قرآنی را متذکر می‌شود.
The present study examines the role and importance of the "context of verses" in understanding and interpreting the Holy Quran and attempts to show how the context of verses, as one of the fundamental principles of interpretation, is effective in understanding the precise meanings of verses, identifying the referent of pronouns, determining the addressee of verses, and preferring between different readings and statements of commentators. By analyzing numerous examples from the interpretation of Allamah Tabataba'i (Al-Mizan) and other prominent commentators, this study examines the practical application of the context of verses in solving interpretive problems, identifying the degree of revelation, and distinguishing between Meccan and Medinan verses. The results of the study show that using the context of verses, in addition to removing conceptual ambiguities, helps to criticize and correct some incorrect interpretations and provides a deeper and more accurate understanding of the text of the Quran. This study emphasizes the importance of the position of context as a key tool in interpreting the Quran and notes the need for greater attention to this principle in Quranic studies.
441 |
نوع مقاله: پژوهشی
صفحات 457 - 441
جایگاه سیاق در تفسیر المیزان
رضا آقاپور 1
حسین پهلوانی 2
چکیده
پژوهش حاضر به بررسی نقش و اهمیت «سیاق آیات» در فهم و تفسیر قرآن کریم می‌پردازد و تلاش دارد نشان دهد که چگونه سیاق آیات به‌عنوان یکی از اصول بنیادین تفسیر، در فهم معانی دقیق آیات، تشخیص مرجع ضمایر، تعیین مخاطب آیات، و ترجیح بین قرائت‌ها و اقوال مختلف مفسران مؤثر است. این مطالعه با تحلیل نمونه‌های متعدد از تفسیر علامه طباطبایی (المیزان) و دیگر مفسران برجسته، کاربرد عملی سیاق آیات را در حل مسائل تفسیری، تشخیص شأن نزول، و تمییز میان آیات مکی و مدنی بررسی می‌کند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که بهره‌گیری از سیاق آیات، علاوه بر رفع ابهامات مفهومی، به نقد و اصلاح برخی تفاسیر ناصحیح کمک کرده و فهمی عمیق‌تر و دقیق‌تر از متن قرآن را فراهم می‌آورد. این تحقیق بر اهمیت جایگاه سیاق به عنوان ابزار کلیدی در تفسیر قرآن تأکید نموده و ضرورت توجه بیشتر به این اصل در مطالعات قرآنی را متذکر می‌شود.
واژگان كليدي
سیاق آیات، تفسیر قرآن، علامه طباطبایی، مرجع ضمایر، شأن نزول، تشخیص مخاطب، قرائت قرآن، تفاسیر قرآنی.
[1] . عضو هیات علمی گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران. (نویسنده مسئول)
Email: r.aghapour@umz.ac.ir
[2] . کارشناسی ارشد، گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.
Email: Hoseinpahlevani576@gmail.com
تاریخ دریافت: 15/12/1403 پذیرش نهایی: 10/3/1404
