تحلیل پیکره‌بندی فضایی خانه ایرانی بر مبنای مشخصه‌های فرهنگی منبعث از الگوهای رفتاری (نمونه موردی: خانه امینی‌ها واقع در شهر قزوین)
محورهای موضوعی :
فاطمه حسنعلی
1
,
حافظه پوردهقان
2
1 - دانشجو کارشناسی ارشد، گروه معماری و شهرسازی، دانشکده معماری واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران.
2 - استاديار و عضو هیئت علمی، گروه معماری و شهرسازی، دانشکده معماری واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران.
کلید واژه:
چکیده مقاله :
خانه‌های سنتي ايران به لحاظ لایه‌های فرهنگی، از پیچیدگی‌های خاصی برخوردار است؛ فرهنگ و الگوهای رفتاری خانواده عامل اصلی شکل‌دهی فضا در خانه ایرانی است. پیکره‌بندی فضایی خانه با زندگي چند خانواده‌ی خويشاوند برکنار يكديگر صورت می‌پذیرفته است. فرهنگ و الگوهای رفتاری؛ ساختار فضایی مطالعه تطبیقی در نمونه مورد مطالعه تأثیرگذار بوده است. هدف پژوهش، تحلیل الگوهای رفتاری منبعث از فرهنگ در شکل‌دهی به الگوی فضایی یک نمونه خانه ایرانی (به‌طور خاص خانه امینی‌ها) است. بر این اساس پرسش اصلي این پژوهش بر آن است كه مشخصه‌های فرهنگی تعیین‌کننده در ساختار فضایی خانه ایرانی چیست و نحوه اثربخشی هرکدام در پیکره‌بندی فضایی خانه‌ها به چه نحوی است؟ روش تحقيق به‌صورت، تحلیل محتوا و تشریحی تبیین شده است؛ بدين ترتيب كه با روش تفسیری – تحلیل تاریخی و مصداق یابی روابط فرهنگی در این عمارت قاجاري و عوامل مؤثر بر ايجاد الگوهای نظام خانواده‌ی سنتي ايراني بررسي و سپس با روش تشریحی از ميان منابع موجود، به تبيين مصداق اين الگوها در نظام‌های فعاليتي و فضايي این خانه سنتي پرداخته شده است. مصاحبه و مشاهدات عمیقی نيز با اعضاي خاندان اميني قزوين انجام پذيرفته که تأثيرات روابط خويشاوندي الگوهای رفتاری و فرهنگ ميان اعضا بر نظام‌های فعاليتي و فضاي خانه‌ی اميني تدقيق شده است. نتایج نشان می‌دهد که پیکره‌بندی فضایی ارتباط مستقیمی با مشخصه‌های فرهنگی و الگوهای رفتاری دارد که منتج از یک نظام فرهنگی مشخص و دقیق در ساختار فضایی خانه است.
Traditional Iranian houses exhibit unique complexities due to their cultural layers. Family culture and behavioral patterns are the primary factors in shaping the spatial configuration of Iranian houses. The spatial configuration of the house was shaped by the cohabitation of multiple related families living together. These culture and behavioral patterns have influenced the spatial structure in the comparative study of the selected study. The main objective of this research is to analyze how behavioral patterns rooted in culture shape the spatial configuration of an Iranian house, specifically Amini's House in Qazvin. The key question of this research is that what are the defining cultural characteristics in the spatial structure of the Iranian house and how is the impact of each on the spatial configuration of the houses? The research employs a content analysis approach combined with descriptive methods. An interpretive-historical analysis was conducted to explore cultural relationships in this Qajar-era mansion and to identify the factors influencing traditional Iranian family system patterns. Subsequently, the descriptive method was applied to examine the activity systems and spatial organization of this traditional house based on existing sources. Additionally, in-depth interviews and detailed observations were also conducted with the members of Amini family in Qazvin to analyze how kinship relationships, cultural norms, and behavioral patterns influenced the activity systems and spatial structure of the house. The findings demonstrate a direct relationship between spatial configuration and cultural characteristics, as well as behavioral patterns, all of which reflect a specific and precise cultural framework embedded within the spatial structure of the house.
