گونه‌شناسی رفتار ائمه(ع) در اظهار ادله عقلی بر امامت خویش
محورهای موضوعی : کلام اسلامیقاسم ترخان 1 , کوثر سادات هاشمی 2
1 - پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
2 - جامعه الزهرا (س)
کلید واژه:
چکیده مقاله :
آگاهی یافتن مردم از صداقت افرادی که مدعی منصب الهی هستند، متوقف بر اظهار دلایل عقلی و نقلی است. نبی اکرم(ص) درباره ائمه اثنی عشر(ع)، دلایل نقلی و عقلی متعددی بیان فرمود؛ به علاوه هر یک از ائمه(ع) نیز بر حقانیت امام بعدی دلایلی را اظهار داشتند. فارغ از استدلال‌هایی که دیگر معصومان در این خصوص مطرح نمودند، هر امام گاهی به احادیث وارده از جانب پیامبر(ص) یا امام پیشین و گاهی به ادله عقلی استناد و خود را به عنوان امام و جانشین پیامبر(ص) معرفی کرده است. پژوهش حاضر که در جمع‌آوری مطالب از شیوه کتابخانه‌ای و در حوزه اندیشه‌ورزی از روش تحلیلی استفاده کرده، به دنبال شناخت این مطلب است که فرآیند رفتاری ائمه(ع) در استفاده از ادله عقلی بر اثبات حقانیت خود چگونه بوده است؟ یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که ائمه اطهار(ع) در اظهار ادله عقلی به مناسبات زمانی و سطح ادراکی مخاطبان فرآیند پنج‌گانه زیر را طی کرده است: اظهار شایستگی نسبت به خلافت، تلاش در حفظ ارزش‌ها، معرفت افزایی، برتری علمی، اظهار افضلیت در برقراری حکومت توحیدی جهانی.
People's awareness of the honesty of the people who claim the divine position depends on the statement of rational and narrative reasons. The Holy Prophet (PBUH) stated numerous narrative and intellectual reasons about the twelve imams (a.s.). In addition, each of the imams (a.s.) also stated reasons for the righteousness of the next imam. Regardless of the arguments put forward by other infallibles in this regard, every imam has sometimes referred to hadiths from the Prophet (pbuh) or previous imams and sometimes based on rational arguments and introduced himself as the Imam and successor of the Prophet (pbuh). The current research, which used the library method in collecting the materials and the analytical method in the field of thinking, seeks to know what the behavioral process of the imams (pbuh) was in using rational evidence to prove their righteousness. The findings of the research show that the imams (a.s.) have gone through the following five processes in expressing rational arguments to the temporal relationships and the perceptive level of the audience: expressing merit towards the caliphate, trying to preserve values, increasing knowledge, scientific superiority, expressing superiority in establishing World monotheistic government.
