مبانی، اصول و اهداف تربیت جنسی در اسلام و غرب
محورهای موضوعی : اخلاق و تربیت اسلامی
نجیبه خاتون کرمی
1
(حوزه علمیه قم)
کلید واژه: تربیت جنسی, مبانی تربیت, آموزش جنسی, سلامت جنسی.,
چکیده مقاله :
تربیت جنسی عبارت است از مجموعه آموزش¬¬¬ها و ایجاد موقعیت¬ها و زمینه¬سازی¬هایی که فرد را با هدایت و تعدیل غریضه جنسی آشنا می¬کند. پژوهش حاضر با هدف بیان مبانی و اصول و اهداف تربیت جنسی در اسلام و غرب شکل گرفته است. از آنجایی که پیشرفت تمدن¬ها و فناوری¬های صنعتی و گسترش شبکه¬های اطلاع رسانی و فضای مجازی، فرد و اجتماع را با مخاطرات جدی رو¬به¬رو کرده ¬است؛ لذا اهمیت و ضرورت پرداختن به این‌گونه پژوهش‌ها را آشکارتر میکند. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی درصدد است تا با بیان آموزش تربیت جنسی به‌موقع، زمینه برای عفت عمومی در جامعه و اعتدال در میل جنسی و رفع تبعیض جنسی و درنهایت قرب به خدا را بیان نماید.
Sexual education refers to a collection of teachings and the creation of situations and contexts that aim to familiarize individuals with guiding and regulating their sexual instincts. The purpose of this research is to discuss the fundamentals, principles, and goals of sexual education in both Islamic and Western contexts. As civilizations advance, industrial technologies progress, and information networks and virtual spaces expand, individuals and societies face significant risks. Therefore, this research utilizes a descriptive-analytical approach to highlight the importance of timely sexual education in promoting public chastity, moderation in sexual desires, eliminating sexual discrimination, and ultimately fostering spiritual closeness to God.
قرآن
نهج البلاغه، دشتی، محمد، (1383)، ترجمه نهج البلاغه- چاپ دوم، قم، انتشارات قدس.
آتش افروز، محرم، (بی تا)، مقاله ،ضرورت توجه به تربیت جنسی و تفاوت آن با آموزش جنسی موجود در غرب.
آر بلاستر، آنتونی، (1376)، ظهورو سقوط لیبرالیسم غرب، ترجمه عباس مخبر، بی¬نا، تهران.
آندره، میشل، (بی¬تا)، جامعه شناسی خانواده و ازدواج، فمینیسم درآمریکا تا سال 2003، جلد 1، ترجمه فرنگیس اردلان، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
ابن فارس،احمد بن فارس،(م 395 ق) (1404 ق)، معجم مقایس اللغه، تحقیق محمد‌هارون،قم، مکتب الاعلام الاسلامی.
ابن سینا، ابوعلی و ابن سینا و تدبیر مترل، ترجمه ونگارش محمد نجمی زنجانی،تهران، مجمع ناشران کتاب.
ابن مسکویه، ابوعلی، طهارة الاعراق، ترجمه و اقتباس بانوی اصفهانی، بی‌جا، انتشارات نهضت زنان مسلمان.
اتکینسون، ریتا و دیگران، (1470)، زمینه روانشناسی، ترجمه محمد نقی براهنی و دیگران، تهران،انتشارات رشد.
اگنر، رابرت ادوارد، برگزیده افکار راسل، ترجمه عبدالرحیم گواهی، تهران، انتشارات امیر.
امینی، محمد، تمنایی فر،محمرضا،پاشایی، رقیه، بررسی ضرورت و وجودی و چگونگی توجه به تربیت جنسی در برنامه درسی مقطع متوسط از دیدگاه دبیران و دانش آموزان، مجله علمی پژوهشی، پژوهش‌های برنامه درسی، انجمن مطالعات درسی ایران، دوره اول.
اندیشه‌های راهبردی، زن و خانواده، مقاله، مقایسه خانواده درا سلام و غرب، ص1336، فرشته روح‌افزار.
بلومن فلد، ساموئل، آموزش جنسی و ویرانی اخلاق در آمریکا، ترجمه مریم رفیعی، سایت WorldNet daily- نشریه حورا، شماره 17.
پسندیده، عباس، (1386)، غنچه‌های شرم ونگاهی نو به مفهوم حیاء، دارالحدیث قم، چاپ اول.
پی هالجین، ریچارد و سوزان کراس ویتبورن، (1392)، آسیب شناسی روانی، مترجم یحیی سید محمودی، تهران: نشرروان، چاپ یازدهم.
جوهری، اسماعیل بن حماد، (م 3930 ق) (1407 ق)، الصحاح تاج اللغه وصحاح العربیه، تحقیق احمد بن عبدوالعقورعطار، بیروت، دارالعلم اللملایین.
جوادی آملی، بنیان مرصوص امام خمینی، محقق محمد امین شاهجویی، قم، اسراء، چاپ هشتم.
حافظ ثابت، (1381)، تربیت جنسی در اسلام،قم، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
حسینی خامنه ای، سید علی، (1392)، طرح کلی اندیشه‌های اسلامی در قرآن، مشهد، صهبا، چاپ اول.
دهخدا، علی اکبر، (م 1340 ش) (1373)، و دیگران، لغت نامه تهران موسسه لغت نامه دهخدا و دانشگاه تهران.
دورانت، ویلیلام جیمز، (م1981م) 1378 ()، تاریخ تمدن، ترجمه احمد آرام ودیگران، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
دبس و موریس، (1374)، مراحل تربیت، ترجمه علی محمد کاروان، تهران، انتشارات دانشگاه.
دموس، نانسی لی، (1389)، دروغ¬هایی که زنان باور می¬کنند، ترجمه پریسا پور علمدار، قم، دفتر نشر معارف.
رستمی،م،ایرانفر، یاری، ن، جلیلیان، (1384)، بررسی دیدگاه دانشجویان درباره چگونگی افزایش آگاهی جنسی جوانان دانشگاه آزاد اسلامی کرمانشاه." دومین کنگره خانواده و مشکلات جنسی"، تهران؛ دانشگاه شاهد.
رهنمایی، سید احمد، (1388)، در آمدی برفلسفه تعلیم و تربیت، قم، موسسه آموزش و پرورش امام خمینی، چاپ دوم.
ری شهری، محمد، (1375)، میزان الحکمة، قم،انتشارات دار الحدیث.
راسل برتراند (م 1970 م) (1373)، تاریخ فلسفه غرب، ترجمه نجف دریا بندری، تهران، کتاب پرواز.
راسل بر تراند، (م 1970 م) (1357)، زناشویی و اخلاق، ترجمه ابراهیم یونسی، تهران، نشر اندیشه.
زیگموند فروید، (1342)، پیرایش روانکاوی، ترجمه و تعلیق هاشم رضی، بی‌جا، فراهانی.
سبزواری، محمد بن محمد(م، 679 ق) (1414ق)، جامع الاخباراومحارج الیقین فی اصول الدین، تحقیق علاء آل جعفر،موسسه آل البیت لاحیاء التراث.
سبحانی، جعفر، (1364)، منشور جاوید، قم،دفتر انتشارات اسلامی.
سبحانی نژاد، مهدی، (پاییز 1392)، ماهیت انسان از دیدگاه اسلام و غرب و عوامل تربیت دینی، فصل نامه علمی پژوهشی، پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، شماره 20.
صانع¬پور، مریم، (1378)، نقدی برمبانی معرفت شناسی اومانیست، چ 1، کانون اندیشه جوان، تهران.
صدوق، محمد بن علی، (م،381 ق) (1404ق)، من لا یحضر الفقیه،تحقیق علی اکبر غفاری، قم، نشر اسلامی.
طوسی، نصیر الدین محمد، اخلاق ناصری، ترجمه و تصحیح مجتبی مینویی و علیرضا حیدری، تهران، خوارزمی.
طباطبایی، محمد حسین، (1389)، المیزان فی التفسیر القرآن، مترجم : محمد باقر موسوس همدانی، قم،دفتر انتشارات اسلامی،چاپ 31.
غزالی، محمد، (1319)، کیمیای سعادت به اهتمام احمد آرام، تهران، چاپخانه و کتابفروشی مرکزی.
---------، (1368)، احیاءعلوم الدین، ترجمه موید الدین خوارزمی، تهران، علمی و فرهنگی.
غلامی، یوسف؛ (1385)، اخلاق و رفتارهای جنسی، قم، دفتر نشر معارف.
فراهانی، محسن، (1385)، درآمدی بر تربیت جنسی در متون دینی اسلام، فصل¬نامه پژوهش¬های تربیت اسلامی، شماره 3.
فروید، زیگموند، (1377)، اصول روانکاوی بالینی، ترجمه سید شجاع شفتی، تهران، انتشارات ققنوس.
فروید، زیگموند، (1383)، تمدن ناخشنودی¬های آن، ترجمه همایون¬پور، تهران، انتشارات امیرکبیر،.
فقیهی، علی نقی، (1426 ق)، تربیت جنسی، مبانی اصول و روشها از منظر قرآن و حدیث، قم، انتشارات دار الحدیث.
-------------، (1384)، برنامه ریزی آموزشی ودرسی،تهران، جهاد دانشگاهی.
فلسفی، محمد تقی، (1359)، بزرگسال و جوان از نظر افکار و تمایلات، تهران، هیئت نشر معارف اسلامی .
---------، (1377)، اخلاق از نظر همزیستی و ارزش‌های انسانی، تهران، هیئت نشر معارف اسلامی.
فیض کاشانی، ملا محسن، (۱۴۲۳ق)، الحقائق فی محاسن الاخلاق، قم: دارالکتب الاسلامی.
قدیری ابیانه، محمدحسن، کتاب الکترونیکی زن در اسلام و در غرب، خرداد 1390، برگرفته از سایت www.GHADIRI.ir
کلینی، محمد بن یعقوب، (1363)، الکافی، تحقیق علی‌اکبر غفاری، تهران، دارالکتب الاسلامیه.
---------- -------------------،(1365)، تهران، دارالکتاب الاسلامیه.
کتاب مقدس، ترجمه فاضل خان همدانی، (1380)، ویلیام گلن، هنری مرتن، تهران، انتشارات اساطیر.
گیدنز، آنتونی، (1374)، جامعه شناسی، ترجمه منو چهر صبوری، تهران، نشر نی.
گارد نر، ویلیام، (1386)، جنگ علیه خانواده، ترجمه معصومه محمدی، قم، دفتر مطالعات و تحقیقات زنان.
مطهری، مرتضی، (1389)، اخلاق جنسی در اسلام و جهان غرب، تهران صدرا، چاپ 29.
-----------، (1390)، فلسفه تاریخ، تهران، صدرا، چاپ48.
-----------، (1391)، مسئله حجاب، تهران، صدرا، چاپ97.
-----------، (1379)، مجموعه آثار جلد 2، انسان در قرآن، تهران، صدرا.
-----------، (۱۳۸۵)، نظام حقوق زن در اسلام، تهرا ن، صدرا.
----------، (۱۳۸۹)، تعلیم و تربیت اسلامی، تهران، صدرا.
----------، (1378)، اخلاق در قرآن، تهران، صدرا.
-----------، (1374)، نظام حقوق زن در اسلام، چاپ بیت و یکم، تهران، صدرا.
-----------، (1377)، مجموعه آثار شهید مطهری، تهران، انتشارات صدرا.
مصطفوی،حسن، (1360)، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم،تهران،بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
مصباح یزدی، محمد تقی، (1391)، اخلاق در قرآن، قم، موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی، چاپ پنجم.
----------------، (1389)، خداشناسی، تحقیق و باز نگری امیر رضا اشرفی، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، قم.
--------------، (1391)، فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی، قم، موسسه آموزش وپرورش امام خمینی، چاپ دوم.
-----------،(1391)، اخلاق در قرآن، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چاپ پنجم.
-----------، (1376)، معارف قرآن ج 3 (انسان شناسی)، انتشارات موسسه آموزشی و پرورشی امام خمینی، قم.
مرویان حسینی، سید محمود، (۱۳۹۵)، تربیت جنسی در اسلام وآموزه‌ها و راهکارها، مشهد، دانشگاه علوم اسلامی رضوی،چاپ چهارم، موسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی.
مجلسی، محمد باقر، (1403ق)، بحار الانوار، تحقیق محمد باقر بهبودی، بیروت، دارالاحیاء التراث العربی.
نراقی، احمد، (بی‌تا)، معراج السعاده، بی‌جا، رشیدی.
--------، (۱۳۸۵)، جامع السعادات، ترجمه جلال الدین مجتبوی، تهران، حکمت.
Walcott, C. M., Meyers, A. B., & Landau, S. (2008). Adolescent sexual risk behaviors and school-based sexually transmitted infection/HIV prevention. Psychology in the Schools. https://doi.org/10.1002/pits.20277
Mlyakado, B. P. (2013b). Schoolgirls’ Knowledge of, and Efforts against Risky Sexual Activity: The Needs for Sex Education in Schools. International Journal of Education, 5(1), 69-80. https://doi.org/10.5296/ije.v5i1.2825
Mlyakado, B. P. (2013a). Attitudes and Views of Teachers towards Students’ Sexual Relationships in Secondary Schools in Tanzania, 4(1), 232-241.
Mueller, T. E., Gavin, L. E., & Kulkarni, A. (2008). The Association Between Sex Education and Youth’s Engagement in Sexual Intercourse, Age at First Intercourse, and Birth Control Use at First Sex. Journal of Adolescent Health, 42(1), 89-96. https://doi.org/10.1016/j.jadohealth.2007.08.002
Peter, H. (2013). Assessment of knowldge on reproductive health among adolescents attending secondary schools in Moshi Municipality of Kilimanjaro, Tanzania. Masters Thesis. The Open University of Tanzania.
Che, F. S. (2005). A study of the implementation of sex education in Hong Kong secondary schools. Sex Education, 5(3), 281-294. https://doi.org/10.1080/14681810500171458
Shegesha, M. B. (2015). Tutors ’ Experiences of Sex and Relationships Education in Tanzania. Masters Thesis. Hedmark University College. Retrieved from https://brage.bibsys.no/xmlui/bitstream/id/391406/Shegesha.pdf
Shemsanga, E. N. (2013). The Culture of “Silent Sexuality” Amongst The Shambala of Tanzania: Towards an Intercultural Approach in the Pastoral Ministry. PhD Thesis. University of Stellenbosch.
Eggers, S. M., Aarø, L. E., Bos, A. E. R., Mathews, C., Kaaya, S. F., Onya, H., & de Vries, H. (2016). Sociocognitive Predictors of Condom Use and Intentions Among Adolescents in Three Sub-Saharan Sites.Archives of Sexual Behavior, 45(2), 353–365. https://doi.org/10.1007/s10508-015-0525-1
Mathews, C., Aarø, L. E., Grimsrud, A., Flisher, A. J., Kaaya, S., Onya, H., … Klepp, K. I. (2012). Effects of the SATZ teacher-led school HIV prevention programmes on adolescent sexual behaviour: Cluster randomized controlled trials in three sub-Saharan African sites. International Health, 4(2), 111-122. https://doi.org/10.1016/j.inhe.2012.02.001
Sommer, M., Likindikoki, S., & Kaaya, S. (2015). Bend a Fish When the Fish Is Not Yet Dry: AdolescentBoy Perceptions of Sexual Risk in Tanzania. Archives of Sexual Behavior, 44(3), 583-595. https://doi.org/10.1007/s10508-014-0406-z
Speizer, I. S., Magnani, R. J., & Colvin, M. A. (2003). The effectiveness of adolescent reproductive health interventions in developing countries: a review of the evidence. Journal of Adolescent Health, 33(5), 324-348.
Smith, K. A., & Harrison, A. (2013). Teachers’ attitudes towards adolescent sexuality and life skills education in rural South Africa. Sex Education, 13(1), 68-81. https://doi.org/10.1080/14681811.2012.677206
173 |
نوع مقاله: پژوهشی
صفحات 192- 173
مبانی، اصول و اهداف تربیت جنسی
در اسلام و غرب
نجیبه‌خاتون کرمی1
چکیده
تربیت جنسی عبارت است از مجموعه آموزشها و ایجاد موقعیتها و زمینهسازیهایی که فرد را با هدایت و تعدیل غریضه جنسی آشنا میکند. پژوهش حاضر با هدف بیان مبانی و اصول و اهداف تربیت جنسی در اسلام و غرب شکل گرفته است. از آنجایی که پیشرفت تمدنها و فناوریهای صنعتی و گسترش شبکههای اطلاع رسانی و فضای مجازی، فرد و اجتماع را با مخاطرات جدی روبهرو کرده است؛ لذا اهمیت و ضرورت پرداختن به این‌گونه پژوهش‌ها را آشکارتر میکند. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی درصدد است تا با بیان آموزش تربیت جنسی به‌موقع، زمینه برای عفت عمومی در جامعه و اعتدال در میل جنسی و رفع تبعیض جنسی و درنهایت قرب به خدا را بیان نماید.
واژگان کلیدی
تربیت جنسی، مبانی تربیت، آموزش جنسی، سلامت جنسی.
[1] . طلبۀ فارغ التحصیل سطح چهار (دکترا)، تفسیر تطبیقی، حوزۀ علمیۀ خواهران، قم، ایران.
Email: nkaramiii95@gmail.com
تاریخ دریافت: 18/9/1402 پذیرش نهایی: 25/11/1402
