خلود در عذاب و شبهات آن از ديدگاه آیت‌الله جوادی آملی و مصباح یزدی
محورهای موضوعی : مطالعات حوزه فلسفه و حکمت اسلامینعیمه نجمی‌نژاد 1 * , یحیی نورمحمدی نجف آبادی 2
1 - دانش‌پژوه سطح 4 رشته حکمت متعالیه، جامعة الزهرا(س)، قم، ایران
2 - استادیار گروه معارف اسلامی، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران
کلید واژه: خلود, عذاب, نار, جوادی آملی, مصباح یزدی,
چکیده مقاله :
خلود در عذاب یکی از مسائل مربوط به معاد و کیفر الهی است که هر یک از اندیشمندان به‌اقتضای مبانی فکری خود، در پی تبیین آن برآمده‌اند. عده‌یی به این قائل شده‌اند که خلود در دوزخ، مساوی خلود در عذاب نیست و مخلدین در دوزخ، پس از اینکه مدتی عذاب میبینند، عذاب با طبع آنها سازگار شده و به عذب تبدیل میشود؛ در مقابل، بعضی معتقدند عذاب بهیچ عنوان برای مخلدین در دوزخ گوارا نخواهد شد. مسئلة این نوشتار بررسی دیدگاه آیت‌الله جوادی آملی و مصباح یزدی در اینباره و تبیین شبهات پیرامون آن با توجه به نظر این‌دو اندیشمند است که بروش توصیفی‌ـ‌تحلیلی نگاشته شده است. یافته‌ها نشان میدهند که از نظر این اندیشمندان، خلود در عذاب امری قطعی است و کفار، منافقین و مشرکین معاند، تا ابد در عذاب خواهند بود؛ همچنین این مسئله با رحمت، عدل و حکمت الهی ناسازگار نیست.
Eternity in torment is one of the issues related to resurrection and divine punishment. Different thinkers have tried to explain it based on their own philosophical principles. Some have argued that eternity in Hell is not equivalent to eternity in torment, and those who are eternally in Hell, after enduring torment for some time, gradually get used to it and, thus, their suffering turns into pleasure. In contrast, some believe that torment will never be pleasant for those eternally in Hell. Following a descriptive-analytic method, this paper investigates the views of Ayatullah Javadi Amoli and Ayatullah Mesbah Yazdi in this regard and explains the related ambiguities based on their ideas. The findings demonstrate that both of them believe that eternity in torment is a certain affair; infidels, hypocrites, and defiant polytheists will suffer torment forever, and this issue is consistent with divine mercy, justice, and wisdom.
قرآن کریم، ترجمة ناصر مکارم شیرازی.
نهج البلاغه، ترجمة محمد دشتی.
ابن‌عربی، محیی‌الدین (بی‌تا) فتوحات مکیه، بیروت: دار الصادر.
جوادی آملی، عبدالله (1386الف) سرچشمه اندیشه، 6 جلد، قم: اسراء.
جوادی آملی، عبدالله (1386ب) رحیق مختوم، 9 جلد، قم: اسراء.
جوادی آملی، عبدالله (1387) مبادی اخلاق در قرآن، قم: اسراء.
جوادی آملی، عبدالله (1388الف) تفسیر تسنیم، قم: اسراء.
جوادی آملی، عبدالله (1388ب) معاد در قرآن، قم: اسراء.
صدوق، محمدبن علی (1398ق) التوحید، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه.
طباطبايى، سیدمحمدحسين (1371) الميزان فی تفسير القرآن، قم: اسماعیلیان.
مجلسى، محمدباقر (1403ق) بحار الأنوار، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
مصباح یزدی، محمدتقی (1382) کاوشها و چالشها: گفتارهایی از محمدتقی مصباح یزدی در کانون بسیج اساتید دانشگاه علم و صنعت ایران، قم: مؤسسة امام خمینی (ره).
مصباح یزدی، محمدتقی (1383الف) آموزش فلسفه، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی.
مصباح یزدی، محمدتقی (1383ب) به‌سوی تو، قم: مؤسسة امام خمینی (ره).
مصباح یزدی، محمدتقی (1383ج) جنگ و جهاد در قرآن، قم: مؤسسة امام خمینی (ره).
مصباح یزدی، محمدتقی (1384) آموزش عقاید، یک مجلد، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی.
مصباح یزدی، محمدتقی (1388) رستگاران، قم: مؤسسة امام خمینی (ره).
مصباح یزدی، محمدتقی (1390الف) انسان‌سازی در قرآن، قم: مؤسسة امام خمینی (ره).
مصباح یزدی، محمدتقی (1390ب) انسان¬شناسی در قرآن، قم: مؤسسة امام خمینی (ره).
مصباح یزدی، محمدتقی (1390ج) به‌سوی او، قم: مؤسسة امام خمینی (ره).
مصباح یزدی، محمدتقی (1391) اخلاق در قرآن، قم: مؤسسة امام خمینی (ره).
مطهری، مرتضی (1387الف) عدل الهی، تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1387ب) معاد، قم: صدرا.
