مدل سازی معادلات ساختاری گرایش به طلاق براساس باورهای بدکارکردی جنسی، باورهای ارتباطی با میانجی گری دلزدگی زناشویی
محورهای موضوعی :هانا اسدی 1 , فواد شریفی 2 , حسین قمری کیوی 3
1 - دانشجوی دکتری مشاوره، گروه مشاوره، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.
2 - کارشناسی ارشد مشاوره خانواده، گروه مشاوره، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.
3 - استاد تمام گروه مشاوره، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.
کلید واژه: میل به طلاق, باورهای بدکارکردی جنسی, باورهای ارتباطی, دلزدگی زناشویی,
چکیده مقاله :
هدف از پژوهش حاضر ارائه مدلی برای پیش بینی میل به طلاق بر اساس باورهای بدکارکردی جنسی و باورهای ارتباطی با میانجی گری دلزدگی زناشویی در زنان و مردان مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهراردبیل بود. روش: این پژوهش از نظر روش شناسی در زمره ی پژوهش های همبستگی است. جامعه آماری شامل کلیه مراجعان مراکز مشاوره شهر اردبیل بود که از این میان 290 نفر به روش نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده های مورد نیاز از پرسشنامه پرسشنامه باورهای بد کارکردی جنسی نوبره، پنیتو وگویا (2007) ، پرسشنامه باورهای ارتباطی آيدلسون و اپشتاين (1981)، پرسشنامه دلزدگی زناشویی پاینز (1996) و پرسشنامه میل به طلاق روزبولت، زمبروت (1983) استفاده شد. تحلیل داده ها به روش مدل معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزار AMOS-24 انجام گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد با توجه به شاخص های برازش ارائه شده، مدل پژوهش پس از اصلاح از برازش مناسبی برخوردار است. همچنین، اثر مستقیم باورهای بدکارکردی جنسی و باورهای ارتباطی بر میل به طلاق معنادار بود و در رابطه بین باورهای بدکارکردی جنسی و باورهای ارتباطی با میل به طلاق، دلزدگی زناشویی نقش میانجی داشت. نتیجه گیری : نتایج پژوهش نشان داد که باورهای بدکارکردی جنسی و باورهای ارتباطی به صورت مستقیم تاثیر مثبت بر میل به طلاق دارد و باورهای بد کارکردی جنسی با میانجی گری دلزدگی زناشویی اثر غیرمستقیم و مثبت بر میل به طلاق دارد و باورهای ارتباطی با میانجی گری دلزدگی زناشویی اثرغیرمستقیم و مثبت بر میل به طلاق نشان می دهد. به تعبیری سرخوردگی و دلزدگی زناشویی، کاهش تدریجی دلبستگی عاطفی به همسر است که با احساس بیگانگی، بی علاقگی و بی تفاوتی به یکدیگر و جایگزینی عواطف منفی به جای عواطف مثبت همراه است بنابراین، با در نظر گرفتن پیامدهای ناشی از دلزدگی زناشویی زوجین می توان تا حد زیادی تمایل زوجین به طلاق را پیش بینی کرد.
The purpose of this study was to present a model for predicting the inclination toward divorce based on dysfunction sexual beliefs and relational beliefs with the mediation role of marital discontent in women and men seeking to counseling centers in Ardabil. In terms of methodology, this research is among correlational research. The statistical population comprised all individuals seeking counseling services in Ardabil's counseling centers, from which a sample of 290 people was chosen using the convenience sampling method. The required data were collected through the Nobreh, Penito &Vagoya Dysfunctional Sexual Beliefs Questionnaire (2007), Idelson and Epstein Relational Beliefs Questionnaire (1981), Pines' marital Discontent Questionnaire (1996) and Rosbolt and Zambrot's Divorce Propensity Questionnaire (1983). Data analysis was performed using structural equation model method and the AMOS-24 software. The results showed that according to the provided fit indices, the research model has a good fit after modification. Additionally, the direct effect of dysfunction sexual beliefs and relational beliefs on the inclination toward divorce was significant, and and marital discontent played a mediating role in the relationship between dysfunctional sexual beliefs, relational beliefs, and the inclination toward divorce. The results of the study indicated that dysfunctional sexual beliefs and relational beliefs directly contribute positively to the likelihood of divorce. Additionally, dysfunctional sexual beliefs indirectly influence divorce inclination through the mediation of marital discontent. Similarly, relational beliefs exhibit an indirect and positive impact on divorce inclination through the marital discontent mediation. In other words, marital discontent, characterized by emotional detachment, feelings of alienation, indifference, and the replacement of negative emotions for positive ones, significantly predicts the inclination of couples toward divorce.
1- اسپنس، سوزان(1385). درمان اختلالات جنسی (دیدگاه شناختی رفتاری). ترجمه حسن توزنده جانی، جهانشیر توکلی¬زاده، مسعود محمدی، و محمد دهگانی. تهران: پیک فرهنگ.
2- ادیب راد، نسترن؛ مهدوی، اسماعیل؛ ادیب راد، مجتبی؛ و دهشیری، غلامرضا(1384). مقایسه باورهای ارتباطی زنان مراجعه‌کننده به مراکز قضایی و زنان مایل به ادامه زندگی مشترک شهر تهران. خانواده پژوهی، 1(2)، 1-8.
3- پاینز، آیالامالاچ(1394). چه کنیم تا عشق رویایی به دلزد گی نینجامد. ترجمه فاطمه شاداب. تهران: انتشارات ققنوس.
4- خاتمی، سید محمدحسین؛ بهادرخان، ابراهیم؛ بندارکاخکی، زهرا؛ و بیانفر، فاطمه(1398). پیش‌بینی طلاق عاطفی بر اساس مؤلفه‌های باورهای ناکارآمد جنسی در زنان متأهل. مجله دانشکده پزشکی علوم پزشکی مشهد، 62(ویژه روانشناسی)، 786-797. doi:10.22038/MJMS.2020.15644
5- داودی، زهرا؛ اعتمادی، عذرا؛ و بهرامی، فاطمه(1390). رویکرد کوتاه‌مدت راه‌حل محور برای کاهش گرایش به طلاق در زنان و مردان مستعد طلاق. رفاه اجتماعی، ۱۱(۴۳)، ۱۳۴-۱۲۱.
6- رضاحاجی بیدگلی، الهام؛ و تمنایی¬فر، محمدرضا(1396). بررسی رابطه باورهای ارتباطی و دلزدگی زناشویی. چهارمین کنفرانس بین‌المللی نوآوری¬های اخیر در روانشناسی، 15-1.
7- زارعی محمودآبادی، حسن(1391). بررسی عوامل پیش‌بینی کننده میل به طلاق، تدوین مدل مداخله‌ای بومی و اثربخشی آن بر میل و خودکارآمدی مدیریت طلاق در زوجین متقاضی طلاق شهر یزد. پایان¬نامه دکتری دانشگاه اصفهان.
8- سادوک، بنجامین جیمز؛ سادوک، ویرجینیا آلکوت؛ و روئیز، پدرو(1400). خلاصه روان‌پزشکی. ترجمه فرزین رضاعی. تهران: انتشارات ارجمند.
9- شایسته، گلناز؛ صاحبی، علی؛ علی¬پور، احمد(1385). بررسی رابطة رضایتمندی زناشویی با باورهای ارتباطی و انتظارات غیرمنطقی زوجین. فصلنامة خانواده پژوهی، 2(7)، 238-223.
10- شفیعی، زهرا؛ و قمرانی، امیر(1396). نقش شخصیت تاریک و شکفتگی در دلزدگی زناشویی زوجین. زن و جامعه، 8(29)، 77-94. 20.1001.1.20088566.1396.8.29.5.4dor:
11- شمشیرگران، مرضیه؛ و همائی، رضوان(1397). بررسی رابطه مهارت‌های ارتباطی و مؤلفه‌های آن با دلزدگی زناشویی در کارکنان متأهل شرکت ملی حفاری استان خوزستان. رویش روانشناسی، ۷(۱)، ۱۳۴-111. 20.1001.1.2383353.1397.7.1.8.7dor:
12- صاحب دل، حسین؛ جمشیدی، علیرضا؛ و شکوری، زینب(1396). رابطه باورهای ارتباطی و میزان بی‌ثباتی ازدواج در زنان و مردان متأهل. زن و مطالعات خانواده، 9(35)، 78-65.
13- عباسی اسفجیر، علی¬اصغر؛ رمضانی، لیدا؛ و جوانمرد، مهدی(1395). بررسی رابطه بین عملکرد خانواده و رضایت زوجین با دلزدگی زناشویی فرهنگیان متأهل شهرستان بهشهر. فصلنامه دانش انتظامی مازندران، 7(4)، 43 – 56.
14- عبادت¬پور، بهناز؛ نوابی¬نژاد، شکوه؛ شفیع‌آبادی، عبداله؛ و فلسفی¬نژاد، محمدرضا(1392). نقش واسطه‌ای کارکردهای خانواده برای تاب‌آوری فردی و باورهای معنوی و دلزدگی زناشویی. فصلنامه علمی روش‌ها و مدل‌های روان‌شناختی، 4(13)، .45-29.
15- فاتحی، نازنین؛ و کچویی، محسن(1399). رابطه باورهای ارتباطی غیرمنطقی و دلزدگی زناشویی: نقش میانجی¬گر راهبردهای سازش نایافته تنشیم شناختی هیجان. مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، 63(5)، 292-2912. doi:10.22038/MJMS.2021.17721
16- کمایی، فرشته؛ صداقتی¬فرد، مجتبی؛ و حقیقت، سارا(1394). بررسی رابطه کژکاری جنسی در زنان متأهل با دلزدگی زناشویی آن‌ها. فصلنامه روانشناسی تحلیلی-شناختی، 6(23)، 67-60. 20.1001.1.28222476.1394.6.23.6.9dor:
17- کیش¬بافان، بی¬بی مریم(1393). بررسی رابطه هوش هیجانی با باورهای ارتباطی و سازگاری زناشویی در معلمان زن مجتمع آموزشی شهید نوربخش شهرستان مشهد. پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت.
18- محمدی، ابوالفضل؛ قائدی، غلامحسین؛ و محمدی¬جوینده، سمیه(1386). ارتباط باورهای بدکرکردی جنسی و افسردگی در افراد مبتلا به اختلال‌های جنسی. مجموعه مقالات سومین کنگرة سراسری خانواده و سلامت جنسی.
19- محمدی، محمد؛ شیخ هادی سیروئی، رحمن؛ گرافر، امیر؛ زهراکار، کیانوش؛ شاکرمی، محمد؛ و داورنیا، رضا(1395). اثر زوج-درمانی شناختی رفتاری به شیوه گروهی بر افسردگی زناشویی و میل به طلاق در زوجین. ارمغان دانش، 21(11)، 1069-1086.
20- نادری، فرح؛ و افتخار، زهرا؛ و آملازاده، صغری(1388). رابطه ویژگی های شخصیت و روابط صمیمی با دلزدگی زناشویی در همسران معتاد مرد اهواز. یافته¬های نو در روانشناسی، 11(4)،61-78.
21- نظرپور، داوود؛ زهراکار، کیانوش؛ پوریحیی، مصطفی؛ و داورنیا، رضا(1398). اثربخشی زوج‌درمانی مبتنی بر تصویرسازی ارتباطی: تأثیر آن بر دلزدگی زناشویی. فصلنامه اعصاب شفای خاتم، ۷(۴)، ۶۰-۵۱. 10.29252/shefa.7.4.51doi:
22- Amato, P. R., & Hohmann‐Marriott, B. (2007). A comparison of high‐and low‐distress marriages that end in divorce. Journal of Marriage and Family, 69(3), 621-638. doi:10.1111/j.1741-3737.2007.00396.x
23- Azimi, M., Homayouni, A. R., & Mohammad Zadeh, R. A. (2016). To Investigate the Relationship between Marital Satisfaction and Attitude to Love and Quality of Life in Pregnant Women. International Journal of Humanities and Cultural Studies (IJHCS) ISSN 2356-5926, 1883-1892.
24- Bălănean, R. (2012). Postmodern psycho-social influences on the dysfunctional sexual beliefs of the Romanian youth. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 31, 714-718. doi:10.1016/j.sbspro.2011.12.129
25- Bartlik, B. D., Rosenfeld, S., & Beaton, C. (2005). Assessment of sexual functioning: Sexual history taking for health care practitioners. Epilepsy & Behavior, 7, 15-21. doi:10.1016/j.yebeh.2005.08.027
26- Ozouni-Davaji, R. B., Farahbakhsh, K., Esmaeily, M., & Kazemi, F. (2018). Effect of couple’s schema therapy in decreasing couples’ tendency to divorce among divorce-applicant couples. Journal of Research and Health, 8(1), 21-31.
27- Bernard, M. E. (2009). Dispute irrational beliefs and teach rational beliefs: An interview with Albert Ellis. Journal of Rational-Emotive & Cognitive-Behavior Therapy, 27, 66-76. doi:10.1007/s10942-009-0089-x
28- Dowgwillo, E. A., Pincus, A. L., Newman, M. G., Wilson, S. J., Molenaar, P. C., & Levy, K. N. (2019). Two methods for operationalizing the interpersonal situation to investigate personality pathology and interpersonal perception in daily life. Personality disorders: What we know and future directions for research, 31-106. doi:10.1007/s10942-009-0089-x
29- Gottman, J. M. (2013). Why marriages succeed or fail, and how you can make yours last, New York:Simon & Suhuster.
30- Guerrero, L. K., Andersen, P. A., & Afifi, W. A. (2017). Close encounters: Communication in relationships. Sage Publications.
31- Hamamci, Z. (2005). Dysfunctional relationship beliefs in marital satisfaction and adjustment. Social Behavior and Personality: an international journal, 33(4), 313-328. doi:10.2224/sbp.2005.33.4.313
32- Lundblad, A. M., & Hansson, K. (2006). Couples therapy: effectiveness of treatment and long-term follow-up. Journal of family therapy, 28(2), 136-152. doi:10.1111/j.1467-6427.2006.00343.x
33- Hiyoshi, A., Fall, K., Netuveli, G., & Montgomery, S. (2015). Remarriage after divorce and depression risk. Social Science & Medicine, 141, 109-114. doi:10.1016/j.socscimed.2015.07.029
34- Damiris, I. K., & Allen, A. (2023). Exploring the Relationship between Early Adaptive Schemas and Sexual Satisfaction. International Journal of Sexual Health, 35(1), 13-29. doi:10.1080/19317611.2022.2155897
35- Epstein, W., & Eidelson, R. J. (1981). Unrealistic beliefs of clinical couples: Their relationships to expectations, goals and satisfaction. American Journal of Family Therapy, 9, 13-22. doi:10.1080/01926188108250420
36- Jackson, B., Grove, J. R., & Beauchamp, M. R. (2010). Relational efficacy beliefs and relationship quality within coach-athlete dyads. Journal of Social and Personal Relationships, 27(8), 1035-1050. doi:10.1177/0265407510378123
37- Johnson, M. D., Horne, R. M., Hardy, N. R., & Anderson, J. R. (2018). Temporality of couple conflict and relationship perceptions. Journal of Family Psychology, 32(4), 445.
38- Lawrence, E., Pederson, A., Bunde, M., Barry, R. A., Brock, R. L., Fazio, E., ... & Dzankovic, S. (2008). Objective ratings of relationship skills across multiple domains as predictors of marital satisfaction trajectories. Journal of social and personal relationships, 25(3), 445-466. doi:10.1177/0265407508090868
39- O'Leary, K. D. (Ed.). (2013). Assessment of marital discord (psychology revivals): An integration for research and clinical practice. Routledge. doi:10.4324/9781315851396
40- McCarthy, B. W. (2002). Sexuality, sexual dysfunction, and couple therapy. The Guilford Press.
41- Nobre, P. J., & Pinto-Gouveia, J. (2006). Dysfunctional sexual beliefs as vulnerability factors for sexual dysfunction. The Journal of Sex Research, 68-75. doi:10.1080/00224490609552300
42-
43- Perissutti, C., & Barraca, J. (2013). Integrative behavioral couple therapy vs. Traditional behavioral couple therapy: A theoretical review of the differential effectiveness. Clínica y Salud, 24(1), 11-18. doi:10.5093/cl2013a2
44- Pines, A. M., & Nunes, R. (2003). The relationship between career and couple burnout: Implications for career and couple counseling. Journal of employment counseling, 40(2), 50-64. doi:10.1002/j.2161-1920.2003.tb00856.x
45- Pines, A. (2013). Couple burnout: Causes and cures. Routledge. doi:10.4324/9781315022291
46- Rowland, D. L., & Incrocci, L. (Eds.). (2008). Handbook of sexual and gender identity disorders. John Wiley & Sons.
47- Rusbult, C. E., & Zembrodt, I. M. (1983). Responses to dissatisfaction in romantic involvements: A multidimensional scaling analysis. Journal of experimental social psychology, 19(3), 274-293. doi:10.1016/0022-1031(83)90042-2
48- Sharp, E. A., & Ganong, L. H. (2000). Raising awareness about marital expectations: Are unrealistic beliefs changed by integrative teaching?. Family relations, 49(1), 71-76. doi:10.1111/j.1741-3729.2000.00071.x
49- Sobral, M. P., Matos, P. M., & Costa, M. E. (2015). Fear of intimacy among couples: Dyadic and mediating effects of parental inhibition of exploration and individuality and partner attachment. Family Science, 6(1), 380-388. doi:10.1080/19424620.2015.1106416
50- Sadeghi, L., & Samani, S. (2011). Components of couples sexual relationship: A moral perspective. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 30, 1616-1619. doi:10.1016/j.sbspro.2011.10.313
51- Sirin, H. D., & Deniz, M. (2016). The Effect of the Family Training Program on Married Women's Couple-Burnout Levels. Educational Sciences: Theory and Practice, 16(5), 1563-1585.
52- Brandt, S. (2004). Religious homogamy and marital satisfaction: Couples that pray together, stay together. Sociological Viewpoints, 20, 11-20.
53- Tsapelas, I., Aron, A., & Orbuch, T. (2009). Marital boredom now predicts less satisfaction 9 years later. Psychological Science, 20(5), 543-545. doi:10.1111/j.1467-9280.2009.02332.x
54- Young, M. E., & Long, L. L. (1998). Counseling and psychotherapy of couple. New York: Guilford, 21-85.
55- Yousefi, N., & Keyani, M. (2012). Effectiveness of gestalt therapy and logo therapy on reducing males divorce tendency. Journal of Family Counseling and Psychotherapy, 1, 50-158.
56- Zheng, S., Duan, Y., & Ward, M. R. (2019). The effect of broadband internet on divorce in China. Technological Forecasting and Social Change, 139, 99-114. doi:10.1016/j.techfore.2018.07.038
