بررسی وضعیت مؤلفه¬های تربیت اقتصادی در کتاب¬های درسی دوره متوسطه دوم رشته علوم انسانی
محورهای موضوعی :
1 - 0
کلید واژه: واژه¬های کلیدی: تربیت اقتصادی, کتاب¬های درسی, متوسطه دوم,
چکیده مقاله :
پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت مؤلفه های تربیت اقتصادی در کتاب های درسی دوره متوسطه دوم انجام شده است. روش پژوهش توصیفی و از نوع تحلیل محتوا است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کتاب های درسی دوره متوسطه دوم می باشد که با روش نمونه گیری هدفمند شش عنوان (دین و زندگی، جامعه شناسی ، اقتصاد، کارگاه کارآفرینی، هویت اجتماعی و جغرافیا) با 12 جلد کتاب به عنوان نمونه پژوهش انتخاب گردید. واحد تحلیل مضمون و تصویر بود. ابزار اندازه گیری چک لیست تحلیل محتوای محقق ساخته بوده که روایی آن مورد تأیید کارشناسان بوده و پایایی آن با روش ویلیام اسکات93 درصد محاسبه شده است و شیوه پردازش داده ها بر اساس روش آنتروپی شانون بوده است. عمده ترین یافته های پژوهش بیانگر این است که در کتاب های درسی دوره متوسطه دوم رشته علوم انسانی، به ترتیب مؤلفه های «تأکید بر اهمیت شغل، کار و کارآفرینی» با 547فراوانی(7/55درصد) و «مشارکت و همکاری» با 75فراوانی(6/7درصد) دارای بیشترین فراوانی و مؤلفه های «اهمیت و ارزش تلاش و پشتکار» با 5فراوانی(5/0درصد) و «کسب روزی از راه های مشروع و حلال» با 8فراوانی(8/0درصد) دارای کمترین فراوانی بوده است و از نظرشاخص ضریب اهمیت مؤلفه های «مبارزه با فقر اقتصادی» و «آشنایی با احکام اقتصادی اسلام» با ضرایب اهمیت101/0 و 098/0 دارای بیشترین ضریب اهمیت و مؤلفه های «آشنایی با مفهوم تورم» و «مشارکت و همکاری» با ضرایب اهمیت 011/0 و 013/0 دارای کمترین ضریب اهمیت بوده اند.
Sirous mahmoudi Abstract The present research has been conducted with a view to studying the status of parameters of economic education in the humanities curriculum at high schools. The research is descriptive and content analysis-based. The population chosen for the research comprises all textbooks taught at high school. Using targeted sampling method. Six subjects (Religion and Life, Sociology, Economics, Entrepreneurship Workshop, Social Identity and Geography), including 12 volumes of books, have been chosen as sample. The unit of analysis was content and image. The measuring too was the content analysis checklist designed by researcher, whose validity experts have endorsed and whose reliability has been calculated at 93% by William Scott’s method. Data processing has been done by the Shannon entropy. The main findings of the research indicate that in the high school humanities curriculum, “emphasis on importance of job, occupation and entrepreneurship” with a frequency distribution of 547 (55.7%) and “participation and cooperation” with a frequency distribution of 75 (7.6%) were the most frequent and “importance and value of endeavor and effort” with a frequency distribution of 5 (0.5%) and “legitimate and licit income” with a frequency distribution of 8 (0.8%) were the least frequent parameters. In terms of coefficient of importance, “fighting economic poverty” and “knowledge of economic precepts in Islam” with the coefficients of respectively 0.1.01 and 0.098 were the most important and “knowledge of the concept of inflation” and “participation and cooperation” with the coefficients of respectively 0.011 and 0.013 with were the least important parameters.
- آذر، عادل(1380). بسط و توسعه روش آنتروپی شانون برای پردازش داده¬ها در تحلیل محتوا، فصلنامه علمی پژوهشی دانشگاه الزهرا، 11(37): 17-1.
- احمدی، غلامعلی، امام جمعه، سیدمحمدرضا؛ علیزاده، لیلا(1394). بررسی میزان توجه به مؤلفه¬های سواد مالی و اقتصادی در محتوای کتاب¬های درسی دوره ابتدایی، پژوهش در برنامه¬ریزی درسی، 12(2)،192-179.
- آداک،موسی؛ یوسف¬زاده، محمدرضا(1398). تحلیل محتوای کتاب¬های مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی بر مبنای تربیت اقتصادی، نشریه پژوهش¬های آموزش و یادگیری، دوره 16، شماره2،صص 128-115.
- اسکات، ویلیام(1391). تئوری حسابداری مالی، ترجمه علی پارسائیان، تهران: انتشارات ترمه
- باقری،خسرو(1395).نگاهی دوباره به تربیت اسلامی، تهران:انتشارات مدرسه
- بلترک، عابدینی؛ جعفری صمیمی، احمد(1398). تحلیل محتوای آموزش سواد اقتصادی در پایه ششم ابتدایی، مجله پژوهش¬های برنامه درسی، 9(2)، 103-85.
- بیابانگرد، اسماعیل(1384). روش های تحقیق در روان شناسی و علوم تربیتی ، تهران: دوران.
- طغیانی، مهدی؛ پیغامی، عادل (1395). تعلیم و تربیت اقتصادی،ج1و2، تهران:انتشارات دانشگاه امام صادق.
- پیغامی،عادل؛ تورانی، وحید(1390). نقش برنامه درسی اقتصاد در برنامه تعلیم و تربیت رسمی و عمومی دنیا، فصلنامه نوآوری های آموزشی، 37(9)، 32-36.
- سرمد،زهره؛ بازرگان،عباس؛ حجازی،الهه(1399). روش¬های تحقیق در علوم رفتاری، تهران:آگاه
- شورای عالی انقلاب فرهنگی(1390). مبانی نظری سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، تهران:وزارت آموزش و پرورش
- صافی، احمد(1394). آموزش و پرورش ابتدایی، راهنمایی و متوسطه تحصیلی، تهران: سمت.
- علیپور، ناطقی و فقیهی(1396). جایگاه تربیت اقتصادی مبتنی بر اخلاق اسلامی در محتوای کتاب¬های هدیه¬های آسمانی دوره ابتدایی ایران، فصلنامه پژوهش¬های اخلاقی، 8(1)،130-107.
- عمادزاده، مصطفی(1396). اقتصاد آموزش و پرورش، اصفهان:جهاد دانشگاهی اصفهان.
- قندهاری،آزاده و همکاران(1398). بررسی تطبیقی تلفیق تربیت اقتصادی در برنامه درسی دوره ابتدایی در کشورهای اسکاتلند، چین و استرالیا و ارائه دلالتهایی برای تربیت اقتصادی در ایران، فصلنامه تعلیم و تربیت،35(3)، 78-59.
- کریپندورف، کلوس(1394). تحلیل محتوا، مبانی روش شناسی، ترجمه هوشنگ نایبی، تهران: نی.
- گال، مردیت؛ بورگ، والتر(1384). روش های تحقیق کمی و کیفی در علوم تربیتی و روان شناسی، ترجمه نصر و همکاران، تهران: سمت.
- میرعرب،رضا؛ حاجی¬تبار، محسن؛ آریانفر، سمیه(1397) تحلیل مولفه¬های سواد اقتصادی کتاب¬های درسی دوره دوم متوسطه دوم از دیدگاه معلمان و دانش¬آموزان، دوفصلنامه مطالعات برنامه¬ریزی آموزشی، 7(14)، 132-121.
- نادری،ابوالقاسم(1397). اقتصاد شناختی؛ رویکردی نوین برای تحول آموزش اقتصاد در ایران، نشریه پژوهش¬های آموزش و یادگیری، دوره 15،شماره2، صص86-73.
- نوریان،محمد(1389).تحلیل برنامه درسی دوره ابتدایی، تهران:انتشارات گویش نو
- هولستی، ال.آر(1374). تحلیل محتوا در علوم اجتماعی و انسانی، ترجمه نادر سالار زاده، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
- یوسف¬زاده،محمدرضا؛ آداک،موسی(1397) بررسی محتوای کتاب های درسی دورة دوم ابتدایی بر مبنای تربیت اقتصادی از دیدگاه اسلام،مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی،3(4)،182-153.
- Anthony, K.V., Smith, R.C., & Miller, N.C. (2014). Preservice elementary teachers’ economic literacy: Closing gates to full implementation of the social studies curriculum. The Journal of Social Studies Research, 39(1), 29–37.
- Ferreira, Al & Varum, C. (2012). Assessing Economic Knowledge in lementary Grades. Paper submitted to the XXI Meeting of the Economics of Education Association, Porto, Portugal.
- Mustafa, S & Osmangolu, A.E.(2015). Analysis on inclusion of social studies economy concepts in coursebooks. Educational Research and Reviews, 10(13), pp. 1861-1875.
