مفهوم شناسی دانشگاه علوم پزشکی اسلامی با تکیه بر آیات و روایات
محورهای موضوعی : قرآن و طب
مهدی جعفر زاده دیزآبادی
1
(rtfredt)
علی شفیعی
2
(دانشگاه علوم پزشکی قم)
کلید واژه: علوم پزشکی دانشگاه اسلامی طب اسلامی,
چکیده مقاله :
در جامعه به دانشگاه و دانش علوم پزشکی نوعی نگاهی افراطی وجود دارد که علوم پزشکی را به اسلامی و غیر اسلامی دسته بندی می نماید؛ بطوری که اگر مباحث پزشکی کاملا از قران و احادیث منبعث شده باشد و بعضی از رفتارهای قشری مذهبی در دانشگاه علوم پزشکی بارز باشد آن را اسلامی می پندارند. این مقاله در گام اول به نقد و بررسی دیدگاه فوق و در گام دوم به بررسی ویژگی‌های دانشگاه اسلامی می پردازد.با توجه به مباحث مطرح شده می توان گفت: چون قرآن کتاب هدایت است پس قطعا هر آن چه برای هدایت انسان ها مورد نیاز است در آن تبیین شده است و لزومی برای ورود به امور و علوم دیگری برای ان وجود ندارد. از طرفی با انکه پیامبر(ص) و ائمه اطهار(ع) حامل تمام علوم بودند و علم خود را نیز منبعث از قران می دانستند، همواره تاکید بر علم اموزی داشته و حتی در امور پزشکی نیز از طبیب بهره می بردند. از این رو نمی توان انتظار داشت که جامعه اسلامی بدون بهره گیری از علم و تخصص، صرفا به آیات و روایات، اکتفا نماید؛ بلکه، می بایست درجهت تربیت نیروهای متخصص حرکت کند تا از این طریق بتواند نیازهای اجتماعی خویش را برطرف سازد. همانطوری که می دانیم یکی از مراکز مهم و موثر که در تولید علم نقش بسزایی دارد، دانشگاه است. پس باید دانشگاه در جامعه اسلامی نیز همراستا با اهداف اسلام در تربیت جامعه عمل نماید. بمنظور فراهم شدن این مهم دانشگاه اسلامی باید دارای ویژگی هایی باشد، برخی از مهمترین آنها که در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته است عبارتند از: ایجاد شوق و انگیزه در جهت کسب دانش؛ اهتمام به تولید علم بعنوان ابزار مهم قدرت نرم، توجه به اهمیت تزکیه و خودسازی و همچنین به احساس مسئولیت داشتن نسبت به امت اسلام. در غیر این صورت صرف وجود دانشگاه در یک کشور اسلامی، دانشگاه اسلامی نخواهد بود.
There is a radical approach to the university and medical knowledge that categorize universities to Islamic and non-Islamic. When the university will be Islamic that medical subjects are derived entirely from the Quran and Hadith and some religious fanatic behavior is clearly considered at the University of Medical Sciences. The aim of this study at the first step is critique of above standpoint and second step is investigation of the characteristics of Islamic university. With regard to results raised in this article can be said, Certainly there are all of thing that humans needed in the Quran, therefore, therefore, it do not have to enter the other sciences.On the other hand, although the Prophet Akram and the Imams know all sciences and knowledge that was derived from the Quran,Always emphasize Learning science and even in the treatment of disease have consulted with doctor.Hence, one cannot expect that the Muslim community without the benefit of empirical sciences, to meet the needs of its community limited only to Revelationsand revayat. Rather, it should move in the direction of training specialists so that it can meet their social needs. As we know, universities are most important and effective places in the production of science.So Medical University in the Muslim community must also adjunct and act in line Islam aims.In order to provide this goal, the Islamic University must have some features, which was discussed in this manuscript, some of the most important of this features are Creation of enthusiasm and motivation for knowledge acquisition, Trying to produce science as an important tool of soft power, pay attention to the importance of self-purification, also having a sense of responsibility towards the Islamic nation. Otherwise, the mere existence of the university in an Islamic country, is not Islamic University
قرآن کریم
ابن أبي الحديد، عبد الحميد بن هبة الله (1404ق). شرح نهج البلاغة لابن أبي الحديد، 10جلد، قم، مكتبة آية الله المرعشي النجفي.
ابن اثير جزري، مبارك بن محمد (1367ش). النهاية في غريب الحديث و الأثر، 5جلدی، چاپ چهار، قم، موسسه مطبوعاتي اسماعيليان.
ابن بابويه، محمد بن على (1376ش). الأمالي (للصدوق)، تهران، چاپ ششم، كتابچى.
ابن جوزى، ابوالفرج عبدالرحمن بن على (1422ق)؛ زاد المسير فى علم التفسير، محقق: المهدي عبدالرزاق، بیروت،دار الكتاب العربي.
ابن كثير دمشقى، اسماعيل بن عمرو (1419ق). تفسير القرآن العظيم( ابن كثير)، تحقيق: محمد حسين شمس الدين، بیروت، دار الكتب العلمية.
ابن منظور، محمد بن مكرم (1414ق). لسان العرب، محقق / مصحح: مير دامادى، جمال الدين، 15جلدی، چاپ سوم، بیروت، دار الفكر للطباعة و النشر و التوزيع، دار صادر.
احمدی فشارکی، حسنعلی (1387). تبیان(دانشگاه و دانشگاهیان از دیدگاه امام خمینی (قدس سره))، چاپ ششم، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (قدس سره).
اندلسى، ابو حيان محمد بن يوسف (1420ق). البحر المحيط فى التفسير، محقق: محمد جميل صدقي، بیروت، دارالفکر.
بحرانى، سيد هاشم (1416ق). البرهان فى تفسير القرآن، محقق: قسم الدراسات الاسلامية موسسة البعثة قم، تهران، بنياد بعثت.
برقى، احمد بن محمد بن خالد(1371ق). المحاسن، محقق: جلال الدين محدث، 2 جلدی، چاپ دوم، قم، دارالكتب الإسلامية.
پاينده، ابو القاسم (1382ش). نهج الفصاحة (مجموعه كلمات قصار حضرت رسول صلى الله عليه و آله)،چاپ چهارم ، تهران، دنياى دانش.
تميمى آمدى، عبد الواحد بن محمد (1410ق). غرر الحكم و درر الكلم (مجموعة من كلمات و حكم الإمام علي عليه السلام)، چاپ دوم، قم، دار الكتاب الإسلامي.
حسينى، شاه عبدالعظيمى حسين بن احمد (1363ش). تفسیر اثنا عشری، تهران، انتشارات میقات.
زمخشرى، محمود (1407ق). تفسیر الكشاف عن حقائق غوامض التنزيل، چاپ سوم، بیروت، دار الكتاب العربي.
شبر، سيد عبد الله (1412ق). تفسير القرآن الكريم( شبر)، بیروت دار، البلاغة للطباعة و النشر.
صفار، محمد بن حسن (1404ق). بصائر الدرجات في فضائل آل محمّد صلّى الله عليهم، محقق:كوچه باغى، چاپ دوم، قم، مكتبة آية الله المرعشي النجفي.
طباطبايى سيد محمد حسين (1417ق). الميزان فى تفسير القرآن، قم، چاپ پنجم، دفتر انتشارات اسلامى جامعهى مدرسين حوزه علميه قم.
طبرسى، فضل بن حسن (1377ش). تفسير جوامع الجامع، تهران، انتشارات دانشگاه تهران و مديريت حوزه علميه قم.
طبرسى، فضل بن حسن (1372ش). مجمع البيان فى تفسير القرآن، چاپ سوم، تهران، انتشارات ناصر خسرو.
طوسى، محمد بن الحسن (1414ق). الأمالي (للطوسي)، قم، دار الثقافة.
فتال نيشابورى، محمد بن احمد (1375ش). روضة الواعظين و بصيرة المتعظين، 2جلد، قم، انتشارات رضى.
فخرالدين رازى، ابوعبدالله محمد بن عمر (1420ق). مفاتيح الغيب، چاپ سوم ، بیروت، دار احياء التراث العربى.
فراهيدى، خليل بن أحمد (1409ق). كتاب العين، 9جلدی، چاپ دوم، قم، نشر هجرت.
قمى، مشهدى محمد بن محمدرضا (1368ش). تفسير كنز الدقائق و بحر الغرائب، محقق: حسین درگاهی، تهران، سازمان چاپ وانتشارات وزارت ارشاد اسلامى.
كلينى، محمد بن يعقوب بن اسحاق (1407ق). الكافي، 8جلد، چاپ چهارم، تهران، دار الكتب الإسلامية.
مغنيه، محمد جواد (1424ق). تفسير الكاشف، تهران، دار الكتب الإسلامية.
مكارم شيرازى، ناصر (1374ش). تفسیر نمونه، تهران، دار الكتب الإسلامية.
موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (قدس سره) (1379ش). صحیفه امام، 22جلدی، چاپ دوم ، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (قدس سره).
موسوى همدانى، سيد محمد باقر (1374ش). ترجمه تفسير الميزان، چاپ پنجم، قم، دفتر انتشارات اسلامى جامعهى مدرسين حوزه علميه قم.
نجفى خمينى، محمد جواد (1398ق). تفسیر آسان، تهران، انتشارات اسلامیه.
مصطفوى، حسن (1368ش). التحقيق في كلمات القرآن الكريم، 14جلد، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي.
مجلسى، محمد باقر (1403ق). بحار الأنوارالجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار ، 111جلد، چاپ دوم، بيروت، دار إحياء التراث العربي.
#http://www.leader.ir/langs/fa/index.php
