مرتبه بند ی معماری متناسب با ساختار وجودی انسان
محورهای موضوعی :
رضا سامه
1
(دانشگاه تهران)
کلید واژه: انسان معماری قرآ ن مجید حکمت اسلامی,
چکیده مقاله :
معماری پدید ه ای در ارتباط با انسان است و می بایست متناسب با وی محقّق شود، از این رو پرداختن به موضوع انسان به عنوان معرفت پایه در این دانش، امری انکارناپذیر می نماید. در این خصوص فهم مراتب معماری در ارتباط با مراتب وجودی انسان اهمیت بسیار می یابد. از سویی، از آنجایی که تعریف از انسان و تلقّیات از وی گاه بسیار متفاوت می نمُاید، تفاوت در درک از معماری نیز بسیار طبیعی خواهد بود. از این منظر مقالة حاضر به شناخت ماهیت انسان مبتنی بر آموز ههای قرآ ن مجید و حکمت اسلامی به عنوان نظام معرفتی حاکم بر پژوهش می پردازد و رابطة حاصل این شناخت را در ارتباط با معماری در درجات مختلف مورد بازشناسی قرار می دهد که این امر به مرتبه بندی معماری متناسب با ساختار وجودشناسانة انسان می‌انجامد. در این مقاله، ساختار وجودی انسان در سه ساحت طبیعت، غریزه و فطرت و در سه مرتبة وجودی جسم، روح و نفس ترسیم می گردد و معماری در تناظر با این ساحات و مراتب، سطح بندی می‌شود تا به مراتبی نظیر بنا، سرپناه، محیط، فضا و مکان دست یابد.
Architecture is a phenomenon related to mankind and should be materialized accordingly. Thus, studying human being as the base of cognition in this science is inevitable. That is why it is important to understand the degrees of architecture in relation to man’s degrees of being. On the other hand, as definition of man and how he is perceived sometimes greatly vary, differences in understanding of architecture would also be natural. From this standpoint, this paper tries to shed light on the nature of mankind based on the teachings of the Holy Quran and Islamic wisdom as the epistemic system governing the research. It investigates the relationship resulting from this understanding in relation with architecture in different degrees. That, in turn, leads to classification of architecture in proportion to mankind’s ontological structure. This paper draws the structure of man’s being in three realms of nature, instinct and Fitrat and in three levels of body, soul and Nafs (self). Then, architecture’s levels are arranged in correlation with these realms and
