بررسی رابطه ی الگوهای ارتباطی خانواده با معنای زندگی در دانش آموزان متوسطه اول شهر شیراز
محورهای موضوعی :
راضیه شکیبافرد
1
,
رضا چالمه
2
1 - Master's student in educational psychology, Fatemiyeh Institute of Higher Education, Shiraz.
2 - دکترای تخصصی روانشناسی تربیتی، مدرس مؤسسه آموزش عالی فاطمیه(س) شیراز. (نویسنده مسئول)
کلید واژه: معنای زندگی, الگوهای ارتباطی خانواده, گفت و شنود, همنوایی,
چکیده مقاله :
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه ی بین ابعاد الگوهای ارتباطی خانواده(گفت و شنود و همنوایی)با معنای زندگی(حضور معنا و جستجوی معنا)انجام گرفت.نمونه آماری شامل 120 دانش آموز مقطع متوسطه اول شهر شیراز(60 دختر و 60 پسر)بود که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند.به منظور گردآوری داده ها،از پرسشنامه الگوهای ارتباطی خانواده(فیتزپاتریک و ریچی،1990)و پرسشنامه معنای زندگی (استگر،2010)استفاده شد.پایایی ابزارها به روش آلفای کرونباخ محاسبه شد.با استفاده از آزمون همبستگی و تحلیل رگرسیون،قدرت هریک از ابعاد الگوهای ارتباطی خانواده در پیش بینی معنای زندگی مورد بررسی قرار گرفت.با توجه به نتایج این پژوهش،ابعاد الگوهای ارتباطی خانواده توانایی پیش بینی متغیر جستجوی معنا را داشتند و قوی ترین پیش بینی مربوط به بعد گفت وشنود بود( 05/0 >p ).اما حضور معنا توسط ابعاد الگوهای ارتباطی خانواده قابل پیش بینی نبود.از آنجا که نحوه ی درست ارتباط اعضای یک خانواده نقش مهمی در ایجاد جستجوی معنا در فرزندان دارد،می توان با تقویت آن،معنا در زندگی را افزایش داد.
The aim of this research was to investigate the relationship between dimensions of family communication patterns(conversation and conformity)and the meaning in life(presence of meaning and search for meaning).The research sample included 120 first period high school students in Shiraz(60 girls and 60 boys)who were selected by multi-stage cluster random sampling. The data collected by questionnaire of family communication patterns (Fitzpatrick and Ritchie, 1990) and the meaning in life questionnaire (Steger, 2010). Cronbach's Alpha was calculated to examine reliability of the measures. The power of dimensions of family communication patterns (conversation and conformity) was examined in predicting the meaning in life (presence of meaning and search for meaning) by using correlation test and simultaneous regression analysis. According to the results of this study, the dimensions of family communication patterns were able to predict the search for meaning and the strongest prediction was related to the conversation dimension (p <0.05), but the presence of meaning was not predictable by the dimensions of family communication patterns. Whereas, proper communication of family members plays an important role in creating a search for meaning in children, it can be strengthened to increase meaning in life.
1- احمدی، س.، حیدری، م.، باقریان، ف.، و کشفی، ع. (1395). نوجوانی و تحول معنا: مقایسه منابع و ابعاد معنای زندگی در دختران و پسران نوجوان. مطالعات روانشناسی بالینی، 6(23)، 149-177.
2- بهادری خسروشاهی، ج.، و محمودعلیلو، م. (1391). بررسی رابطه بین سبک‌های هویت با معنای زندگی در دانشجویان. مطالعات روان‌شناختی، 8(2)، 143-164.
3- بهرامی، م.، و خوشبخت، ف. (1394). نقش الگوهای ارتباطی خانواده در خودپنداره دانش آموزان مقطع راهنمایی شهر شیراز. خانواده پژوهی، 11(42), 237-256.
4- پاکیزه، م. (1393). معنای زندگی؛ نگاهی به نظریه‌های اندیشمندان غربی و بازخوانی اندیشۀ والای امیرمؤمنان علی. فصلنامه علمی پژوهشی آیین حکمت 6، (19)، 33-64.
5- پویازاده، ا. (1382). معنای زندگی از دیدگاه استیس و هاپ واکر. مقالات و بررسی‌ها، 36(2)، 43-56.
6- جعفرنژاد، خ.، و اسدی یونسی، م.، و راستگومقدم، م. (1394). رابطه ابعاد الگوی ارتباطی خانواده با فراوانی و شدت تعارضات والدین- نوجوانان. خانواده پژوهی، 11(42)، 219-235.
7- جوادی، م.، و حفیظی، ن. (1396). تحلیل دیدگاه ویگنز در باب معنای زندگی. پژوهش‌های فلسفی - کلامی، 19(1), 79-30.
8- حقیقی، آ.، و زمانی، م.، و مؤمنی، ن. (1397). معنای زندگی در آثار تمثیلی ابن‌سینا. فلسفه دین، 15(2)، 365-396.
9- رحیمی، م.، و زارع، م. (1392). بررسی رابطه ابعاد ارتباطی خانواده و جهت‌گیری هدف تحصیلی. فصلنامه علمی، پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 1(1)، 9-23.
10- رستمی، ی. (1397). ارزیابی نظریه‌ی شوپنهاور درباره‌ی معنای زندگی. پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت)، 16(1)، 109-126.
11- رضازاده، ح.، و رحمانی اصل، م. (1392). مقایسه معنای زندگی از دیدگاه محمدتقی جعفری تبریزی و فریدریش نیچه. انسان پژوهی دینی، 10(30)، 115-134.
12- سلطانی بناوندی، ا.، خضری مقدم، ن.، و بنی اسدی، ح. (1396). کنکاش در سازه‌های روانشناسی مثبت نگر: پیش‌بینی سرزندگی تحصیلی بر اساس معنای زندگی. راهبردهای آموزش (راهبردهای آموزش در علوم پزشکی)، 10(4)، 277-287.
13- شرفی جم، م. (1384). تأملی نقدگونه در باب معنای غایی زندگی با تأکید بر دیدگاه ویکتور فرانکل. روان¬شناسی و علوم تربیتی، 35(1)، 29-50.
14- شهرکی ثانوی، ف.، نویدیان، ع.، انصاری مقدم، ع.، و فرجی شوی، م. (1390). بررسی رابطه الگوهای ارتباطی خانواده بر کیفیت زندگی نوجوانان. مشاوره و روان‌درمانی خانواده، 1(1)، 101-114.
15- علایی خرایم، س.، بشرپور، س.، حاجلو، ن.، و نریمانی، م. (1399). اثر الگوی ارتباطی خانواده بر گرایش به مصرف مواد با نقش واسطه‌ای خودکارآمدی در بین دانشجویان. انتظام اجتماعی، 12(4), 29-56.
16- عمرانیان، س. ن.، و علیزمانی، ا. (1396). لذت و معنای زندگی از نگاه ابن‌سینا. حکمت سینوی (مشکوه النور)، 21(57)، 67-85.
17- قدم پور، ع.، خلیلی گشنیگانی، ز.، و منصوری، ل. (1397). رابطه معنای زندگی و اشتیاق تحصیلی با بهزیستی تحصیلی دانش¬آموزان دوره متوسطه اول شهر ایذه. رویش روانشناسی، ۷(۷)، ۷۹-۹۲.
18- قربانی، ه. (1388). معنای زندگی از دیدگاه ویکتور فرانکل. تأملات فلسفی، 1(3)، 35-57.
19- کشاورزی، س.، و فیروزبخت، س.، و فولادچنگ، م. (1390). بررسی نقش ادراک جهت‌گیری هدف والدین و الگوی ارتباطی خانواده در جهت‌گیری هدف دانش¬آموزان. خانواده¬پژوهی، 7(28)، 463-477.
20- کشتکاران، ط. (1388). رابطه الگوهای ارتباطی خانواده با تاب‌آوری در دانشجویان دانشگاه شیراز. دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، 11(39), 43-53.
21- کوروش¬نیا، م.، و لطیفیان، م. (1386). بررسی روایی و پایایی ابزار تجدیدنظر شده الگوهای ارتباطات خانواده. خانواده پژوهی، 3(12)، 855-875.
22- مجدآبادی، ز. (1396). پرسشنامه معنای زندگی. روان¬شناسی تحولی (روان¬شناسان ایرانی)، 13(51)، 331-333.
23- Bandura, A., & Walters, R. H. (1977). Social learning theory (Vol. 1). Prentice Hall: Englewood cliffs.
24- Baumeister, R. F. (1991). Meanings of life. Guilford press.
25- Baumeister, R. F., & Newman, L. S. (1994). How stories make sense of personal experiences: Motives that shape autobiographical narratives. Personality and Social Psychology Bulletin, 20(6), 676-690.
26- Bronk, K. C. (2014). Purpose across the lifespan. In Purpose in life (pp. 69-89). Springer, Dordrecht.
27- Diener, E., Oishi, S., & Lucas, R. E. (2003). Personality, culture, and subjective well-being: Emotional and cognitive evaluations of life. Annual review of psychology, 54(1), 403-425.
28- Fitzpatrick, M. A. (2004). Family communication patterns theory: Observations on its development and application. Journal of Family communication, 4(3-4), 167-179.
29- Fitzpatrick, M. A., & Ritchie, L. D. (1994). Communication schemata within the family: Multiple perspectives on family interaction. Human Communication Research, 20(3), 275-301.
30- Frankl, V. E. (1963). Man's Search for Meaning; an Introduction to Logotherapy: Of From Death-camp to Existentalism. Translated by Ilse Lasch. Pref. by Gordon W. Allport. Beacon Press.
31- Gonzalez, A. R., Holbein, M. F. D., & Quilter, S. (2002). High school students' goal orientations and their relationship to perceived parenting styles. Contemporary Educational Psychology, 27(3), 450-470.
32- Harlow, L. L., & Newcomb, M. D. (1990). Towards a general hierarchical model of meaning and satisfaction in life. Multivariate Behavioral Research, 25(3), 387-405.
33- Koerner, A. F. & Fitzpatrick, M. A. (2002). understanding family Communication patterns and family function: The roles of Conversation orientation and conformity orientation. Communication Theory, 12(1), 70-91.
34- Lanz, M., Iafrate, R., Rosnati, R., & Scabini, E. (1999). Parent–child communication and adolescent self-esteem in separated, intercountry adoptive and intact non-adoptive families. Journal of adolescence, 22(6), 785-794.
35- O'Connor, K., & Chamberlain, K. (1996). Dimensions of life meaning: A qualitative investigation at mid‐life. British Journal of Psychology, 87(3), 461-477.
36- Prager, E. (1997). Sources of personal meaning in life for a sample of younger and older urban Australian women. Journal of Women & Aging, 9(3), 47-65.
37- Rathi, N., & Rastogi, R. (2007). Meaning in life and psychological well-being in pre-adolescents and adolescents. Journal of the Indian Academy of Applied Psychology, 33(1), 31-38.
38- Ritchie, L. D., & Fitzpatrick, M. A. (1990). Family communication patterns: Measuring intrapersonal perceptions of interpersonal relationships. Communication research, 17(4), 523-544.
39- Steger, M. F., Frazier, P., Oishi, S., & Kaler, M. (2006). The meaning in life questionnaire: assessing the presence of and search for meaning in life. Journal of counseling psychology, 53(1), 80.
40- Taylor, S. J., & Ebersole, P. (1993). Young children's meaning in life. Psychological Reports, 73(3_suppl), 1099-1104.
41- Ho, M. Y., Cheung, F. M., & Cheung, S. F. (2010). The role of meaning in life and optimism in promoting well-being. Personality and individual differences, 48(5), 658-663.
42- Yuen, M., Lee, Q. A., & Chung, Y. B. (2021). Meaning in life, connectedness, and life skills development in junior secondary school students: teachers’ perspectives in Hong Kong. Pastoral Care in Education, 39(1), 67-83.
