طراحي و توسعه الگوي سنجش كنترل استراتژيك در سازمان‌هايي با منطق خلق ارزش متفاوت
محورهای موضوعی : مدیریت استراتژیک
محمدجواد آذرشاهی
1
,
محمدتقی امینی
2
,
مهدی اکبری
3
1 - تحصیلات تکمیلی
2 - دانشگاه پیام نور تهران
3 - دانشگاه پیام نور تهران
کلید واژه: کنترل استراتژیک کنترل آینده‌نگر کنترل گذشته‌نگر کنترل سکانی,
چکیده مقاله :
مطالعه‌ی حاضر با هدف طراحی و توسعه‌ی الگویی برای سنجش میزان و تعیین نوع کنترل استراتژیک غالب در سازمان‌ها و در زمینه‌ی بررسی تناسب نوع کنترل استراتژیک و تناسب آن با منطق خلق ارزش سازمان صورت پذیرفت. به نظر می‌رسد با غالب شدن یک نوع از کنترل استراتژیک در یک سازمان و برهم‌خوردن تعادل سیستمی در سازمان، بقای سازمان تهدید شده و ارزیابی ابعاد کنترل استراتژیک متناسب با منطق خلق ارزش آن ضرورت یابد. تاکنون تحقیقات زیادی به بررسی این مهم نپرداخته‌اند و این مطالعه‌ی میدانی، در جهت رفع این شکاف دانشی گام برداشته است. مطالعه‌ی پیش رو در نوع خود یک مطالعه‌ی آمیخته می‌باشد. در قسمت تحلیل کیفی داده‌ها از روش فراتلفیق و در بخش تحلیل کمی از مدل‌سازی معادلات ساختاری بهره گرفته شد. یافته‌های کیفی الگویی دو بخشی از کنترل‌های استراتژیک رفتاری و محتوایی را نشان دادند. در بخش کمی، پژوهش پیش‌رو یک بررسی توصیفی ـ پیمایشی و کاربردی می‌باشد که به صورت مقطعی اجرا شده است. مورد مطالعه‌ی این تحقیق، 279 کارمند از نه سازمان با منطق‌های خلق ارزش خدماتی، تولیدی و رفاه اجتماعی بود که به صورت نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای مورد مطالعه قرار گرفتند. بر اساس ادبیات علمی کنترل استراتژیک، پرسشنامه‌ای 31 سؤالی طراحی و روایی و پایایی آن ارزیابی و تأیید و پس از برگزاری دوره‌ی توجیهی کنترل استراتژیک، بین نمونه‌ی تحقیق توزیع گردید. یافته‌های تحقیق حاکی از برازش مناسب سازه‌ی پیشنهادی می‌باشد. نتایج بررسی‌ها نشان می‌دهد که اختلاف معناداری در استفاده از کنترل اقتصادی و کنترل قومی فرهنگی در بین سازمان‌های تولیدی، خدماتی و رفاه اجتماعی وجود دارد، اما در استفاده از سایر کنترل‌ها در بین سازمان‌ها اختلاف قابل توجهی مشاهده نشد.
The purpose of this study was to design and develop a model for assessing the amount and type of dominant strategic control in organizations, and in assessing the appropriateness of the strategic control type and its appropriateness with the logic of the organization's value creation. It seems that with the predominance of a kind of strategic control in an organization and the imbalance of the organization in the organization, the survival of the threatened organization and the assessment of the strategic control dimensions appropriate to the logic of value creation is necessary. So far, much research has failed to address this issue, and this field study has taken a step towards removing this knowledge gap. The present study is a mixed study. In the qualitative analysis of data, the method was transcendental and in the quantitative analysis section, structural equation modeling was used. The model qualitative findings revealed two parts of strategic behavioral and content control. In the quantitative part, the leading research is a cross-sectional descriptive survey. In this study, 279 employees from nine organizations with a region of value creation service, production, and social welfare were studied by random stratified sampling. Based on the scientific literature of strategic control, a 31-question questionnaire was designed and its validity and reliability were evaluated and verified, and after the strategic justification period, a research sample was distributed. The findings of the research indicate that the proposed structure is suitable for fitting. The results of the research show that there is a significant difference in the use of economic control and ethnic-cultural control among the manufacturing, service and social welfare organizations, but there was no significant difference in the use of other controls among the organizations.
آذر، ع. غلام‌زاده، ر. قنواتی، م. (1391)، مدل‌سازی مسیری ساختاری در مدیریت، تهران: انتشارات نگاه دانش.#
آنسوف، اچ. ایگور. و مک‌دانل، ادوارد. جی. (1393)، استقرار مدیریت استراتژیک [جلد دوم]، ترجمه‌ی دکتر عبدالله زندیه، تهران: انتشارات سمت.#
استونر. جيمز و فريمن. ادوارد، (1375)، جلد سوم: رهبري و كنترل، ترجمه سيدمحمد اعرابي و علي پارسائيان، تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش‌هاي بازرگاني.#
اسکات، ریچارد. (1392)، سازمان‌ها: سیستم‌های عقلایی، طبیعی و باز، ترجمه‌ی دکتر حسن میرزایی‌اهرنجانی، تهران: انتشارات سمت.#
اعرابی، سیدمحمد. و حکاک، محمد. (1387). طراحی الگوی کنترل استراتژیک برای صنایع ایران با رویکرد کارت امتیازی متوازن، مطالعات مدیریت و بهبود تحول، شماره 58، صص22ـ3. #
اعرابی، سیدمحمد. و دهقان، نبی‌اله. (1390)، تبیین روش‌شناسی مناسب در کنترل استراتژیک، روش‌شناسی علوم انسانی، شماره66، 26ـ7.#
اعرابی،سیدمحمد. و چاوشی، سیدکاظم. (1389)، سبک کنترل استراتژیک و عملکرد شرکت‌های هولدینگ، مطالعات مدیریت راهبردی، شماره1، صص26ـ7.#
امینی، محمدتقی. اکبری، مهدی. خبازباویل، صمد. (1393)، کنترل استراتژیک (تعاریف، مدل‌ها و نظریات)، تهران: انتشارات پایگاه دانش.#
بایزیدی، ا. اولادی، ب. عباسی، ن. (1390). تحلیل داده‌های پرسشنامه‌ای به کمک نرم افزار SPSS، تهران: ویرایش سوم، نشر عابد.#
پیرس، ج. و رابینسون، ر. (1389)، برنامه‌ریزی و مدیریت استراتژیک، ترجمه سهراب خلیلی شورینی، تهران: انتشارات یادواره‌ی کتاب. #
جعفری، محمدصابر. و مشایخی، علینقی. (1389)، سنجش و مقایسه میزان استفاده از اهرم‌های کنترل مدیریتی در سه شرکت ایرانی دارای منطق خلق ارزش متفاوت، تهران: پنجمین کنفرانس بین‌المللی مدیریت استراتژیک.#
دفت، ریچارد. ال. (1392)، تئوری و طراحی ساختار سازمان [جلد دوم]، ترجمه‌ی علی پارسائیان و سیدمحمد اعرابی، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.#
دیوید، فرد. آر. (1386)، مدیریت استراتژیک، ترجمه‌ی علی پارسائیان و سیدمحمد اعرابی، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.#
رابینز،استیفن پی. و دی‌سندرو، دیوید، ای. (1393)، مبانی مدیریت، ترجمه‌ی سید محمد اعرابی، محمدعلی حمیدرفیعی و بهروز اسراری ارشاد، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی. #
رحمان‌سرشت، حسین. و اسماعیلی، محمودرضا. (1383)، بررسی تأثیر متغیرهای کنترل استراتژیک بر اثربخشی شرکت‌های نمونه فعال در بازار بورس تهران (برای فاصله‌ی زمانی79ـ1372)، مطالعات بهبود مدیریت و تحول، شماره 44 و 43، صص68ـ37.#
رضائیان، علی. (1392)، مبانی سازمان و مدیریت، تهران: انتشارات سمت.#
سیدجوادین، سیدرضا. (1392)، مدیریت رفتار سازمانی، تهران: نگاه دانش.#
گلوک، ویلیام اف. و جاچ، لارنس آر. (1378)، سیاست بازرگانی و مدیریت استراتژیک، ترجمه‌ی سهراب خلیلی‌شورینی، تهران: یادواره‌ی کتاب. #
معمارزاده، غلامرضا. نجف‌بیگی، رضا. و تکه‌ئی، عبدالقادر. (1393)، طراحی مدل کنترل استراتژیک تحقق اهداف سند چشم‌انداز 20 ساله جمهوری اسلامی ابران، فصلنامه‌ي سیاست‌های راهبردی و کلان، سال دوم، شماره ششم، صص24ـ1.#
مقیمی، سیدمحمد. و رمضان، مجید. (1392)، پژوهشنامه‌ی مدیریت: جلد اول ـ مبانی سازمان و مدیریت، تهران: سازمان مدیریت صنعتی.#
مؤمنی، م. فعال‌قیومی، ع. (1389). تحلیل‌‌های آماری با استفاده از SPSS، تهران: ویرایش سوم، نشر مؤلف.#
نجات‌بخش‌اصفهانی، علی. و تولایی، روح‌اله. (1387)، طراحی مدل بومی برای کنترل استراتژیک دستگاه‌های فرهنگی کشور، فصل‌نامه پژوهش‌هاي مديريت منابع انساني دانشگاه جامع امام حسين (ع)، سال اول، شماره 1، صص148ـ105. #
نیکوکار، غلامحسین. اعرابی، سیدمحمد. فرهی بوزنجانی، برزو. و عیسایی، حسین. (1388)، الگوی کنترل استراتژیک انسان محور سازمان‌های لجستیکی در ظرایط صلح و جنگ، پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی، شماره2، صص56ـ29.#
الوانی، سیدمهدی. (1391)، مدیریت عمومی، تهران: نشر نی.#
هروي كریميوي، مجيده، انوشه، منيره، فروغان، مهشيد، شيخي، محمد تقي، حاجي زاده، ابراهيم، (1389)، طراحي و روانسنجي پرسشنامه سوءرفتار نسبت به سالمندان در خانواده، مجله سالمندي ايران، سال پنجم، شماره 15، ص 7ـ21.#
هریسون، جفری. اس. و جان، کارن. اچ. (1394)، مبانی مدیریت استراتژیک، ترجمه‌ی سیدمحمد اعرابی و محمدرسول الماسی‌فرد، تهران: مهکامه. #
Anthony, R.N. (2001), Planing and Control System: Framework for Analysis. Boston: Graduate School of Business Administration, Harvard University. Teth Edition.#
Elbanna, S. (2016), Managers' autonomy, strategic control, organizational politics and strategic planning effectiveness: An empirical investigation into missing links in the hotel sector, Tourism Management, 52: 210-220.#
Flamholtz, E. (1996), Effective organizational control: A framework, applications, and implications, European Management Journal, 14(6): 596–611.#
Hyrkas, K., Schmidlechner KA, Oksa L;(2003) Validating on instrument for clinical supervision using an expert panel. International journal of nursing studies, 40(6):619-625.#
Lorange, P. (1986), Strategic Control: Some Issues in Making Operationally More Useful, Englewood Cliffs, N. J.: Prentic-Hall.#
Vieira, A.L. (2011). InteractiveLISREL in Practice Getting Started with a SIMPLIS Approach, New York: Springer.#
