آموزه¬هاي علم اخلاق از منظر ارسطو و ابن‌مسکويه رازي
محورهای موضوعی : ریشه‌شناسی مکاتب و آراء فلسفی در ادوار قدیم و جدیدعليمحمد ساجدي 1 , هاجر دارايي‌تبار 2
1 - دانشگاه شيراز
2 - دانشگاه شيراز
کلید واژه:
چکیده مقاله :
مکاتب مختلف اخلاقي، آموزه هاي متفاوتي براي علم اخلاق معرفي کرده اند. آموزه هاي علم اخلاق شامل مقدمات، معيارها و مصاديق فعل اخلاقي ميشود. نوعاً، اختلافات ميان مکاتب اخلاقي در زمينه آموزه ها، ريشه در مباني فکري و فلسفي فيلسوفان اخلاق دارد. مکاتب اخلاقي ارسطو و ابن‌مسکويه هردو فضيلت گراست. ابن‌مسکويه مهمترين مقدمات عمل اخلاقي را خودشناسي و تعليم و تربيت ميداند. هر دو متفکر، با مباني اراده، عقل، اعتدال و شرع به تبيين معيار هاي فعل اخلاقي و با مؤلفه هاي فضيلت، لذت، دوستي و... به تحليل مصاديق عمل اخلاقي ميپردازند. ليکن، نظر به جهان‌بيني متفاوت اين دو فيلسوف، نگرش آنان در خصوص هريک از عناصر و مصاديق اخلاقي نيز متفاوت خواهد شد. زيرا ابن‌مسکويه برخلاف ارسطو، براي شريعت اسلام در آراء اخلاقي خود جايگاه مهمي قائل است و نيز با انديشه جهان‌بيني توحيدي قادر است که مدل موفقتري از آموزه هاي علم اخلاق ارائه دهد. وي تحت‌تأثير آموزه هاي ديني، نقش تعليم و تربيت ديني را در رشد و پرورش اخلاقي، مؤثر و کارآمد ميداند. نوشتار حاضر با مقايسه آراء اين دو فيلسوف در پي واكاوي آموزه هاي علم اخلاق ميباشد.
Different schools of ethics have presented different doctrines in the field of ethics. Ethical doctrines include the premises, criteria, and referents of ethical acts. The differences between schools of ethics in their doctrines are rooted in their philosophical principles. The ethical schools of both Ibn Miskawayh and Aristotle are virtualistic. Ibn Miskawayh believes that the most important prerequisites for ethical acts are self-knowledge, education, and training. Both thinkers explain the criteria for ethical acts relying on the principles of free will, intellect, moderation, and religious laws and analyze their referents based on elements of virtue, joy, friendship, etc. However, given the different worldviews of these two philosophers, their ideas of any of the ethical elements and referents are also different. Unlike Aristotle, Ibn Miskawayh attaches great importance to Islamic laws in relation to his ethical views. Moreover, he is able to provide a more successful model of ethical doctrines based on his monotheistic worldview. Influenced by religious teachings, he also believes that religious training plays an influential and efficient role in ethical growth and development. This paper is intended to explore ethical doctrines by comparing the ideas of these two philosophers.
