جلوه‌های بدیع معنوی در دیوان رفیق اصفهانی
محورهای موضوعی : تحلیل متون نظم
لیلا عدل پرور
1
(استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد خوی، دانشگاه آزاد اسلامی، خوی. ایران)
کلید واژه: رفیق اصفهانی, بدیع معنوی, دیوان اشعار, صور خیال,
چکیده مقاله :
بدیع از دیدگاه زیبایی شناسی دانشی است که با آن زیبایی های سخن آشکار می شود. رفیق اصفهانی از شاعرانی است که صنایع معنوی بدیعی مورد توجّه وی بوده و برای زیبایی آفرینی و آراستن کلام خود در حد اعتدال از آرایه های بدیع معنوی در شعر خود بهره برده است. نگارنده در پژوهش حاضر به شیوه‌ی توصیفی - تحلیلی از دیدگاه زیبایی‌شناسی به تعیین و بررسی آرایه‌های بدیع معنوی در دیوان رفیق اصفهانی، می‌پردازد. پرسش اصلی پژوهش این است که آرایه‌های بدیعی مهمّ به کار رفته در دیوان وی کدامند؟ با بررسی اشعار رفیق اصفهانی در می‌یابیم که آرایه‌های بدیع معنوی نقش بسزایی در ایجاد تصویر‌ها و زیبایی کلام وی داشته است. وی برای بیان افکار و اندیشه های خود علاوه بر صور خیال از سایر صنایع بدیعی مانند: ایهام، التفات، تجاهل العارف، تجرید، تفریق، جمع و تقسیم، تنسیق الصفات، تلمیح، طباق، لف و نشر، مبالغه، مراعات النظیر و... برای آراستن کلام خویش، بهره برده است.
From the aesthetic point of view, it is the knowledge by which the beauties of speech are revealed. Rafiq Esfahani is one of the poets whose interest in the Rhetorics spiritual industries has been used in the poetry to exert modest beauty in his poetry. In this descriptive-analytical method, the author of this study is to determine and study the Rhetorics spiritual arrays in the court of Rafiq Esfahani. The main question of the study is what are the important Rhetorics arrays used in his court? By studying the poetry of Rafiq Esfahani, we find that Rhetorics spiritual arrays have played a significant role in creating the images and beauty of his words. To express his thoughts and thoughts In addition to the imagination, he has used other exquisite industries such as: Equivoque, Apostrophe, Rhetorical Question, Verse , subtraction, Zeugma and Merismus , Conglobatio, Allusion , Allusion,Epanados, Amplification, Congeries and ...
اسفندیار، هوشمند. (۱۳۸۹) عروسان سخن (نقد و بررسی اصطلاحات و صناعات ادبی در بدیع). چاپ سوم، تهران: فردوس.
اصفهانی، رفیق. (۱۳۶۳) دیوان. به کوشش احمد کرمی، چاپ اوّل، تهران: سلسلۀ نشریات ما.
تاج الحلاوی، علی بن محمد.(۱۳۸۳) دقایق الشعر. تصحیح سید محمّد کاظم امام، تهران: دانشگاه تهران.
تقوی، نصرالله. (۱۳۱۷) هنجار گفتار(در فن معانی و بیان و بدیع فارسی). تهران: چاپخانۀ مجلس.
جرجانی، عبدالقاهر. (۱۳۶۱) اسرار البلاغه. ترجمۀ جلیل تجليل، تهران: دانشگاه تهران.
حسن زاده، شهریار. (1383) بدیع ساده در ادب فارسی. چاپ اوّل، خوی: انتشارات قراقوش.
راستگو،سیّد محمّد. (۱۳۸۲) هنر سخن آرایی(فنّ بدیع). چاپ اوّل ،تهران: سمت.
زرّین¬کوب، عبدالحسین. (1363) شعر بی¬دروغ شعر بی¬نقاب. چاپ چهارم، تهران: انتشارات جاویدان.
شفیعی کدکنی، محمّدرضا. (1366) صور خیال در شعر فارسی. چاپ سوم، تهران: آگاه.
شمیسا، سیروس. (1370) بیان. چاپ اوّل،تهران: انتشارات فردوسی.
شمیسا، سیروس. (1386) بدیع. چاپ هجدهم، انتشارات پیام نور.
علوی مقدّم، محمّد. و اشرف¬زاده، رضا. (1376) معانی و بیان. تهران: انتشارات سمت.
گرکانی، حاج محمّد حسین شمس العلما. (1377) ابدع البدایع. به اهتمام حسین جعفری، چاپ اوّل، تبریز: چاپ احرار.
کزّازی، میر جلا الدین. (۱۳۸۶) زیبایی شناسی سخن پارسی (بیان). تهران: مرکز.
محبّتی، مهدی. (1380) بدیع نو. چاپ اوّل، تهران: انتشارات سخن.
همایی، جلال¬الدّین. (13۷۷) فنون بلاغت و صناعات ادبی. چاپ هفتم، تهران: نشر هما.
واعظ کاشفی‌سبزواری، کمال‌الدین حسین. (۱۳۶۹) بدایع الافکار فی الصنایع الاشعار. ویراسته و گزاردۀ میر جلال الدین کزّازی، چاپ اوّل، تهران: مرکز.
وطواط، رشیدالدین، محمّد بن محمّد. (1362) حدائق السحر. تصحیح عبّاس اقبال، تهران: سنائی.
