بررسی اثر متغیرهای شرکتی و عملکردی بر انتخاب روش تامین مالی و اثر متقابل روش تامین مالی بر این متغیرها
محورهای موضوعی : عمومىمحمدرضا پورابراهیمی 1 , علیرضا دلیری 2 , علی ثقفی 3 , حسین عبده تبریزی 4
1 - استادیار، دانشکده اقتصاد، دانشگاه تهران، تهران، ایران
2 - دانشجوی دکتری، مدیریت مالی، دانشکده مدیریت، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
3 - استاد، دانشکده مدیریت، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
4 - استاد، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران
کلید واژه: شرکت های دانش بنیان, تامین مالی, عملکرد,
چکیده مقاله :
اقتصاد دانش بنیان تاثیر بسزایی در افزایش تولید سرانه، رفاه اجتماعی، کاهش نابرابری در توزیع درآمد، افزایش فرصت شغلی و اصلاح کیفیت محیط زیست و ارتقاء کیفیت تولیدات به عنوان شاخصه های اصلی توسعه پایدار دارد. نظر به این موضوع در بیانیه اقتصاد مقاومتی ابلاغی مقلام معظم رهبری اقتصاد دانش بنیان یکی از سیاست های اصلی در راستای دستیابی به اهداف اقتصاد مقاومتی مطرح شده است. به منظور دستیابی به اقتصاد دانش بنیان توجه و تاکید بر نقش شرکت های فعال در این زمینه ضروری و غیرقابل انکار می باشد .در راستای توسعه این شرکت ها و پر رنگ تر شدن نقش آنها در فرآیندهای اقتصادی لازم است متغیرهای تاثیرگذار بر این شرکت ها شناسایی گردیده و بررسی های لازم به منظور تصمیم گیری مناسب صورت پذیرد. یکی از عناصر کلیدی در توسعه شرکت های دانش بنیان موضوع منابع مالی این شرکت ها می باشد. وجود نظام مالی کارا در شرکت های دانش بنیان می تواند زمینه ساز رشد و ترقی این شرکت ها و پیشبرد طرح های توسعه آنها با کمترین هزینه مالی گردد. در این تحقیق با استفاده از رویکرد رگرسیونی اثر متغیرهای شرکتی و عملکردی بر انتخاب روش تامین مالی شناسایی گردیده و همچنین اثر متقابل روش تامین مالی بر این متغیرها مورد بررسی قرار خواهد گرفت .
Nowledge-based economy has a significant impact on increasing per capita production, social welfare, reducing inequality in income distribution, increasing job opportunities and improving the quality of the environment and improving the quality of products as the main characteristics of sustainable development. In this regard, in the statement of the resistance economy, the Supreme Leader of the Knowledge-Based Economy has announced one of the main policies in order to achieve the goals of the resistance economy. In order to achieve a knowledge-based economy, attention and emphasis on the role of companies active in this field is necessary and undeniable. In order to develop these companies and make their role in economic processes more colorful, it is necessary to identify the variables affecting these companies and conduct the necessary studies in order to make appropriate decisions. One of the key elements in the development of knowledge-based companies is the issue of financial resources of these companies. Existence of an efficient financial system in knowledge-based companies can pave the way for the growth and development of these companies and advance their development plans with the least financial cost. In this research, using regression approach, the effect of corporate and performance variables on the choice of financing method is identified and also the interaction of financing method on these variables will be investig
1. حسن زاده، اسماعیلی، قاضی نوری، سید سپهر؛ انواری رستمی. توسعه صنایع با فناوری سطح بالای ایران، تأمین مالی (سرمایه گذاری) و عوامل نهادی غیررسمی. مدیریت نوآوری, 5(3), 85-116.
2. نقی زاده، هاجری، بساوند، ساجده. شناسایی ابعاد و علل کاهش رضایت شرکتهای دانشبنیان در همکاری با صندوق‌های مالی از نگاه مجریان و سیاستگذاران: مطالعه موردی صندوق نوآوری و شکوفایی. مدیریت نوآوری, 7(2), 92-120.
3. نریمانی. بررسی مسائل و مشکلات تأمین مالی شرکت های دانش بنیان. سیاست نامه علم و فناوری, 7(1), 13-15.
4. اداره پژوهش های صدا و سیما، "راهکارها و الزامات نظام تأمین مالی نوآوری در کشور"
5. گلعلی زاده، طباطبائیان، زعفریان. ارائه راهکار سیتمی ایجاد نهادهایی جهت تامین مالی بنگاه های نوپای دانش بنیان در ایران، پارک فناوری پردیس سال ششم پاییز 1387 شماره 17
6. مجمع جهانی اقتصاد، گزارش شاخص رقابت پذیری 2019-2020
7. خسروی، محمد رضا، همایی، رضا، حورعلی، منصوره، طراحی مدل مفهومی شبکه مدیریت لجستیک معکوس با بر رویکرد نوآوری زنجیره تامین، فصلنامه علمی پژوهشی نوآوری و ارزش آفرینی، دوره 8، شماره 17 , سال 8 , پاییز-زمستان 1398
8. هومن شبابی، سعید راسخی، محمود يحيي¬زاده¬فر، میثم شیرخدایی (1398). بررسی رابطه متغیرهای اثرگذار بر توسعه علم، توسعه فناوری و رشد اقتصادی درایران با رویکرد پویایی سیستم، فصلنامه علمی پژوهشی نوآوری و ارزش آفرینی، دوره 7، شماره 13، 55-78
9. صمدی میارکلایی، حمزه، صمدی میارکلایی، حسین(1392). نظریه‌ها و الگوهای ارتباط میان دانشگاه‌ها و صنعت در اقتصاد دانش بنیان. نشریه رشد فناوری، دوره 9، شماره 35، 59-70.
10. قربانی زاده، وجه الله، روش تحقیق فراتحلیل با استفاده از نرم افزار cma2، نشر بازتاب، 1394.
11. Adongo, Jonathan (2011), Determinates of venture capital in Africa: cross section evidence. AERC Research paper 237.
12. Benes, Nadja (2015) the Relevance of Economic, Institutional and cultural Determinants for Venture capital investments. A us – Europe comparison thesis. University of san Francisco.
13. Bonini,s & Alkan, S. (2012) the macro and political determinants of venture capital investment, around the world.
14. Carvelle e. al, (2013). Economic and Capital market Antecedents of venture capital commitments (1960-2010). Cornell university site.
15. Cherif, m & Gazdar, k (2011). What drives venture capital investment in Europe? New Results from, panel data analysis. Journal of applied business and economics. Vol (12) (3).
16. Diaconu, M (2012). Characteristics and drivers of venture capital investment activity in Romania. Theoretical and applied Economics VOL XIX. No 7 (572). PP -111-132.
17. Felix, gulamhussen & cesaltina pires (2007) the determinants of Venture capital in Europe Evidence Across Countries. CEFGE – UE working paper.
18. Jeng, & wells, p (1998). The determents of venture capital funding: evidence across countries.
19. Lerner, J & Tag), (2012), Institutions and Venture capital. Working paper No 8 , 7 Research institute of Industrial Economics.
20. Pronovous, A& Dmitry Pavlyuk (2013) Analysis of Economic Factors Influencing Venture Capital Investment in European Countries. Soul Research 4 (33). 111-118
21. Romain, A & Pottelsberghe, BV (2004). Determinates of Venture capital: additional evidence, discussion paper. Series 1: No. 19/2004 studies of the Economic Research center.
22. Shertler, A. (2003). Driving force of venture capital investment in Europe: A Dynamic panel Data analysis. Kiel working paper No. 1172.
23. Shroder, c (2009). Financial system and innovation Determinates of Early stage venture capital in Europe. Schumpeter discussion paper 2000- 004.
بررسی اثر متغیرهای شرکتی و عملکردی بر انتخاب روش تامین مالی و اثر متقابل روش تامین مالی بر این متغیرها
*محمدرضا پورابراهیمی **علیرضا دلیری ***علی ثقفی ****حسین عبدهتبریزی
* استادیار، دانشکده اقتصاد، دانشگاه تهران، تهران، ایران
**دانشجوی دکتری، مدیریت مالی، دانشکده مدیریت، دانشگاه علامهطباطبایی، تهران، ایران
***استاد، دانشکده مدیریت، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
****استاد، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران
تاریخ دریافت: 11/07/1399 تاریخ پذیرش: 17/01/1400
چکيده
اقتصاد دانشبنیان تاثیر بسزایی در افزایش تولید سرانه، رفاه اجتماعی، کاهش نابرابری در توزیع درآمد، افزایش فرصت شغلی و اصلاح کیفیت محیط زیست و ارتقاء کیفیت تولیدات به عنوان شاخصههای اصلی توسعه پایدار دارد. نظر به این موضوع در بیانیه اقتصاد مقاومتی ابلاغی مقلام معظم رهبری اقتصاد دانشبنیان یکی از سیاستهای اصلی در راستای دستیابی به اهداف اقتصاد مقاومتی مطرح شده است. به منظور دستیابی به اقتصاد دانشبنیان توجه و تاکید بر نقش شرکتهای فعال در این زمینه ضروری و غیرقابل انکار میباشد .در راستای توسعه این شرکتها و پر رنگتر شدن نقش آنها در فرآیندهای اقتصادی لازم است متغیرهای تاثیرگذار بر این شرکتها شناسایی گردیده و بررسیهای لازم به منظور تصمیمگیری مناسب صورت پذیرد. یکی از عناصر کلیدی در توسعه شرکتهای دانشبنیان موضوع منابع مالی این شرکتها میباشد. وجود نظام مالی کارا در شرکتهای دانشبنیان
میتواند زمینهساز رشد و ترقی این شرکتها و پیشبرد طرحهای توسعه آنها با کمترین هزینه مالی گردد. در این تحقیق با استفاده از رویکرد رگرسیونی اثر متغیرهای شرکتی و عملکردی بر انتخاب روش تامین مالی شناسایی گردیده و همچنین اثر متقابل روش تامین مالی بر این متغیرها مورد بررسی قرار خواهد گرفت .
واژه‌های کلیدی: شرکتهای دانشبنیان، تامین مالی، عملکرد.
نوع مقاله: پژوهشی
نویسندة عهده‌‌دار مکاتبات: علیرضا دلیری alidaliri2005@gmail.com
|
1-مقدمه
با توجه به آسیبپذیری اقتصادهای تک محصولی، مخصوصاً اقتصادهای وابسته به منابع طبیعی همانند نفت، بسیاری از کشورهای وابسته به منابع طبیعی برای بقاء در اقتصاد رقابتی امروز، اقتصادهای خود را به اقتصاد
دانشبنیان تغییر داده یا در حال تحول آن هستند. چنین تغییر و تحولی با هدف دستیابی به اقتصادی با رشد پایدار ضروری میباشد. با در نظر گرفتن اهمیت دانش به عنوان عامل اصلی رشد اقتصادی، برنامهها و راهبردهایی برای سرعت بخشیدن و ارتقاء ظرفیت دانش ملتها در دستور کار قرار گرفته است. این مهم در ایران نیز مصداق داشته و مسایل و مشکلاتی که طی چند دهه گذشته گریبانگیر کشور بوده باعث شده است که پیوسته برنامههایی جهت برون رفت از وضیعت کنونی در دستور کار قرار گیرد. با این وجود، آسیبپذیری کشور از درآمدهای نفتی و
تحریمهای بینالمللی باعث شده است که این موضوع در سالهای اخیر با جدیت بیشتری در سطح کلان کشوری دنبال شود که ابلاغ سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی و سیاستهای کلی برنامه ششم و سایر برنامههایی که اخیرا ابلاغ گردیدهاند و جملگی بر دستیابی کشور به اقتصاد مقاومتی دانشبنیان و نقش کارآفرینی و کارآفرینان در تحقق آن تاکید دارند، موید این مهم میباشند.
دستیابی به اقتصاد دانشبنیان تابع بی چون و چرای توسعه نظام نوآوری و کارآفرینی است. با این وجود کارآفرینان و نوآوران برای تجاریسازی ایدههای خود نیاز به منابع مالی و حمایتهای مدیریتی دارند. بدلیل ماهیت ریسکی این پروژهها، نهادهای تامین مالی متعارف مانند بانکها و شرکتهای سرمایهگذاری در فازهای اولیه توسعه این شرکتها با وجود عدم تقارن اطلاعاتی موجود و ریسکهای خاص، بدلیل قیود نظارتی و حاکمیت شرکتی، قادر به پشتیبانی مالی از این شرکتها نیستند و همین موضوع این شرکتها را با مشکل تامین مالی مواجه و دستیابی کشور به اقتصاد نیان را تحتالشعاع قرار میدهد. این مشکل با ایجاد نهادهایی تخصصی همانند
سرمایهگذاری خطرپذیر (vc) که این عدم تقارن اطلاعاتی را به بهترین شکل ممکن مدیریت میکنند و امروزه ثابت شده است این شرکتها کلید دستیابی کشورها به اقتصاد کارافرینی محور میباشند در کنار استفاده از روشهای تامین مالی جمعی تا حدودی مرتفع گردیده است.
از آنجاییکه طبق مطالعات موجود در ادبیات تحقیق، ارتباط مهم و معناداری بین توسعه نظام تامین مالی کارآفرینی با تمرکز بر روشهای تامین مالی این شرکتها و توسعه و تقویت شرکتهای دانشبنیان و نیز رشد اقتصادی پایدار وجود دارد، برای دستیابی به اقتصاد
دانشبنیان توسعه زیر ساختهای تامین مالی لازم جهت این مهم ضروری است. این تحقیق از طریق بررسی عوامل و اثر متغیرهای اثرگذار بر نظام تامین مالی شرکتهای دانش بنیان، نقشی اساسی در شکلگیری و توسعه اقتصاد دانشبنیان دارد. همچنین با بررسی تاثیر انتخاب روشهای تامین مالی مختلف بر عملکرد شرکتهای دانشبنیان و همچنین متغیرهای شرکتی بر انتخاب روشهای تامین مالی میتواند دید مناسبتری نسبت به این موضوعات و انتخاب روش تامین مالی بهینه به فعالین این حوزه بدهد.
2- پیشینه تحقیق
تحقیقات بسیار زیادی در ادبیات تحقیق وجود دارند که از زوایای مختلف متغیرهای موثر بر توسعه نظام تامین مالی بطور اعم و نظام تامین مالی شرکتهای نوپای حوزه
فنآوریهای نو را مورد بررسی قرار دادهاند. در این ارتباط متغیرهای مورد بررسی بصورت موردی یک یا چند عامل اثرگذار را مورد بررسی قرار دادهاند. بطوریکه برخی بر ابعاد اقتصادی اثرگذار، برخی ابعاد حقوقی و قانونی، عدهای دیگر بر ابعاد نوآوری و نظام کارآفرینی و نوآوری متمرکز و برخی دیگر نیز ابعاد درونی نظام تامین مالی شرکتهای
دانشبنیان رامورد بررسی قرار دادهاند. نکته بسیار مهم در طراحی یک مدل جامع موضوع لحاظ همزمانی ارکان و ابعاد اثرگذار بر توسعه این سیستم میباشد. با توجه به خلاء چنین پژوهشی در ادبیات تحقیق، این تحقیق با هدف ارایه یک تحقیق جامع که در بردارنده اکثر تحقیقات انجام شده بوده و نهایتاً بتواند مدل جامع در این حوزه را با نظر داشت ابعاد نهادی پیرامونی و درونی چنین نظامی ارایه نماید صورت خواهد گرفت. در این راستا با مطالعه جامع ادبیات تحقیق ابعاد اثرگذار بر توسعه نظام تامین مالی شرکتهای دانشبنیان شناسایی و سپس با استفاده از روشهای پیمایشی، بطور ویژه از طریق تکنیک دلفی با استفاده از نظر خبرگان در این خصوص حصول اجماع شده و نهایتاً با استفاده از رویکرد رگرسیونی نتایج پژوهش جمعبندی و نهایتاً مدل نهایی با استفاده از تکنیکهای آماری و اقتصاد سنجی متعارف با تاکید بر روشهای رگرسیونی ارایه خواهد گرفت.
(پیتر و همکاران 2018)، در تحقیقی تحت عنوان "حمایتهای مالی دولتها از شرکتهای دانشبنیان و اثر آن بر عملکرد"، با بررسی حمایتهای مالی دولت نیجریه و تاثیری که بر شرکتهای کوچک مقیاس
میگذارد به این نتیجه رسیدند که تسهیل نمودن شرایط حمایتهای دولتی از این شرکتها تاثیر قابل ملاحظهای بر عمکرد آنها خواهد گذاشت.
آنها در راستای انجام تحقیقات خود 400 شرکت کوچک مقیاس در نیجریه را مورد بررسی قرار دادند. این محققان دادههای پژوهش خود را به روش پرسشنامهای
جمعآوری نمودند و به منظور تجزیه و تحلیل نتایج از روش رگرسیونی استفاده نمودند.
فرضیه اصلی این تحقیق: حمایتهای مالی تاثیر بر عملکرد شرکتهای کوچک مقیاس در نیجریه ندارد: فرضیه فوق بر اساس نتایج رد شده است.
نقد: در این تحقیق منحصراً یک متغییر بدون در نظر گرفتن اثر سایر متغیرهای مداخلهگر مورد بررسی قرار گرفته است.
(کولینگ و همکاران 2017) در تحقیق خود تحت عنوان "هزینه وام، نکول و اثر وامهای دولتی بر
شرکتهای دانشبنیان" به بررسی هزینه تامین مالی از طریق وامهای دولتی و همچنین اثر این نوع تامین مالی بر عملکرد شرکتهای دانشبنیان با استفاده از روش رگرسیونی پرداختند و با بررسی قریب به 29 هزار وام اعطاء شده توسط دولت در این حوزه در انگلیس به این نتیجه رسیدند ریسک در این صنایع تاثیر بسزرایی در نکول وام شرکتها دارد و همچنین از سوی دیگر عملکرد این شرکتها را تحت تاثیر قرار میدهد.
(بنتو و همکاران) 2018 در تحقیق خود به بررسی ریسک و بازده تامین مالی از طریق تامین مالی جمعی پرداختند و عوامل مختلف را در این زمینه مورد بررسی و تحلیل قرار داند آنها در تحقیق خود با بررسی 365 شرکت اروپایی فعال در حوزه تکنولوژیهای جدید که از طریق تامین مالی جمعی منابع مالی خود را جذب نموده بودند به این نتیجه رسیدند هدف شرکت عامل اساسی در تامین مالی جمعی و افزایش عملکرد این روش میباشد و رابطه مستقیمی بین این دو متغییر وجود دارد. این محققان به منظور تحلیل دادههای خود از روش رگرسیونی به شرح ذیل استفاده نمودند:
MATi 3SIZEi + β2TRISK + β1NIRRi = α + β
Controls + ei4+ Σβ
که در آن:
NIRRi= نرخ بازده داخلی پروژه i
TRISK= ریسک تکنولوژی
SIZEi= لگاریتم حجم تامین مالی جمعی هر پروژه MATi= عمر پروژه
Controls= متغیرهای کنترلی
این محققان در تحقیق خود بر لزوم وجود شفافیت در حوزه تامین مالی جمعی و نظارت نهاد سومی بر این شرکتها تاکید نمودند و این متغیرها را عامل کلیدی در رشد و توسعه تامین مالی جمعی قلمداد نمودند.
(هیرسج و والز 2018) نیز در تحقیق خود تحت عنوان "تامین مالی شرکتهای نوپا" به بررسی روشهای تامین مالی در شرکتهای تازه تاسیس پرداختند و با بررسی 2500 شرکت تازه تاسیس در فرانسه که بین سالهای 2004 تا 2006 تاسیس شده بودند ،در نتایج خود به این نتیجه رسیدند تامین مالی مبتنی بر وام تاثیر مستقیم و مثبت بر عملکرد شرکتها میگذارد و در بلندمدت راهکارهای مبتنی بر بدهی و سرمایه را به منظور تامین مالی پیشنهاد میدهند .آنها از مدلهای رگرسیونی (پنل دیتا) به منظور تحلیل دادههای خود استفاده نمودند. این تحقیقات منحصراً یک متغییر را مورد بررسی قرار داده و سایر متغیرها را آزمون ننمودهاند.
کول و سکولیک (2017) نیز در تحقیق خود تحت عنوان "تامین مالی مبتنی بر بدهی، بقاء و رشد در شرکتهای دانشبنیان" با بررسی انواع روشهای تامین مالی در شرکتهای نوبنیان تاثیر این روشها را بر درآمد شرکتها بررسی کردند و به این نتیجه رسیدند استفاده از روش تامین مالی مبتنی بر وام رابطه مستقیم با عملکرد شرکت دارد و شرکتهایی که از وام در ساختار سرمایه خود بیشتر استفاده نمودهاند عملکرد بهتری نسبت به شرکتهایی که سرمایه محور میباشند داشتهاند. آنها بدین منظور از دادههای مربوط به قریب به پنج هزار شرکت نوپا در امریکا استفاده نمودند. تحقیقات این محقق حول روشهای بدهی، مبتنی بر وام، اعتبارات تجاری، وامهای شخصی و اعتبارات بانکی صورت گرفته است و متغیر وابسته در این تحقیق درآمد شرکتها بوده است و نمونه مورد بررسی در این تحقیق 3224 شرکت استارتاپ بوده است.
ویسمارا (2018) نیز در مطالعه خود تحت عنوان "پایداری در تامین مالی جمعی" به بررسی رابطه بین تامین مالی جمعی و پایداری در شرکتهای نوپا می‌پردازد، وی با بررسی 345 شرکت در انگلیس که تامین مالی جمعی داشتهاند به این نتیجه میرسد که تامین مالی جمعی پایداری و موفقیت شرکتها را افزایش نمی‌دهد. در این تحقیق موفقیت و پایداری شرکتها به عنوان متغیرهای وابسته بوده و میزان تامین مالی از طریق تامین مالی جمعی به عنوان متغیر مستقل بوده است، همچنین از روش رگرسیونی برای تخمین نتایج استفاده شده است.
نلی و همکاران (2012) در تحقیقی تحت عنوان "بررسی تامین مالی خودراه انداز1شرکتهای کوچک مقیاس و استفاده این شرکتها از فرصتهای تامین مالی از طریق وام" به بررسی این موضوع پرداختند. آنها از روش رگرسیونی به منظور بررسی رابطه بین میزان استفاده از تامین مالی خود راهانداز توسط شرکتهای کوچک مقیاس و وامهای بلند مدت و کوتاه مدت پرداختند. مدل رگرسیونی این تحقیق به شکل زیر میباشد:
= تعداد استفاده از منابع تامین مالی خود راهانداز
= شرکتهایی که وام بلندمدت دارند
= شرکتهایی که توانایی استفاده از وام بلندمدت در آینده را دارند.
= شرکتهایی که وام کوتاه مدت دارند
= شرکتهایی که توانایی استفاده از وام کوتاه مدت در آینده را دارند.
= شرکتهایی که از خط اعتباری استفاده نمودهاند
آنها در تحقیق خود به این نتیجه رسیدند که محدودیتهای سرمایهای یکی از عوامل اصلی عدم موفقیتهای شرکتهای خود راهانداز بوده است و بدهی کوتاهمدت و بلندمدت رابطه مستقیمی با استفاده از منابع مالی خود راهانداز داشته است.
اسمولارسکی (2011) در مطالعه خود تحت عنوان "اثر تامین مالی مخاطرهپذیر بر عملکرد و جهانیشدن
شرکتهای کوچک مقیاس" به بررسی رابطه بین تامین مالی مخاطرهپذیر و عملکرد شرکتهای نوپا در 186 شرکت سوئدی پرداخته است و در مطالعات خود به این نتیجه رسید که بین عملکرد شرکتها و تامین مالی مخاطرهپذیر به خصوص در مراحل اولیه تاسیس شرکت رابطه مستقیمی وجود دارد و همچنین این موضوع بر بینالمللی شدن شرکتهای دانشبنیان نیز تاثیر میگذارد.
حسن (2017) در تحقیقات خود تحت عنوان "تامین مالی بانکها و وساطت و اثر آن بر فعالیتهای شرکتهای
دانشبنیان: شواهدی از چین" به بررسی رابطه بین تامین مالی شرکتهای دانشبنیان بر اساس وام و اثر آن بر روی رشد تعداد و تاسیس این شرکتها در چین پرداخت، بر اساس یافتههای آنها از 269 شرکت چینی یک رابطه مثبت بین دریافت وام از بانکها و رشد تعداد شرکتهای
دانشبنیان وجود دارد. متغیر وابسته در این تحقیق رشد شرکتهای دانش بنیان بوده است و متغیر مستقل نیز وام بانکی بوده است و از روش رگرسیونی به منظور تخمین نتایج استفاده نموده است.
3- ریسکهای مرتبط با ابزار مالی
هر یک از ابزارهای مالی با توجه به ماهیت و ساختاری که دارند ریسکهای متعددی برای شرکت دارند و انتشار یا استفاده از هر یک از آنها ممکن است وضعیت خاصی را برای شرکت ایجاد نماید. همانطور که در بخشهای پیش اشاره شد ابزارهای بدهی ریسک ورشکستگی شرکت را بالا میبرند و استفاده بیش از حد از این ابزارها شرکت را در وضعیت بحرانی قرار میدهد. انتشار ابزارهایی که مبتنی بر عقد قرض ربوی هستند نیز شرکت را با ریسک شریعت مواجه میکند و ممکن است باعث عدم موفقیت فرایند تأمین مالی گردد.
توجه و اندازهگیری این ریسکها که شرکت در فرایند تأمین مالی با آنها مواجه است بسیار مهم و حیاتی به نظر میرسد و مدیران مالی شرکتها میبایست این ریسکها را به درستی شناسایی نمایند. از مهمترین ریسکهایی که می تواند انتشار یک ابزار مالی برای شرکت ایجاد نماید عبارتند از ریسک نرخ بهره، ریسک نرخ ارز، ریسک نکول و ...
مدیران مالی میبایست با توجه به تمام معیارها و شرایط خاصی که ابزارهای تأمین مالی دارند بهترین ابزار را برای تأمین مالی خود انتخاب نمایند که در عین حال که هزینه سرمایه شرکت را کاهش دهد بتواند بهترین ساختار سرمایه را برای شرکت به ارمغان آورد.
4- روشهای نوین تامین مالی شرکتهای دانشبنیان
بسترهای متعددی برای تأمین مالی کارآفرینی و توسعه واقعی نظام نوآوری وجود دارد. در این ارتباط کمک‌های دولتی، وامهای بانکی، فرشتگان کسب و کار و سایر سرمایه‌گذاران نهادی می‌توانند نقشی بسزا ایفاء نمایند. با این وجود، به‌دلیل ماهیت ریسکی پروژه‌های دانشبنیان و فقدان دارایی‌های فیزیکی در فازهای اولیه توسعه این شرکتها و درکل عدم تطبیق طرحهای کارآفرینی با سیاستهای اعتباری سیستم بانکی، امکان تأمین مالی منابع مورد نیاز این پروژ‌ها توسط سیستم متعارف بانکداری تجاری وجود ندارد.
مرور مطالعات انجام شده نشان میدهد دو منبع رسمی و غیر رسمی اصلی برای تأمین مالی کارآفرینی وجود دارد. منابع غیر رسمی برای تأمین مالی کارآفرینان خود به دو دسته تقسیم میشوند (1) منابع خود کارآفرینان، خانواده و دوستان آنها2 و (2) منابع غریبه‌ها3 که از فرشتگان کسب و کار4 و اکسلریتورها5 تأمین میشود. فعالیت فرشتگان کسب و کار تحت عنوان بازار غیر رسمی ونچرکپیتال شناخته میشوند و منابع آن تحت عنوان پول دل6 شناخته میشود. بخشی از منابع مورد نیاز کارآفرینان مخصوصاً در فازهای اولیه توسعه استارت آپ‌ها توسط انکباتورها که عمدتاً دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی هستند و منابع آنها از محل تسهیلات و وامهای بلاعوض دولتی تأمین میشود ارائه میگردد. منابع رسمی تأمین مالی کارآفرینی توسط شرکتهای ونچرکپیتال تأمین میشود که تحت عنوان پول هوشمند7 شناخته میشود.
نقش منابع رسمی و غیررسمی تأمین مالی کارآفرینی، بر حسب اندازه منابع مورد نیاز کارآفرینان در فازهای متفاوت توسعه کسب و کار متفاوت میباشد. بر حسب اندازه سرمایهگذاری نمودار زیر خانواده و دوستان8 به‌طور متوسط تا 25000 دلار از منابع مورد نیاز هر کسب وکار را تأمین میکنند. در آن‌طرف طیف تأمین مالی کارآفرینی، اکثر ونچرکپیتال‌های نهادی حداقل 500000 دلار از سرمایه مورد نیاز هر کسب و کار را ارائه میدهند. بین این دو طیف یعنی بین 25000 دلار تا 500000 دلار که به شکاف سرمایه، موسوم است دربردارنده منابعی است که برای خانواده و دوستان سنگین و برای ونچرکپیتال‌های نهادی ناچیز و اندک میباشد. این شکاف میتواند توسط فرشتگان کسب و کار و همچنین انکباتورها و اکسلریتورها تأمین میشود. (اموروس و دیگران،2008)
5- منابع تأمين مالي كارآفريني
در کل، سازمان همکاریهای اقتصادی و توسعه این روشها را بر اساس میزان ریسک و بازده به بهترین نحو تقسیمبندی نموده است. بر اساس گزارش سال 2015 این سازمان چهار طبقه اصلی برای تامین مالی بنگاه‌های کوچک وجود دارد که هر یک دارای ابزارهای مختص به خود میباشند. این طبقات و ابزارهای آن در جدول زير خلاصه شدهاند:
جدول 1. تکنیکهای تأمین مالی نوین برای SMEsها و کارآفرینان
تکنیکهای تأمین مالی نوین برای SMEsها و کارآفرینان Alternative External Financing Techniques for SMEs and Entrepreneurs | ||||
Low risk /return ریسک/ بازده پایین | Low risk /return ریسک/بازده پایین | Medium risk /return ریسک /بازده متوسط | High risk /return ریسک /بازده بالا | |
Asset-Based Finance تأمین مالی مبتنی بر دارایی | Alternative Debt ابزارهای بدهی نوین | “Hybrid” Instruments ابزارهای ترکیبی | Equity Instruments ابزارهای سرمایه ای | |
• Asset-based lending وام‌دهی مبتنی بر دارایی •Factoring فاکتورینگ یا تنزیل اسناد دریافتنی •Purchase Order Finance تأمین مالی خرید •Warehouse Receipts کنترل انبار • Leasing واسپاری یا لیزینگ
| • Corporate Bonds اوراق قرضه‌های شرکتی •Securitized Debt بهادارسازی بدهی‌ها • Covered Bonds اوراق قرضه دارای پوشش • Private Placements عرضه‌های اختصاصی •Crowdfunding (debt) جمع‌سپاری(بدهی)
| •Subordinated Loans/Bonds بدهی‌های غیر ممتاز • Silent Participations مشارکت خاموش •Participating Loans وامهای مشارکتی • Profit Participation Rights مشارکت‌در سود بدون‌حق رأی •Convertible Bonds اوراق قرضه قابل تبدیل • Bonds with Warrants اوراق قرضه دارای تضمین •Mezzanine Finance تأمین مالی نیم اشکوب | • Private Equity تأمین‌مالی‌خصوصی(غیربورسی) • Venture Capital سرمایهگذاری خطرپذیر • Business Angels فرشتگان کسب و کار •Specialized Platforms for Public Listing of SMEs سامانه‌های خصوصی برای عرضه عمومی و پذیرش شرکتهای SMEs •Crowdfunding (equity) جمع سپاری(سهام)
| |
6- روش تأمین مالی مبتنی بر دارایی9
در روش تأمین مالی مبتنی بر دارایی، شرکتها بر اساس اعتبارخود به وجه نقد دست پیدا نمی‌کنند بلکه بر مبناي ارزش دارایی خاصی که در حوزه کسب و کار خود ایجاد کرده‌اند، به آن دست مییابند. مهمترین نمونه‌هاي تأمین مالی مبتنی بر دارایی، تنزیل اسناد دریافتنی، واسپاري (لیزینگ) و تنزیل اسناد دریافتنی است. در روش تأمین مالی به وسیله تنزیل اسناد دریافتنی، یک شرکت مجموعه‌ای از اسناد دریافتنی با رتبه اعتباري بالا را به شرکت دیگري (عامل) جهت تنزیل به فروش می‌رساند. روش زیر کلید گرفتن انبار نیز از جمله روش‌هایی است که جهت تأمین مالی از آن استفاده میشود. در این روش وام‌دهی بر مبناي کالاها یا محصولاتی صورت میگیرد که به عنوان وثیقه نگهداري میشوند. این محصولات میتواند در انباري نگهداري شوند که به وسیله وام‌دهنده تأیید شده باشد. در صورت نگهداري در انبار وام‌گیرنده، شخص سوم مستقلی نیز جهت کنترل وارد فرایند میشود. این روش فوایدي را براي وام‌گیرنده به دنبال دارد. وام‌گیرنده میتواند از مواد خام به عنوان وثیقه اولیه استفاده نماید. بازپرداخت وام نیز همزمان با مصرف واقعی مواد خام صورت میگیرد.
7- ابزارهای بدهی نوین10
گروه بعدي، ابزارهاي نوين بدهی هستند که شامل انتشار اوراق قرضه شرکتی، اوراق قرضه تحت پوشش و خرید دین توسط واسطه‌هاي مالی میشود. خرید دین توسط واسطه‌هاي مالی قابلیت استفاده در ایران را نیز دارد. در این روش، وام اعطایی به بنگاه کوچک و متوسط توسط بانک به شرکت خاصی فروخته میشود. این شرکت اوراق جدیدي را به پشتوانه پرداخت‌هاي بنگاه منتشر میکند و به سرمایه‌گذاران می‌فروشد. سرمایه‌گذار ریسک عدم پرداخت بنگاه‌ها را می‌پذیرد و سود و اصل آنها را می‌پردازد. بنابراین، تأمین مالی بنگاه‌هاي کوچک و متوسط در این روش از سیستم بانکی به بازار سرمایه منتقل میشود. همانطوریکه جدول نشان میدهد این دسته از روشهای تأمین مالی در زمره روشهای با ریسک پایین و بازده کم دستهبندی
شدهاند.
8- ابزارهاي ترکیبی11
ابزارهاي ترکیبی شامل برخی از اشکال مشارکت، انتشار اوراق قرضه، بدهی‌هاي غیر ممتاز و تأمین مالی نیم اشکوب (مزانین) میشوند. این روشها ترکیبی از تأمین مالی مبتنی بر دارایی و بدهی هستند و معمولاً براي توسعه شرکت‌هاي موجود به کار می‌روند. در روش بدهی‌هاي غیرممتاز، مانده دارایی‌هاي میان بستانکاران تقسیم میگردد. روش تأمین مالی نیم‌اشکوب نیز در واقع نوعی تأمین /ورشکست به نسبت مالی دو رگه با ماهیت بدهی و حقوق صاحبان سهام است که در صورت عدم پرداخت کامل و به موقع، امکان تغییر مالکیت یا بهره دارایی شرکت را براي وام‌دهنده فراهم میآورد، لذا ریسک این روش براي وام‌دهنده پایین و براي وام‌گیرنده به مراتب بالاتر است. در این روش، وام‌دهنده در صورتی تمایل به پرداخت وام خواهد داشت که شرکت داراي جریان نقدي بالا و پیشینه خوبی از درآمد و رشد باشد و در حوزه صنعت مربوط به خود سرآمد محسوب شود.
9- ابزارهاي سرمایهای12
گروه بعدي مربوط به ابزارهاي سرمایه میباشد که نسبت به سایر روشها ریسک بالاتري را براي بنگاه ایجاد میکند. در میان روش‌هاي این گروه تأمین مالی سهام خصوصی13 بالاترین ریسک را دارد. چنانچه مراحل شکل‌گیري یک ایده کارآفرینانه را از مرحله شکل‌گیري تا تبدیل آن ایده به عمل و تأسیس یک کسب و کار سودآور به شش مرحله جنینی)تکوین(، راه‌اندازي) تاسیس(، مرحله اولیه (تولید آزمایشی و تکمیل محصول) رشد، گسترش و بلوغ تقسیم‌بندي شوند، روش تأمین مالی سهام خصوصی در مرحله تکوین کسب وکار قرار میگیرد که ریسک و به مراتب بازدهی بالایی را براي بنگاه به همراه خواهد داشت. پس از آن، روش تأمین مالی از طریق فرشتگان کسب و کار قرار دارد که معمولاً سرمایه لازم براي کسب‌وکار را در مرحله تأسیس فراهم میکنند. در مرحله‌اي که بنگاه به تولید آزمایشی می‌پردازد و محصول خود را تکمیل کرده است (مرحله اولیه)، میتوان از طریق شرکت‌هاي ونچرکپیتال به تأمین مالی پرداخت. در مرحله گسترش و توسعه برخی بنگاه‌ها از مشتقات دارایی استفاده می‌نمایند. ابزار مشتقه، اوراق بهاداري هستند که به خودي خود ارزش ذاتی ندارند و ارزش آنها براساس حقوق صاحبان سهام تعیین می شود. به عبارت دیگر، براساس یک دارایی اصلی یا زیربنایی، اوراق بهادار فرعی ایجاد میگردد. این اوراق بهادار با وجود آن که ارزش ذاتی ندارند ولی مانند یک اوراق بهادار مستقل در بورس معامله میشوند. ابزارهاي مشتقه بسیار متنوعی در بازارهاي بینالمللی وجود دارند ولی مهمترین آنها اختیار معامله، قرارداد آتی و گواهینامه حق تقدم خرید سهام هستند(OECD,2015).
همانطوریکه طبقهبندی فوق نشان میدهد معرفی روشهای متنوع و نواورانه تامین مالی که جملگی از دستاوردهای مالی توسعه میباشند شامل نوآوریهای موجود در سیستم بانکی و بازار سرمایه، ابزارها و روشهای ترکیبی، روشهای نوین تامین مالی کارافرینی همگی با هدف رفع شکاف تامین مالی کارافرینان طراحی و مهندسی شده و روز بروز بر دامنه این ابزارها و نهادها افزوده میشود. بطوریکه طیف وسیعی از روشهای و بسترهای رسمی و غیر رسمی برای این مهم وجود دارد.
10- فرایند اجرایی تحقیق
10-1- روشهای رگرسیونی
تقریبا در تمام مطالعات ارایه شده در قسمت پیشینه تحقیق، روش مورد استفاده محققین برای بررسی روابط بین متغیر وابسته و متغیرهای مستقل متعدد از مدلهای رگرسیونی استفاده شده است. چانچه نتیجه قطعی بررسیها جهت بررسی ارتباط بین متغیرهای شناسایی شده تحقیق ایجاب کند حسب مورد از روشهای آمار اسنتباطی متناسب مخصوصاً روشهای رگرسیونی بر حسب نیاز و ضرورت تحقیق جهت آزمون فرضیات استفاده خواهد شد. لذا با توجه به اینکه تمرکز تحقیق بر بررسی رفتار متغیر وابسته میباشد که در این تحقیق از یک سو روشهای تامین مالی و در بررسی دیگر عملکرد شرکت دانشبنیان میباشد لذا برای تسهیل پیشبینی اثرات متغیرهای مستقل بر متغیر وابسته از تحلیلهای آماری مانند روشهای رگرسیونی استفاده خواهد شد.
10-2- جامعه آماری و روش نمونه‌گيری
در پژوهش به شیوه‌ی دلفی، نمونه مورد مطالعه باید به نحوی انتخاب می‌شدند تا افراد متخصص، خبره و صاحبنظر در موضوع پژوهش، موسوم به اعضای گروه دلفی به عنوان نمایندگان جامعه، در نظرسنجی نقشی اساسی ایفا نمایند. به همین جهت، روشهای نمونه گیری تصادفی برای انتخاب افراد مناسب نمیباشد، بلکه در این قبیل پژوهش‌ها اشخاص صاحب نظر از طریق بررسی دانش، توانمندی و تجربیاتی که دارند انتخاب میشوند. به عقیده هارمن و پرس14 یک گروه متخصص در پژوهش دلفی، گروهی است که نمایندگان گروه‌های مختلف در آن شرکت داشته و از افرادی تشکیل شده باشد که علم و آگاهی عمیق و وسیعی در زمینه‌ی پژوهش دارند. ویژگی‌های مد نظر گروه دلفی، جهت انتخاب نمونه شرکت های دانش بنیان که عدد آنها بیش از 2000 شرکت بود به عنوان جامعه آماری انتخاب گردید و طبق فرمول کوکران15 مقدار نمونه پیشنهادی 322 شرکت بود که با توجه به شرکت های در دسترس تعداد 300 پرسشنامه ارسال گردید که از این تعداد 223 شرکت اطلاعات پرسشنامه را تکمیل و ارسال نمودند. (در پیوست نمونه پرسشنامه ارائه گردیده است)
بر اساس پرسشنامه طراحی شده ابتدا 30 پرسشنامه به شرکتها ارسال گردید تا علاوه بر تکمیل پرسشنامههای آزمایشی نظرات خود را در خصوص پرسشنامه تدوین شده ارائه نمایند که پس از دریافت بازخورد اصلاحات لازم در پرسشنامه صورت گیرد.
با توجه به بازخورد دریافت شده از پاسخهای پرسشنامههای آزمایشی مشخص گردید سوالات به صورت مناسب طراحی گردیده و شرکتهای نمونه این موضوع را تایید نموده بودند. بر همین اساس سایر پرسشنامه‌ها برای شرکتها ارسال گردید.
10-4- روش تحلیل دادهها
از آنجا که در این پژوهش از روش رگرسیونهای چند متغیره و همچین برخی دیگر از روشهای آماری برای بررسی خصوصیات دادهها استفاده میگردد بنابراین در اینجا به اختصار توضیحاتی در خصوص مدلهای بکار گرفته شده ارائه میگردد. در عین حال توضیحاتی در خصوص فروض مدل رگرسیون کلاسیک و روشهای بررسی نقض و یا عدم نقض این فروض ارائه میشود.
در این پژوهش قبل از تحلیل رابطه بین متغیرها ابتدا میزان همبستگی میان آنها با استفاده از ضريب همبستگي پيرسون که به نام های ضريب همبستگي گشتاوری و يا ضريب همبستگي مرتبهی صفر نيز ناميده ميشود، بررسی خواهد گردید. اين ضريب به منظور تعيين ميزان رابطه، نوع و جهت رابطهی بين دو متغير فاصلهای يا نسبي و يا يك متغير فاصـلهای و يـك متغيـر نسبي به کار برده ميشود. ضریب همبستگی پیرسون به صورت زیر تعریف میگردد:
ضريب همبستگي پيرسون بين 1- و 1 تغيير ميکند. r=1 بيانگر رابطهی مستقيم کامـل بـين دو متغير است، رابطهی مستقيم يا مثبت به اين معناست که اگر يكي از متغيرهـا افـزايش (کـاهش) يابد، ديگری نيز افزايش (کاهش) مييابد. مانند رابطهی بين ميزان ساعات مطالعـه در روز و معـدل دانشآموز است. r=-1 نيز وجود يك رابطهی معكوس کامل بين دو متغير را نشان ميدهـد. رابطـهی معكـوس يـا منفي نشان ميدهد که اگر يك متغير افزايش يابد متغير ديگر کاهش مـييابـد و بالعكس. زمـاني کـه ضريب همبستگي برابر صفر است نشان ميدهد که بين دو متغير رابطهی خطي وجود ندارد.
صفر بودن ضريب همبستگي تنها عدم وجود رابطهی خطي بين دو متغير را نشان مـيدهـد ولـي نميتوان مستقل بودن دو متغير را نيز نتيجه گرفت. هنگامي که ضريب همبسـتگي پيرسـون بـين دو متغير صفر باشد، اين متغيرها تنها در صورتي مستقل از يكديگرند که توزيع متغيرها نرمال باشد. همبستگي بين دو متغير تنها نشاندهندهی اين است که افزايش يا کاهش يك متغير چـه تـاثيری بر افزايش يا کاهش متغير ديگر دارد ولي اين همبستگي ضرورتا دال بر رابطـه علـي بـين متغيرهـا نميباشد. به طور مثال اگر در يك تحقيق دو متغير قد و تحصيلات همبستگي مثبـت بـالايي داشـته باشند نميتوانيم نتيجه بگيريم که افراد قد بلندتر دارای تحصيلات بيشتری هستند. بنابراين بايـد بـين مفاهيم همبستگي و رابطه علیت و معلولي تفاوت قائل شد. به بيان ديگـر ممكـن اسـت دو متغيـر همبستگي داشته باشند ولي لزومي ندارد که يكي از متغيرها علت و ديگری معلول باشد، علاوه براين عوامل متعدد ديگری نيز ميتواننـد بـر ضـريب همبسـتگي اثرگـذار باشـند (آمـار و اقتصادسـنجي، دامودارگجراتي،1982).
نقطه آغازین تحقیقهای اقتصادسنجی، مدل رگرسیون است که طی آن، رابطهای علّی بین یک متغیر وابسته و یک یا چند متغیر مستقل فرض میشود. مدل رگرسیون چند متغیره به صورت زیربیان میشود:
که در آن y متغیر وابسته، x1t تا xkt متغیرهای مستقل، 
و......و
و
ضرایب رگرسیون و Ut جمله اخلال
میباشد. برآورد رگرسیون بالا با فرض وجود شرایط خاصی که از آن تحت عنوان فروض کلاسیک نام برده میشود، انجام میگردد که در ادامه به آنها اشاره میشود.
10-7- فروض مدل رگرسیون چند متغیره
اگر یکی از مفروضات مدل رگرسیون برقرار نباشد، تفسیر نتایج مربوط به مدلهای رگرسیونی غلط و پیشبینی ضعیف خواهد بود.
آزمون نرمال بودن متغیرها با استفاده از آماره کولموگروف-اسميرنوف (KS)
یکی از فروض مدل رگرسیون نرمال بودن اده است. به طور کلی جهت بررسي ادعاي مطرح شده در مورد توزيع
دادههاي يک متغير کمي از آزمون کولموگوروف-اسميرنوف (KS) استفاده ميشود. در اين آزمون، فرض صفر، ادعاي مطرح شده در مورد نوع توزيع دادهها ميباشد. در تحقيق حاضر، نرمال بودن توزيع دادهها با استفاده از آزمون KS مورد بررسي قرار ميگيرد:
10-8- همخطی
هم خطی به معنای وجود ارتباط خطی بین همه یا بعضی از متغیرهای توضیحی مدل رگرسیون است. در رگرسیون خطی فرض بر این است که هیچ رابطهی خطی دقیقی بین هیچ یک از متغیرهای توضیحی وجود ندارد. نقض این فرض موجب بروز مشکل هم خطی میشود. البته هم خطی بر دو نوع هم خطی کامل و هم خطی ناقص است و در صورتی که هم خطی از نوع کامل باشد، فرض مذکور نقض شده است. جهت تشخیص وجود هم خطی روشهای مختلفی وجود دارد، یکی از این روشها استفاده از آزمون عام تورمی واریانس (VIF) است که اگر مقدار آماره VIF کمتر از 10 باشد یعنی همخطی وجود ندارد. در این پژوهش از این آزمون استفاده شده است. یکی دیگر از روشهای تشخیص همخطی آن است که که R2 بسیار بالا باشد، ولی هیچ یک از ضرایب رگرسیون از لحاظ آماری براساس آزمون t معنیدار نباشند. درصورتی که مدل رگرسیونی دارای مشکل همخطی باشد، جهت رفع آن میتوان از روشهای مختلفی استفاده نمود که اهم آنها ترکیب دادههای مقطعی و سری زمانی و استفاده از لگاریتم متغیرها میباشد.
10-9- خود همبستگی
در یک مدل کلاسیک رگرسیون خطی فرض بر آن است که کوواریانس بین اجزای اخلال برابر صفر است. به عبارت دیگر، بین اجزای اخلال همبستگی وجود ندارد. به این معنی که جزء اخلال مربوط به یک مشاهده، تحت تاثیر جزء اخلال مربوط به مشاهدهی دیگر قرار نمیگیرد. نقض این فرض، مشکلی به نام خود همبستگی ایجاد میکند. مشکل خود همبستگی، هرچند در دادههای مقطعی نیز پدید میآید ولی در دادههای سری زمانی متداولتر است. در صورت وجود خود همبستگی مشکلاتی از قبیل کارا نبودن تخمینها و غیرواقعی شدن آمارههای F و t را به وجود میآورد. برای تشخیص وجود خود همبستگی میتوان از روشهای ترسیمی، آزمون دوربین- واتسون16 و آزمون خودهمبستگی سریالی 17LM استفاده نمود. در این پژوهش از آزمون خودهمبستگی سریالیLM برای تشخیص خود همبستگی استفاده میشود. درصورت وجود خود همبستگی، میتوان از روش GLS برای بر طرف کردن خود همبستگی استفاده نمود.
10-10- ناهمسانی واریانس
یکی از مهمترین فروض مدل کلاسیک رگرسیون خطی این است که اجزای اخلال که در تابع رگرسیون جامعه ظاهر
میشوند، دارای واریانس همسان هستند. اگر فرض همسانی واریانسها برآورده نشود، دارای ناهمسانی واریانسها خواهیم بود که در اینصورت آزمونهای F و t نتایج غلطی را ارائه میدهند و نمیتوان فرضیهها را با آزمون Fوt آزمون کرد. روشها و آزمونهای متعددی برای کشف ناهمسانی واریانس ارائه شده است که عبارتند از: روش ترسیمی، آزمون همسانی عمومی وایت، آزمون گلوفلد- کوانت، آزمون بارتلت، آزمون اسپیرمن، آزمون پارک، آزمون گلچستر، آزمون پیک و آزمون پارک و آزمون بروش پاگان گادفری. در این پژوهش برای بررسی همسانی واریانسها از آزمون بروش پاگان گادفری استفاده میشود. این آزمون فرضیهها به صورت زیر است:
همسانی واریانس: H0
ناهمسانی واریانس: H1
درصورتی که احتمال آمارهی Fحاصل از آزمون بروش پاگان گادفری از 05/0 کمتر باشد، فرض صفر مبنی بر همسانی واریانس رد شده و مشکل ناهمسانی واریانس وجود دارد. در صورتی که مدل دچار ناهمسانی واریانس باشد، جهت رفع آن میتوان از روش حداقل مربعات تعمیم یافته (GLS)18برای تخمین مدل استفاده کرد. همچنین مشکل ناهمسانی واریانس را میتوان در مواردی با لگاریتمی کردن مدل برطرف کرد.
10-11- آزمون تصریح مدل رمزی
آزمون رمزی آزمون عمومی برای تعیین خطای تصریح است که توسط محققی به نام رمزی ارائه شده است. بعد از تخمین مدل، باید آزمون رمزی برآورد گردد که این آزمون دارای دو آماره F و نسبت درستنمایی میباشد که فرضیه صفر این آزمون بیانگر صحیح بودن مدل است. اگر فرضیه صفر رد شود بیانگر این است که مدل در نظر گرفته شده صحیح نیست و باید تصریح مدل صورت گیرد. آزمون رمزی برای مدلهایی که به روش حداقل مربعات برآورد میشوند قابل اجرا است.
بر این اساس دادههای استخراج شده از پرسشنامه از طریق نرمافزار spss دستهبندی و مرتب شده و 224 شرکت بررسی شده در این تحقیق اطلاعات پرسشنامهای آنها مستخرج گردید.
سپس با پالایش دادهها در نرمافزار اقدام به منظور بررسی میزان اثر هر کدام از آنها بر یکدیگر، رگرسیونهای مربوطه تخمین و نتایج حاصل از آنها ارائه گردید.
11- تجزیه و تحلیل یافتهها
در خصوص متغیرهای وارد شده به تجزیه و تحلیل رگرسیونی بایستی به این نکته توجه داشت که با توجه به تاثیر با اهمیت متغیرهای شرکتی بر روی عملکرد و همچنین انتخاب روشهای تامین مالی در شرکتهای دانشبنیان سعی گردید این متغیرها نیز در پژوهش وارد گردد تا پژوهش به صورت جامع صورت پذیرد.
فرضیههای کلی به شرح ذیل میباشند که بنا به نیازمندیها این فرضیهها به فرضیههای فرعی در هر بخش تبدیل خواهد گردید:
1- متغییرهای شرکتی بر روشهای تامین مالی-هر روش جداگانه- (وام، تامین مالی مخاطرهپذیر و تامین مالی جمعی) اثر میگذارند و با آنها رابطه دارند.
2- متغییرهای شرکتی بر روشهای تامین مالی-روشها ترکیبی- (وام، تامین مالی مخاطرهپذیر و تامین مالی جمعی) اثر میگذارند و با آنها رابطه دارند.
3- عملکرد شرکت (درآمد، هرینه و سود) بر روشهای تامین مالی-هر روش جداگانه- (وام، تامین مالی مخاطرهپذیر و تامین مالی جمعی) اثر میگذارند و با آنها رابطه دارند. (متغییرهای شرکتی تعدیلگر)
4- روشهای تامین مالی- روشها ترکیبی - (وام، تامین مالی مخاطرهپذیر و تامین مالی جمعی) بر عملکرد شرکت (درآمد، هرینه و سود) اثر میگذارند و با آنها رابطه دارند. (متغییرهای شرکتی تعدیلگر)
5- متغیرهای شرکتی بر عملکرد شرکت (درآمد، هرینه و سود) اثر میگذارد و با آنها رابطه دارند.
در جدول زیر متغیرهای قابل مشاهده می باشد:
جدول 2. متغیرهای مورد آزمون در تحقیق
نام | نوع متغیر |
محل جغرافیایی | متغیر شرکتی |
حوزه فعالیت | متغیر شرکتی |
ترکیب مدیریتی | متغیر شرکتی |
تجربه مدیران | متغیر شرکتی |
سابقه مدیریت | متغیر شرکتی |
سرمایه | متغیر شرکتی |
نیروی کار | متغیر شرکتی |
سال تاسیس | متغیر شرکتی |
حمایت دولت | متغیر شرکتی |
تامین مالی کلی | متغیر شرکتی |
وام | روش های تامین مالی |
سرمایه گذاری خظر پذیر | روش های تامین مالی |
تامین مالی جمعی | روش های تامین مالی |
درآمد | متغیرهای عملکردی |
هزینه | متغیرهای عملکردی |
سود | متغیرهای عملکردی |
هدف اصلی این پژوهش بررسی متغیرهای شرکتی (نه متغیر) بر روشهای تأمین مالی (سه روش مجزا ) و همچنین سه متغیر درآمد، سود و هزینه بر روی روشهای تأمین مالی و در عین حال بررسی تأثیر متغیرهای شرکتی بر روی درآمد، سود و هزینه شرکتهای مورد بررسی میباشد. در این تحقیق متغیرهای شرکتی شامل حوزه فعالیت شرکت، حوزه جغرافیایی محل فعالیت شرکت، ترکیب مدیریتی، تجربه مدیران شرکت، سابقه مدیریت، سرمایه، نیروی کار، سال تأسیس و حمایت و یا عدم حمایت دولت از شرکت میباشد. روشهای تأمین مالی نیز شامل تأمین مالی از طریق وام، سرمایه گذاری خطرپذیر، تأمین مالی جمعی و تأمین مالی کلی شرکت است.
بنابراین در بخش اول لازم است که تأثیر نه متغیر بر هر کدام از روشهای تأمین مالی به صورت جداگانه مورد بررسی قرار گیرد. از آنجا که تعداد متغیرهای توضیحی در هر مدل بسیار زیاد است از اینرو امکان تخمین رگرسیونهای مربوطه در عمل با مشکل مواجه خواهد گردید. برای حل این مشکل و بررسی ارتباط میان متغیرها از رویکرد زیر استفاده شده است. در گام اول همبستگی میان متغیرهای پژوهش با استفاده از آماره همبستگی پیرسون مورد بررسی قرار گرفته و با این کار شدت رابطه میان متغیرهای پژوهش مشخص میگردد. در ادامه با توجه به نتایج بدست آمده از تحلیل همبستگی، برای تخیمن روابط رگرسیونی از یک یا دو متغیر توضیحی اول که بیشترین همبستگی را با متغیر وابسته دارند استفاده خواهد گردید و در ادامه سایر متغیرهای توضیحی به صورت گام به گام به رگرسیون مربوطه اضافه میگردند. بدین ترتیب آن دسته از متغیرهای توضیحی که رابطه معناداری با متغیر توضیحی دارند در رگرسیون مربوطه حفظ و سایر متغیرهای که رابطه معناداری ندارند از رگرسیون حذف خواهند گردید. در عین حال در تخمین هر رگرسیون تمام فرضهای رگرسیون کلاسیک مورد بررسی قرار گرفته و رگرسیون مربطه با شرط رعایت این فروض برآورد میگردد.
نتایج حاصل از بکارگیری رویکرد، شناسایی مدل های زیر
میباشد:
مدل اول: متغیر تامین مالی کلی بر روی متغیرهای سال تاسیس، سرمایه و نیروی کار رگرس شده است.
مدل دوم: متغیر وام بر روی سرمایه و حمایت دولت رگرس شده است.
مدل سوم: متغیر تامین مالی خطرپذیر بر روی متغیرهای سرمایه، سال تاسیس و سابقه مدیریت رگرس شده است.
مدل چهارم: متغیر تامین مالی جمعی بر روی متغیرهای حوزه فعالیت، نیروی کار و سرمایه رگرس شده است.
مدل پنجم: متغیر وام بر روی متغیرهای هزینه و سود رگرس شده است.
مدل ششم: متغیر تامین مالی کلی بر روی متغیرهای هزینه و سود رگرس شده است.
مدل هفتم: متغیر تامین مالی خطرپذیر بر روی متغیرهای هزینه و سود رگرس شده است.
مدل هشتم: متغیر تامین مالی جمعی بر روی متغیرهای سود و درآمد رگرس شده است.
مدل نهم: متغیر درآمد بر روی متغیرهای نیروی کار، سال تاسیس و سرمایه رگرس شده است.
مدل دهم: متغیر هزینه بر روی متغیرهای نیروی کار، سال تاسیس و سرمایه رگرس شده است.
مدل یازدهم: متغیر سود بر روی متغیرهای محل جغرافیایی، نیروی کار، سال تاسیس، سرمایه و ترکیب مدیریت رگرس شده است.
از اینرو، با توجه به توضیحاتی که داده شده در ادامه نتایج حاصل از همبستگی میان متغیرها ارائه میگردد و سپس نتایج
آزمونهای فروض کلاسیک مربوط به هر کدام از مدلهای بالا مورد بررسی و تحلیل قرار میگیرد. در نهایت نتایج حاصل از تخمین روابط رگرسیونی چند متغیره مورد نظر که در بالا بدان اشاره گردیده است، تحلیل و بدین ترتیب فرضیات پژوهش مورد آزمون قرار میگیرند.
12- بررسی همبستگی میان متغیرها
در این پژوهش برای بررسی همبستگی بین متغیرها از آزمون همبستگی پیرسون استفاده شده که فرضیه این آزمون بصورت زیر است:
ρ ضريب همبستگی واقعی پيرسون بين دو متغير است. فرض صفر به معنای استقلال دو متغير و عدم وجود رابطه بين دو متغير بوده و فرض يك به معنای وجود رابطه
معنیدار بين دو متغير میباشد. قاعده آزمون فرض صفر در مقابل فرض يك به اين صورت است که اگر سطح معنیداری در سطح خطای 5 درصد، کمتر از 05/0 باشد فرض صفر را رد و فرض يك پذيرفته میشود. در جدول (4-2) نتایج آزمون همبستگی آورده شده است.
جدول 3. نتایج آزمون همبستگی
| تامین مالی کلی | وام | تامینمالی خطرپذیر | تامین مالی جمعی | درآمد | هزینه | سود |
محل جغرافیایی | 02/0- (77/0) | 10/0 (136/0) | 031/0 (647/0) | 008/0 (912/0) | 018/0- (797/0) | 059/0 (381/0) | 041/0- (552/0) |
حوزه فعالیت | 003/0- (969/0) | 051/0 (450/0) | 046/0- (501/0) | 129/0 (073/0) | 023/0 (739/0) | 001/0 (998/0) | 041/0 (554/0) |
ترکیب مدیریتی | 085/0- (207/0) | 097/0- (151/0) | 036/0- (596/0) | 046/0- (526/0) | 114/0- (095/0) | 127/0- (062/0) | 165/0- (016/0) |
تجربه مدیران | 192/0 (005/0) | 002/0 (975/0) | 026/0- (704/0) | 072/0 (329/0) | 336/0 (000/0) | 345/0 (000/0) | 274/0 (000/0) |
سابقه مدیریت | 075/0 (281/0) | 022/0 (748/0) | 098/0- (161/0) | 034/0 (642/0) | 244/ 0 (000/0) | 296/0 (000/0) | 253/0 (000/0) |
سرمایه | 439/0 (000/0) | 170/0 (011/0) | 042/0- (532/0) | 182/0 (011/0) | 526/0 (000/0) | 445/0 (000/0) | 517/0 (000/0) |
نیروی کار | 420/0 (000/0) | 113/0 (093/0) | 007/0 (922/0) | 012/0- (871/0) | 579/ 0 (000/0) | 625/0 (000/0) | 561/0 (000/0) |
سال تاسیس | 183/0- (006/0) | 142/0- (034/0) | 039/0- (567/0) | 080/0- (268/0) | 414/ 0- (000/0) | 408/0- (000/0) | 406/0- (000/0) |
حمایت دولت | 063/0 (348/0) | 160/0- (017/0) | 007/0- (918/0) | 069/0 (338/0) | 010/ 0- (881/0) | 033/0- (629/0) | 016/0- (816/0) |
تامین مالی کلی | 1 | 175/0 (009/0) | 088/ 0 (192/0) | 121/0 (091/0) | 304/ 0 (000/0) | 267/0 (000/0) | 282/0 (000/0) |
تامین مالی خطر پذیر | 088/0 (192/0) | 010/0 (882/0) | 1 | 007/0 (922/0) | 045/0- (509/0) | 069/0 (308/0) | 165/0- (015/0) |
تامین مالی جمعی | 121/0 (091/0) | 029/0- (682/0) | 007/0- (922/0) | 1 | 033/ 0 (648/0) | 015/0 (833/0) | 094/0 (194/0) |
وام | 175/0 (009/0) | 1 | 010/0 (882/0) | 029/0- (682/0) | 170/ 0 (012/0) | 000/0 (999/0) | 219/0 (001/0) |
درآمد | 304/0 (000/0) | 170/0 (012/0) | 045/0- (509/0) | 033/0 (648/0) | 1 | 639/0 (000/0) | 754/0 (000/0) |
هزینه | 267/0 (000/0) | 000/0 (999/0) | 069/0 (308/0) | 015/0 (833/0) | 639/ 0 (000/0) | 1 | 480/0 (000/0) |
سود | 282/0 (000/0) | 219/0 (001/0) | 165/0- (015/0) | 094/0 (194/0) | 754/ 0 (000/0) | 4480/0 (000/0) | 1 |
منبع: یافتههای پژوهش
نتایج آزمون همبستگی بین متغیرها نشان میدهد که متغیرهای محل جغرافیایی و حوزه فعالیت با هیچکدام از متغیرهای مورد نظر همبستگی نداشته و فرضیه صفر در سطح خطای 5 درصد پذیرفته شده است. متغیر ترکیب مدیریتی تنها با متغیر سود در سطح خطای 5 درصد همبستگی منفی دارد که برابر 165/0- است. متغیر تجربه مدیران با متغیرهای تامین مالی کلی، درآمد، هزینه و سود همبستگی مثبت دارد که به ترتیب برابر 192/0، 336/0، 345/0 و 274/0 است که بیشترین همبستگی را با متغیر هزینه دارد. متغیر سابقه مدیریت با متغیرهای درآمد، هزینه و سود ارتباط مثبتی دارد و با بقیه متغیرها هیچ گونه ارتباطی در سطح خطای 5 درصد ندارد. متغیر سرمایه با همه متغیرهای مورد نظر به غیر از تامین مالی خطرپذیر همبستگی مثبت داشته که بیشترین همبستگی را با متغیر درآمد و بعد از آن با متغیر سود دارد که به ترتیب برابر 526/0 و 517/0 است. نیروی کار با تامین مالی کلی، درآمد، هزینه و سود همبستگی مثبت دارد که بیشترین و کمترین همبستگی بین نیروی کار و بین به تریتب هزینه (625/0) و تامین مالی کلی (420/0) میباشد. سال تاسیس همبستگی منفی با متغیرهای تامین مالی کلی، وام، درآمد، هزینه و سود دارد که در بین متغیرهای مورد نظر همبستگی منفی شدیدتری با متغیر درآمد دارد. حمایت دولت تنها با متغیر وام همبستگی دارد که برابر 160/0- است. بین تامین مالی کلی و متغیرهای وام، درآمد، هزینه و سود یک همبستگی مثبتی وجود دارد که این ارتباط بین تامین مالی کلی و درآمد بیشتر از بقیه متعیرها است. تامین مالی خطرپذیر در سطح خطای 5 درصد فقط با متغیر سود همبستگی منفی دارد که برابر 165/0- است و متغیر تامین مالی جمعی با هیچکدام از متغیرها همبستگی ندارد. متغیر وام با متغیرهای تامین مالی کلی، درآمد و سود در سطح خطای 5 درصد همبستگی ضعیف مثبت دارد. درآمد با متغیرهای تامین مالی کلی، وام، هزینه و سود همبستگی مثبتی دارد که با متغیرهای هزینه و سود همبستگی قوی داشته که به ترتیب برابر 639/0 و 754/0 میباشد. متغیر هزینه با متغیرهای تامین مالی کلی، درآمد و سود همبستگی مثبت در سطح خطای 5 درصد دارد و در پایان متغیر سود با همه متغیرها به غیر تامین مالی جمعی، همبستگی داشته که با متغیر تامین مالی خطرپذیر از نوع همبستگی منفی (165/0-) و با بقیه متغیرها همبستگی از نوع مثبت است که بیشترین همبستگی را با متغیر درآمد (754/0) دارد. از نتایج بدست آمده در این بخش در تخمین رگرسیونهای مورد نظر استفاده قرار گرفته است.
در اين بخش ابتدا به بررسی نرمال بودن توزیع دادهها در متغیرهای پژوهش از طریق آزمون کلموگروف-اسمیرنف پرداخته شده است. سپس، نتایج آزمون همبستگی، آزمون ناهمسانی واریانس، آزمون خودهمبستگی، آزمون تصریح مدل رمزی و آزمون همخطی ارائه گردیده است.
14- آزمون نرمال بودن توزیع داده ها
جهت بررسي ادعاي مطرح شده در مورد توزيع دادههاي يک متغير کمي از آزمون کولموگروف-اسميرنف (KS) استفاده مي شود. در اين آزمون، فرض صفر، ادعاي مطرح شده در مورد نوع توزيع داده ها ميباشد. در تحقيق حاضر، نرمال بودن توزيع داده ها با استفاده از آزمون KS مورد بررسي قرار ميگيرد.
نتایج بدست آمده آزمون کولموگروف- اسميرنوف مربوط به متغیر های پژوهش جدول(4-3) نشان میدهند که همه عوامل در نمونه مورد بررسي از توزيع نرمال پيروي ميکنند زیرا سطح معنیداری بیش از 5 درصد است و فرض صفر رد نمیشود. بنابراين براي آزمون فرضيهها ميتوان از آزمونهاي آماري پارامتريک استفاده نمود.
جدول4. نتايج آزمون کولموگروف- اسميرنف متغیرها
متغيرهای پژوهش | مقدار آماره کولموگروف-اسميرنوف | سطح معناداري |
محل جغرافیایی | 457/2 | 26/0 |
حوزه فعالیت | 348/3 | 303/0 |
ترکیب مدیریتی | 497/1 | 085/0 |
تجربه مدیران | 160/2 | 206/0 |
سابقه مدیریت | 185/5 | 537/0 |
سرمایه | 242/1 | 065/0 |
نیروی کار | 281/4 | 322/0 |
سال تاسیس | 182/2 | 195/0 |
حمایت دولت | 452/5 | 564/0 |
تامین مالی کلی | 274/2 | 214/0 |
وام | 339/3 | 276/0 |
تامین مالی خطرپذیر | 309/2 | 240/0 |
تامین مالی جمعی | 497/6 | 636/0 |
درآمد | 198/1 | 055/0 |
هزینه | 185/4 | 309/0 |
سود | 208/6 | 612/0 |
منبع: یافتههای پژوهش
15- آزمون ناهمسانی واریانس
یکی از فروض کلاسیک مدل رگرسیون خطی این است که اجزای اخلال دارای واریانس همسان هستند. اگر ناهمسانی واریانس وجود داشته باشد، آزمونهای t و f نتایج غلطی را ارائه میدهند و بنابراین نمیتوان فرضیهها را با آزمونهای t و f آزمون کرد. به عبارت دیگر اگر در شرایط ناهمسانی واریانسOLS استفاده شود، خطاهای معیار نادرست بوده و بنابراین استنباطهای حاصل شده میتواند گمراهکننده باشد. در صورتی که وجود مشکل ناهمسانی واریانس مشخص باشد میتوان از یک روش جایگزین استفاده نمود. یکی از روشهای ممکن استفاده از روش حداقل مربعات تعمیم یافته ( GLS) است. روش GLS به عنوان روش حداقل مربعات وزنی نیز شناخته میشود، زیرا در این روش، مجموع وزنی مربعات پسماندها حداقل شده، در حالی که در OLS مجموع غیر وزنی حداقل میگردد. در ادامه در جدول 5، نتایج ناهمسانی واریانس مدلها آورده شده است.
جدول 5. نتایج آزمون ناهمسانی واریانس بروش پاگان
مدل | اول | دوم | سوم | چهارم | پنجم | ششم | هفتم | هشتم | نهم | دهم | یازدهم |
آماره | 08/0 | 65/0 | 14/3 | 17/4 | 14/1 | 37/1 | 75/13 | 99/0 | 99/1 | 38/1 | 53/0 |
احتمال | 96/0 | 51/0 | 02/0 | 006/0 | 31/0 | 25/0 | 000/0 | 37/0 | 11/0 | 24/0 | 75/0 |
منبع: یافتههای پژوهش
همانطور که جدول 5 نشان میدهد در مدلهای سوم، چهارم و هفتم مقدار آماره به دست آمده بیشتر از مقدار بحرانی جدول بوده و فرضیه صفر که همسانی واریانس میباشد، رد شده و فرضیه مقابل پذیرفته شده است. در نتیجه در این الگوها ناهمسانی واریانس وجود دارد که با تخمین مجدد مدل با استفاده از روش GLS این مشکل برطرف شده است. ولی در مدل های اول، دوم، پنجم، ششم، هشتم، نهم، دهم و یازدهم مقدار آماره بدست آمده از مقدار بحرانی جدول کوچکتر بوده و فرضیه صفر پذیرفته شده است. به عبارت دیگر اگر مقدار احتمال بیشتر از 5 درصد باشد فرضیه صفر پذیرفته میشود یعنی همسانی واریانس وجود دارد و اگر مقدار احتمال کمتر از 5 درصد باشد یعنی فرضیه صفر رد شده و ناهمسانی واریانس وجود دارد. در نتیجه در مدلهای سوم، چهارم و هفتم چون مقدار احتمال کمتر از سطح خطای 5 درصد میباشد در نتیجه ناهمسانی واریانس وجود دارد و در مدلهای اول، دوم، پنجم، ششم، هشتم، نهم، دهم و یازدهم چون مقدار احتمال بیشتر از سطح خطای 5 درصد میباشد فرضیه صفر پذیرفته شده و همسانی واریانس وجود دارد.
16- آزمون خودهمبستگی بروش گادفری (LM)
فرض خودهمبستگی بیان میکند که کوواریانس بین اجزاء خطا در طول زمان ( یا به صورت مقطعی برای انواع دادهها) صفر است. در مدل رگرسیون خطی فرض میشود که در اجزاء اخلال چنین خودهمبستگی وجود ندارد، به این معنی که جزء اخلال مربوط به یک مشاهده، تحت تأثیر جزء اخلال مربوط به مشاهدات دیگر قرار نمیگیرد. پیامدهای ناشی از وجود خود همبستگی، مشابه پیامدهای ناشی از نادیده گرفتن ناهمسانی واریانس است، به طوری که ضرایب برآورد شده با OLS نااریب بوده ولی ناکاراست. همچنین خطای معیار برآورد شده OLS نسبت به خطای معیار واقعی به سمت پایین تورش خواهد داشت، یعنی OLS تغییرات واقعی را بیان نخواهد کرد، که این منجر به افزایش خطای نوع اول میگردد، به علاوه در صورت وجود خودهمبستگی و نادیده گرفتن آن احتمالاً ضریب تعیین نسبت به مقدار واقعی خودش زیادتر نشان داده میشود، زیرا خودهمبستگی پسماندها منجر به برآورد کم واریانس خطای واقعی میشود و آزمونهای t و f معمولی نمیتواند جهت معنیداری مدلها به کار گرفته شوند. برای تشخیص خودهمبستگی روشهای مختلفی از جمله روش ترسیمی، آزمون دوربین-واتسون و آزمونLM وجود دارد. در پژوهش حاضر از آزمون LM به منظور تشخیص خودهمبستگی استفاده شده است. این آزمون از مشهورترین آزمونها جهت خودهمبستگی است. فرض صفر این آزمون، عدم خودهمبستگی را نشان میدهد. نتایج مربوط به آزمون LM در جدول 6 آورده شده است.
جدول 6. نتایج آزمون خودهمبستگی LM
مدل | اول | دوم | سوم | چهارم | پنجم | ششم | هفتم | هشتم | نهم | دهم | یازدهم |
آماره | 18/0 | 04/2 | 44/0 | 37/0 | 94/0 | 56/1 | 90/0 | 35/0 | 47/2 | 93/6 | 89/1 |
احتمال | 83/0 | 13/0 | 64/0 | 69/0 | 39/0 | 21/0 | 40/0 | 70/0 | 06/0 | 001/0 | 15/0 |
منبع: یافتههای پژوهش
همانطور که جدول 6 نشان میدهد احتمال بدست آمده برای مدلهای اول تا نهم و مدل یازدهم بیشتر از سطح خطای 5 درصد می باشد که نشان از عدم وجود خودهمبستگی بین جملات اخلال میباشد، چون فرض صفر پذیرفته شده است. در نتیجه با اطمینان میتوان به برآورد مدل پرداخت چون مشکل وجود خودهمبستگی در مدلها وجود ندارد. در مدل دهم در سطح خطای 5 درصد فرضیه صفر که عدم خودهمبستگی را نشان میدهد، رد شده و مدل دارای خودهمبستگی می باشد که با تخمین مجدد مدل با استفاده از روش GLS مشکل خودهمبستگی بر طرف شده است.
17- آزمون تصریح مدل رمزی
قبل از پرداختن به تحلیل نتایج برآوردی هر مدل، باید ابتدا تصریح مدل صورت گیرد یعنی اینکه آیا مدل مورد نظر به درستی انتخاب شده است یا نه. برای تشخیص و شناسایی خوب بودن مدل، آزمونهای مختلفی وجود دارد که یکی از این آزمونها، ریست رمزی (Reset Ramsey) میباشد که جامعیت و کاربرد بیشتری نسبت به بقیه آزمونهای تصریح مدل دارد و در این پژوهش از این آزمون استفاده شده است. فرضیه صفر آزمون رمزی معتبر بودن مدل انتخابی را نشان میدهد که نتایج آن در جدول 7 آورده شده است.
جدول 7. نتایج آزمون تصریح مدل رمزی
مدل | اول | دوم | سوم | چهارم | پنجم | ششم | هفتم | هشتم | نهم | دهم | یازدهم |
آماره | 11/2 | 88/0 | 55/0 | 65/1 | 06/0 | 20/2 | 36/0 | 87/1 | 14/2 | 40/1 | 88/1 |
احتمال | 12/0 | 41/0 | 57/0 | 19/0 | 93/0 | 14/0 | 69/0 | 15/0 | 14/0 | 42/0 | 15/0 |
بر اساس جدول بالا مشخص است که احتمال بدست آمده برای مدلهای اول تا یازدهم بیشتر از سطح خطای 5 درصد میباشد که نشان از پذیرش فرض صفر و اینکه مدلهای مورد بررسی به خوبی تصریح شدهاند. در نتیجه با اطمینان میتوان به برآورد مدل پرداخت چون مشکل عدم تصریح در مدلها وجود ندارد.
18- نتایج آزمون همخطی
آزمون همخطی برای تشخیص اینکه آیا در بین متغیرهای مستقل مدل همخطی وجود دارد یا نه؟ به کار میرود. برای بررسی همخطی در بین متغیرهای مستقل مدلها در این پژوهش از آزمون همخطی عامل تورمی واریانس (VIF) استفاده شده که نتایج آن برای مدلهای اول تا یازدهم در جداول زیر آورده شده است.
جدول 8. نتایج آزمون همخطی
مدل |
مدل اول
| مدل دوم | مدل سوم | ||||||||||
متغیر | سرمایه | نیروی کار | سال تاسیس | سرمایه | حمایت دولت | سرمایه | سال تاسیس | سابقه مدیریت | |||||
آماره VIF | 34/1 | 66/1 | 34/1 | 00/1 | 00/1 | 08/1 | 88/1 | 79/1 | |||||
مدل |
مدل چهارم |
مدل پنجم |
مدل ششم | ||||||||||
متغیر | سرمایه | نیروی کار | حوزه فعالیت | هزینه | سود | هزینه |
سود | ||||||
آماره VIF | 41/1 | 39/1 | 02/1 | 30/1 | 30/1 | 30/1 | 30/1 | ||||||
مدل |
مدل هفتم |
مدل هشتم |
مدل نهم | ||||||||||
متغیر | هزینه |
سود | سود | درآمد | سرمایه | سال تاسیس | نیروی کار | ||||||
آماره VIF | 30/1 | 30/1 | 48/2 | 48/2 | 34/1 | 34/1 | 66/1 | ||||||
مدل |
مدل دهم |
مدل یازدهم | |||||||||||
متغیر | سرمایه | نیروی کار | سال تاسیس | سرمایه | نیروی کار | محل جغرافیایی | سال تاسیس | ترکیب مدیریت | |||||
آماره VIF | 34/1 | 65/1 | 33/1 | 33/1 | 65/1 | 04/1 | 38/1 | 04/1 | |||||
منبع: یافتههای پژوهش
نتایج بدست آمده از آزمون همخطی و آورده شده در جدول (4-7) نشان میدهد که هیچ گونه همخطی در بین متغیرهای مورد بررسی در مدلهای مختلف وجود ندارد زیرا آماره آزمون VIF برای همه متغیرها در مدلهای تخمین زده شده، زیر 10 میباشد که نشان از عدم همخطی بین متغیرهای مستقل است.
19- نتایج رگرسیون چند متغیره مدلهای پژوهش
بخش اول:
در این بخش اثر هر کدام از متغیرهای شرکتی مانند محل جغرافیایی، حوزه فعالیت، ترکیب مدیریتی، تجربه مدیران، سابقه مدیریت، سرمایه، نیروی کار، سال تاسیس و حمایت دولت بر روی هر کدام از متغیرهای وام، تامین مالی خطرپذیر، تامین مالی جمعی و تامین مالی کلی با استفاده از رگرسیون چند متغیره بررسی شده و و متغیرهایی که اثرگذار نبودهاند، حذف شده و نتایج متغیرهای اثرگذار در جدول (4-8) آورده شده است. به عبارتی بهتر نتایج حاصل از مدلهای اول تا چهارم گزارش گردیده است.
جدول 9. نتایج رگرسیون چند متغیره مدلهای اول تا چهارم
|
مستقل | تامین مالی کلی | وام | تامین مالی خطرپذیر | تامین مالی جمعی | |||||||||||
ضریب | آماره | احتمال | ضریب | آماره | احتمال | ضریب | آماره | احتمال | ضریب | آماره | احتمال | ||||
محل جغرافیایی | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | |||
حوزه فعالیت | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 11/0 | 94/1 | 053/0 | |||
ترکیب مدیریت | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | |||
تجربه مدیریت | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | |||
سابقه مدیریت | - | - | - | - | - | - | 22/0- | 75/2- | 006/0 | - | - | - | |||
سرمایه | 21/0 | 01/4 | 000/0 | 19/0 | 62/2 | 009/0 | - | - | - | 21/0 | 66/2 | 008/0 | |||
نیروی کار | 27/0 | 24/4 | 000/0 | - | - | - | - | - | - | 16/0- | 93/1- | 055/0 | |||
سال تاسیس | - | - | - | - | - | - | 17/0- | 69/1- | 091/0 | - | - | - | |||
حمایتت دولت | - | - | - | 47/0- | 17/2- | 030/0 | - | - | - | - | - | - | |||
عرض از مبدا | 68/0 | 98/2 | 003/0 | 43/2 | 67/5 | 000/0 | 94/2 | 31/5 | 000/0 | 95/0 | 83/4 | 000/0 | |||
آماره F | 59/2 (000/0) | 17/6 (002/0) | 61/4 (006/0) | 01/4(008/0) | |||||||||||
توضیح: اعداد داخل پرانتز سطح معناداری آماره F را نشان میدهد. | |||||||||||||||
منبع: یافتههای پژوهش
نتایج آورده شده در جدول9 نشان میدهد که در سطح خطای 5 درصد متغیرهای سرمایه و نیروی کار بر روی متغیر تامین مالی کلی اثرگذار بوده و با افزایش هر کدام از متغیرهای سرمایه و نیروی کار به اندازه یک واحد، تامین مالی کلی به ترتیب به اندازه 21/0 و 27/0 واحد افزایش مییابد. بقیه متغیرهای مورد بررسی اثری بروی تامین مالی کلی نداشته و از مدل حذف شدهاند زیرا فرضیه صفر که عدم اثرگذاری را نشان میدهد در سطح خطای 5 درصد رد نشده است و بنابراین متغیرهای محل جغرافیایی، حوزه فعالیت، ترکیب مدیریتی، تجربه مدیران، سابقه مدیریت، سال تاسیس و حمایت دولت ارتباط معناداری با تامین مالی کلی نداشتهاند. بر اساس نتایج برآوردی متغیرهای سابقه مدیریت و سال تاسیس بر روی تامین مالی خطرپذیر اثر منفی و معناداری داشتهاند و بقیه متغیرها اثرگذار نبوده و از مدل حذف شدهاند. با افزایش یک واحد متغیرهای سابقه مدیریت و سال تاسیس، تامین مالی خطرپذیر به ترتیب به میزان 22/0- و 17/0- کاهش مییابد. با توجه به جدول (4-7) متغیرهای حوزه فعالیت، سرمایه و نیروی کار اثر معناداری را بر روی تامین مالی جمعی داشتهاند که متغیرهای حوزه فعالیت و سرمایه اثر مثبت و متغیر نیروی کار اثر منفی داشته است. بنابراین با افزایش متغیرهای حوزه فعالیت، سرمایه و نیروی کار به اندازه یک واحد، متغیر تامین مالی جمعی به ترتیب به اندازه 11/0، 21/0 و 27/0- افزایش و کاهش مییابد. متغیرهای سرمایه و حمایت دولت بر روی وام اثرگذار بوده که سرمایه اثر مثبت و حمایت دولت اثر منفی داشته است. اگر هر کدام از متغیرهای سرمایه و حمایت دولت به میزان یک واحد افزایش یابند، متغیر وام به ترتیب به اندازه 19/0 و 47/0- افزایش و کاهش مییابد. عرض از مبدا بر روی متغیرهای تامین مالی کلی، وام، تامین مالی خطرپذیر و تامین مالی جمعی اثرگذار بوده که مقدار اثرگذاری آن به ترتیب برابر 68/0، 43/2، 94/2 و 95/0 است. آماره F نشان میدهد که همه مدلها معنادار هستند و به درستی تصریح شدهاند زیرا فرضیه صفر آزمون که عدم معناداری را نشان میدهد در سطح خطای 5 درصد رد شده است.
با توجه به شواهدی که در بالا ارائه گردید، نتایج مربوط به فرضیات شماره 1 الی 36 پژوهش در جدول 10 نشان داده شده است. همانطور که مشاهده میگردد بیشتر فرضیات مربوطه رد گردیده است.
جدول 10. نتایج مربوط به تحلیل فرضیات 1 الی 36 پژوهش
| تامین مالی کلی | وام | تامین مالی خطرپذیر | تامین مالی جمعی | ||||
| شماره فرضیه | نتیجه | شماره فرضیه | نتیجه | شماره فرضیه | نتیجه | شماره فرضیه | نتیجه |
محل جغرافیایی | 1 | رد | 10 | رد | 19 | رد | 28 | رد |
حوزه فعالیت | 2 | رد | 11 | رد | 20 | رد | 29 | غیر قابل رد* |
ترکیب مدیریت | 3 | رد | 12 | رد | 21 | رد | 30 | رد |
تجربه مدیریت | 4 | رد | 13 | رد | 22 | رد | 31 | رد |
سابقه مدیریت | 5 | رد | 14 | رد | 23 | غیر قابل رد*** | 32 | رد |
سرمایه | 6 | غیر قابل رد*** | 15 | غیر قابل رد*** | 24 | رد | 33 | غیر قابل رد*** |
نیروی کار | 7 | غیر قابل رد*** | 16 | رد | 25 | رد | 34 | غیر قابل رد* |
سال تاسیس | 8 | رد | 17 | رد | 26 | غیر قابل رد* | 35 | رد |
حمایت دولت | 9 | رد | 18 | غیر قابل رد** | 27 | رد | 36 | رد |
توضیح: علامتهای ***، ** و * به ترتیب معناداری در سطح 01/0، 05/0 و 10/0 درصد را نشان میدهد. | ||||||||
منبع: نتایج تحقیق
بر اساس نتایج موجود در جدول بالا مشاهده میگردد که به غیر از متغیر نیروی کار و سرمایه سایر متغیرهای شرکتی بر روش تامین مالی کلی شرکتهای دانشبنیان تاثیری نداشته اند. بر روی متغیر وام تنهای متغیرهای شرکتی سرمایه و حمایتهای دولت تاثیرگذار بوده است. در حوزه تامین مالی خطرپذیر نیز از بین متغیرهای شرکتی منحصراً سال تاسیس و سابقه مدیریت اثرگذار بوده است. همچنین در زمینه تامین مالی جمعی نیز سرمایه، نیروی کار و حوزه فعالیت به عنوان متغیرهای شرکتی اثرگذار بودهاند.
بخش دوم:
در این بخش اثر هر کدام از متغیرهای درآمد، هزینه و سود بصورت جداگانه بر روی متغیرهای وام، تامین مالی خطرپذیر و تامین مالی جمعی با استفاده از رگرسیون چند متغیره بررسی شده که نتایج آنها در جدول 11آورده شده است.
جدول 11. نتایج رگرسیون چند متغیره مدلهای پنجم تا هشتم
وام | تامین مالی کلی | تامین مالی خطرپذیر | تامین مالی جمعی | ||||||||||
ضریب | آماره | احتمال | ضریب | آماره | احتمال | ضریب | آماره | احتمال | ضریب | آماره | احتمال | ||
درآمد | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | |
هزینه | 16/0- | 96/1- | 051/0 | 12/0 | 41/2 | 016/0 | 21/0 | 36/2 | 018/0 | - | - | - | |
سود | 30/0 | 06/4 | 000/0 | 13/0 | 34/2 | 019/0 | 26/0- | 23/3- | 001/0 | 13/0 | 16/2 | 031/0 | |
عرض از مبدا | 75/1 | 17/7 | 000/0 | 19/1 | 77/7 | 000/0 | 73/1 | 15/7 | 000/0 | 28/1 | 68/7 | 000/0 | |
آماره F | 01/7(001/0) | 97/11(000/0) | 06/6 (002/0) | 28/3(040/0) | |||||||||
توضیح: اعداد داخل پرانتز سطح معناداری آماره F را نشان میدهد. | |||||||||||||
منبع: یافتههای پژوهش
با توجه به نتایج جدول 11 مشخص است که متغیرهای هزینه و سود بر روی وام اثرگذار بودهاند زیرا فرضیه صفر که عدم معناداری را نشان میدهد در سطح خطای 5 درصد رد شده است. متغیر درآمد بر روی وام اثرگذار نبوده و از مدل حذف شده است. هزینه اثر منفی و سود اثر مثبت بر روی وام
داشتهاند که با یک واحد افزایش در هزینه و سود متغیر وام به ترتیب به میزان 16/0- و 30/0 واحد کاهش و افزایش مییابد. متغیر درآمد بر روی تامین مالی خطرپذیر اثرگذار نبوده ولی متغیرهای هزینه و سود اثرگذار بودهاند که هزینه اثر مثبت و سود اثر منفی بر تامین مالی خطرپذیر داشته است. با یک واحد افزایش در هزینه و سود تامین مالی خطرپذیر به ترتیب برابر 21/0 و 26/0- واحد افزایش و کاهش مییابد. با توجه به نتایج جدول 9 تنها متغیر سود بر روی تامین مالی جمعی اثرگذار بوده که با یک واحد افزایش سود، تامین مالی جمعی به میزان 13/0 واحد افزایش مییابد. هزینه و سود اثر مثبت و معناداری را بر روی تامین مالی کلی داشتهاند که اگر هر کدام از متغیرهای هزینه و سود به مقدار یک واحد افزایش پیدا کند، تامین مالی کلی به تریتب به میزان 12/0 و 13/0 واحد افزایش پیدا خواهد کرد. در هر چهار مدل عرض از مبدا بر بروی متغیرهای وام، تامین مالی کلی، تامین مالی خطرپذیر و تامین مالی جمعی اثر مثبت و معناداری داشته که مقدار آن به ترتیب برابر 75/1، 19/1، 73/1 و 28/1 واحد است. آماره F نشان میدهد که همه مدلها معنادار هستند و به درستی تصریح شدهاند زیرا فرضیه صفر آزمون که عدم معناداری را نشان میدهد در سطح خطای 5 درصد رد شده است.
بدین ترتیب در تمامی فرضیات مربوط به تأثیر متغیر درآمد بر تأمین مالی شرکتها رد گردیده است که این موضوع در جدول 12 نشان داده شده است. در این جدول نتایج فرضیات مربوط به سود و هزینه بر تأمین مالی شرکتها نیز گزارش شده است.
جدول 12. نتایج مربوط به تحلیل فرضیات 37 الی 49 پژوهش
| تامین مالی کلی | وام | تامین مالی خطرپذیر | تامین مالی جمعی | ||||
| شماره فرضیه | نتیجه | شماره فرضیه | نتیجه | شماره فرضیه | نتیجه | شماره فرضیه | نتیجه |
درآمد | 38 | رد | 41 | رد | 44 | رد | 47 | رد |
هزینه | 39 | غیر قابل رد* | 42 | غیر قابل رد** | 45 | غیر قابل رد** | 48 | رد |
سود | 40 | غیر قابل رد*** | 43 | غیر قابل رد** | 46 | غیر قابل رد*** | 49 | غیر قابل رد** |
توضیح: علامتهای ***، ** و * به ترتیب معناداری در سطح 01/0، 05/0 و 10/0 درصد را نشان میدهد. | ||||||||
منبع: نتایج تحقیق
همانگونه که مشاهده میگردد نتیجه تحلیل عناصر عملکردی از قبیل درآمد و هزینه و سود بر انواع روشهای تامین مالی بیانگر این است که از مجموع 12 فرضیه 5 فرضیه رد شده است که با این تفاسیر متغیر درآمد بر روی هیچ یک از
روشهای تامین مالی اثرگذار نبوده و همچنین متغیر هزینه بر روی تامین مالی جمعی اثری ندارد. از سوی دیگر 9 فرضیه دیگر تایید شده و نشاندهنده ارتباط متغیرهایی عملکردی از قبیل هزینه و سود بر روشهای تامین مالی شرکتهای دانشبنیان (تامین مالی جمعی، تامین مالی خطرپذیر و وام) میباشد.
بخش سوم:
در این بخش اثر هر کدام از متغیرهای شرکتی مانند محل جغرافیایی، حوزه فعالیت، ترکیب مدیریتی، تجربه مدیران، سابقه مدیریت، سرمایه، نیروی کار، سال تاسیس و حمایت دولت بر روی هر کدام از متغیرهای درآمد، هزینه و سود با استفاده از رگرسیون چند متغیره بررسی شده که نتایج آنها در جدول 13 آورده شده است.
جدول 13. نتایج رگرسیون چند متغیره مدلهای نهم تا یازدهم
وابسته مستقل | درآمد | هزینه | سود | ||||||
ضریب | آماره | احتمال | ضریب | آماره | احتمال | ضریب | آماره | احتمال | |
محل جغرافیایی | - | - | - | - | - | - | 14/0- | 60/2- | 009/0 |
حوزه فعالیت | - | - | - | - | - | - | - | - | - |
ترکیب مدیریت | - | - | - | - | - | - | 21/0- | 14/2- | 033/0 |
تجربه مدیریت | - | - | - | - | - | - | - | - | - |
سابقه مدیریت | - | - | - | - | - | - | - | - | - |
سرمایه | 33/0 | 49/4 | 000/0 | 16/0 | 81/2 | 005/0 | 33/0 | 85/4 | 000/0 |
نیروی کار | 47/0 | 96/4 | 000/0 | 58/0 | 71/6 | 000/0 | 41/0 | 16/5 | 000/0 |
سال تاسیس | 16/0- | 38/2- | 017/0 | 11/0- | 95/1- | 052/0 | 17/0- | 61/2- | 009/0 |
حمایت دولت | - | - | - | - | - | - | - | - | - |
عرض از مبدا | 72/1 | 01/5 | 000/0 | 53/1 | 71/4 | 000/0 | 95/1 | 20/5 | 000/0 |
آماره F | 88/52 (000/0) | 92/52 (000/0) | 32/31 (000/0) | ||||||
توضیح: اعداد داخل پرانتز سطح معناداری آماره F را نشان میدهد. | |||||||||
منبع: یافتههای پژوهش
بر اساس نتایج جدول (4-12) مشخص است که در بین متغیرهای مورد بررسی تنها متغیرهای سرمایه، سال تاسیس و نیروی کار بر روی درآمد و هزینه اثرگذار بوده و سایر متغیرهای محل جغرافیایی، حوزه فعالیت، ترکیب مدیریتی، تجربه مدیران، سابقه مدیریت، سال تاسیس و حمایت دولت اثری نداشتهاند و از مدلها حذف شدهاند زیرا فرضیه صفر که عدم معناداری را نشان میدهد، در سطح خطای 5 درصد رد نشده است. سرمایه و درآمد هر دو اثر مثبتی بر روی درآمد و هزینه داشتهاند اما سال تاسیس اثر منفی بر درآمد و هزینه داشته است. اگر سرمایه یک واحد افزایش پیدا کند، متغیرهای درآمد و هزینه به ترتیب به میزان 33/0 و 16/0 واحد افزایش مییابند. با افزایش یک واحد نیروی کار، درآمد و هزینه به ترتیب به میزان 47/0 و 58/0 واحد افزایش
مییابند. با یک واحد افزایش در سال تاسیس، متغیرهای درآمد و هزینه به ترتیب به میزان 16/0- و 11/0- واحد کاهش مییابند. بر اساس نتایج جدول (4-12)، متغیرهای محل جغرافیایی، ترکیب مدیریتی، سرمایه، نیروی کار و سال تاسیس بر روی سود اثرگذار بوده که محل جغرافیایی، ترکیب مدیریتی و سال تاسیس اثر منفی و سرمایه و نیروی کار اثر مثبت داشتهاند. اگر متغیرهای محل جغرافیایی، ترکیب مدیریتی و سال تاسیس یک واحد افزایش پیدا کنند، سود به ترتیب به میزان 14/0-، 21/0- و 17/0- کاهش پیدا خواهد کرد. با افزایش یک واحد متغیرهای سرمایه و نیروی کار، سود به میزان 33/0 و 41/0 افزایش مییابد. عرض از مبدا اثر مثبت و معناداری را بر روی درآمد، هزینه و سود دارد که به ترتیب میزان این اثر برابر 72/1، 53/1 و 95/1 است. آماره F نشان میدهد که همه مدلها معنادار هستند و به درستی تصریح شدهاند زیرا فرضیه صفر آزمون که عدم معناداری را نشان میدهد در سطح خطای 5 درصد رد شده است.
نتایج مربوط به تحلیل فرضیات مربوطه به مدلهای این بخش نیز در جدول 14 در سطحهای آماری مرسوم گزارش گردیده است.
جدول 14. نتایج مربوط به تحلیل فرضیات 50 الی 85 پژوهش
| درآمد | هزینه | سود | تامین مالی جمعی | ||||
| شماره فرضیه | نتیجه | شماره فرضیه | نتیجه | شماره فرضیه | نتیجه | شماره فرضیه | نتیجه |
محل جغرافیایی | 50 | رد | 59 | رد | 68 | رد | 77 | غیر قابل رد*** |
حوزه فعالیت | 51 | رد | 60 | رد | 69 | رد | 78 | رد |
ترکیب مدیریت | 52 | رد | 61 | رد | 70 | رد | 79 | غیر قابل رد** |
تجربه مدیریت | 53 | رد | 62 | رد | 71 | رد | 80 | رد |
سابقه مدیریت | 54 | رد | 63 | رد | 72 | رد | 81 | رد |
سرمایه | 55 | غیر قابل رد*** | 64 | غیر قابل رد | 73 | غیر قابل رد | 82 | غیر قابل رد*** |
نیروی کار | 56 | غیر قابل رد*** | 65 | غیر قابل رد | 74 | غیر قابل رد | 83 | غیر قابل رد*** |
سال تاسیس | 57 | غیر قابل رد** | 66 | غیر قابل رد | 75 | غیر قابل رد* | 84 | غیر قابل رد*** |
حمایت دولت | 58 | رد | 67 |
| 76 | رد | 85 | رد |
توضیح: علامتهای ***، ** و * به ترتیب معناداری در سطح 01/0، 05/0 و 10/0 درصد را نشان میدهد. | ||||||||
منبع: نتایج تحقیق
در تحلیل فرضیات مربوط به اثر متغیرهای شرکتی بر عملکرد شرکتهای دانشبنیان مشاهده میگردد سرمایه، نیروی کار و سال تاسیس بر درآمد شرکتهای دانشبنیان اثر داشته است. از سوی دیگر متغیرهای مورد اشاره بر هزینه و سود شرکت نیز اثر داشتهاند. همانگونه که مشاهده میگردد سایر متغیرهای شرکتی بر عملکرد شرکت تاثیر نداشتهاند.
20- نتیجه گیری
به طور خلاصه نتایج بدست آمده در این پژوهش نشان
میدهد از میان نه متغیر شرکتی فقط دو متغیر سرمایه و نیروی کار است که بر انواع روشهای تأمین مالی شرکتی تأثیر گذار بوده است. حتی این دو متغیر بر تأمین مالی خطر پذیر نیز تأثیر نداشتهاند. از میان سایر متغیرهای تأثیر گذار بر انواع روشهای تأمین مالی نیز نتایج نشان میدهد که سابقه مدیریت و سال تأسیس بر روش تأمین مالی خطر پذیر تأثیر گذار بودهاند هر چند که معناداری تأثیر سال تأسیس بسیار پایین و در سطح 10 درصد میباشد. حمایت دولت فقط بر روش تأمین مالی از طریق وام تأثیرگذار بوده است. حوزه فعالیت شرکت نیز تأثیر در سطح معناداری ضعیفی بر تأمین مالی جمعی داشته است (در سطح 10 درصد).
از طرف دیگر شواهدی بدست آمده در خصوص تأثیر این نوع متغیرها بر سود، درآمد و هزینه شرکتها نیز مدل مشابهی وجود دارد. بدین مفهوم که متغیرهای سرمایه و نیروی کار بر سه متغیرها مورد نظر در سطح معناداری قابل قبولی تأثیر گذار بودهاند. در این زمینه نتایج بدست آمده از تأثیر متغیرسال تأسیس بر سود، درآمد و هزینه حکایت دارد.
بخش دیگری از نتایج پژوهش نشان میدهد که بر خلاف متغیر درآمد، متغیرهای سود و هزینه تقریبا بر تمام روشهای تأمین مالی شرکتها تأثیر گذار بودهاند.
منابع
1. حسن زاده، اسماعیلی، قاضی نوری، سید سپهر؛ انواری رستمی. توسعه صنایع با فناوری سطح بالای ایران، تأمین مالی (سرمایه گذاری) و عوامل نهادی غیررسمی. مدیریت نوآوری, 5(3), 85-116.
2. نقی زاده، هاجری، بساوند، ساجده. شناسایی ابعاد و علل کاهش رضایت شرکتهای دانشبنیان در همکاری با صندوق‌های مالی از نگاه مجریان و سیاستگذاران: مطالعه موردی صندوق نوآوری و شکوفایی. مدیریت نوآوری, 7(2), 92-120.
3. نریمانی. بررسی مسائل و مشکلات تأمین مالی شرکت های دانش بنیان. سیاست نامه علم و فناوری, 7(1), 13-15.
4. اداره پژوهش های صدا و سیما، "راهکارها و الزامات نظام تأمین مالی نوآوری در کشور"
5. گلعلی زاده، طباطبائیان، زعفریان. ارائه راهکار سیتمی ایجاد نهادهایی جهت تامین مالی بنگاه های نوپای دانش بنیان در ایران، پارک فناوری پردیس سال ششم پاییز 1387 شماره 17
6. مجمع جهانی اقتصاد، گزارش شاخص رقابت پذیری 2019-2020
7. خسروی، محمد رضا، همایی، رضا، حورعلی، منصوره، طراحی مدل مفهومی شبکه مدیریت لجستیک معکوس با بر رویکرد نوآوری زنجیره تامین، فصلنامه علمی پژوهشی نوآوری و ارزش آفرینی، دوره 8، شماره 17 , سال 8 , پاییز-زمستان 1398
8. هومن شبابی، سعید راسخی، محمود يحييزادهفر، میثم شیرخدایی (1398). بررسی رابطه متغیرهای اثرگذار بر توسعه علم، توسعه فناوری و رشد اقتصادی درایران با رویکرد پویایی سیستم، فصلنامه علمی پژوهشی نوآوری و ارزش آفرینی، دوره 7، شماره 13، 55-78
9. صمدی میارکلایی، حمزه، صمدی میارکلایی، حسین(1392). نظریه‌ها و الگوهای ارتباط میان دانشگاه‌ها و صنعت در اقتصاد دانش بنیان. نشریه رشد فناوری، دوره 9، شماره 35، 59-70.
10. قربانی زاده، وجه الله، روش تحقیق فراتحلیل با استفاده از نرم افزار cma2، نشر بازتاب، 1394.
11. Adongo, Jonathan (2011), Determinates of venture capital in Africa: cross section evidence. AERC Research paper 237.
12. Benes, Nadja (2015) the Relevance of Economic, Institutional and cultural Determinants for Venture capital investments. A us – Europe comparison thesis. University of san Francisco.
13. Bonini,s & Alkan, S. (2012) the macro and political determinants of venture capital investment, around the world.
14. Carvelle e. al, (2013). Economic and Capital market Antecedents of venture capital commitments (1960-2010). Cornell university site.
15. Cherif, m & Gazdar, k (2011). What drives venture capital investment in Europe? New Results from, panel data analysis. Journal of applied business and economics. Vol (12) (3).
16. Diaconu, M (2012). Characteristics and drivers of venture capital investment activity in Romania. Theoretical and applied Economics VOL XIX. No 7 (572). PP -111-132.
17. Felix, gulamhussen & cesaltina pires (2007) the determinants of Venture capital in Europe Evidence Across Countries. CEFGE – UE working paper.
18. Jeng, & wells, p (1998). The determents of venture capital funding: evidence across countries.
19. Lerner, J & Tag), (2012), Institutions and Venture capital. Working paper No 8 , 7 Research institute of Industrial Economics.
20. Pronovous, A& Dmitry Pavlyuk (2013) Analysis of Economic Factors Influencing Venture Capital Investment in European Countries. Soul Research 4 (33). 111-118
21. Romain, A & Pottelsberghe, BV (2004). Determinates of Venture capital: additional evidence, discussion paper. Series 1: No. 19/2004 studies of the Economic Research center.
22. Shertler, A. (2003). Driving force of venture capital investment in Europe: A Dynamic panel Data analysis. Kiel working paper No. 1172.
23. Shroder, c (2009). Financial system and innovation Determinates of Early stage venture capital in Europe. Schumpeter discussion paper 2000- 004.
[1] - bootstrap financing
[2] . 3F Money / Love money
[3] . Stranger Money
[4] . Angels Investors
[5] . Accelarators
[6] - Love money
[7] -Smart money
[8] - Family, Friends and Fools
[9] . Asset- Based Finance
[10] . Alternative Debt
[11] . Hybrid Instruments
[12] . Equity Instruments
[13] . Private Equity
[14] - Harman and Press
[15] - یکی از کاربردی ترین روش ها برای محاسبه نمونه آماری است.
[16] - Durbin-Watson.
[17] - Lagrange Multiplier.
[18] - General Least Squared.
