بررسی اثر بخشی الگوی چند عاملی پرورش تفکر انتقادی در محیطهای یادگیری الکترونیکی
محورهای موضوعی : تخصصیمحمدرضا نیلی 1 , جمشید حیدری 2 , حسین مرادی مخلص 3
1 - دانشگاه علامه طباطبایی
2 - دانشگاه علامه طباطبایی
3 - دانشگاه علامه طباطبایی
کلید واژه: الگوی چند عاملی, پرورش, تفکر انتقادی, یادگیری الکترونیکی,
چکیده مقاله :
در هزارهی سوم که افراد با مسائل متعدد، متنوع و پیچیده رو به رو هستند و امکان تسلط بر اطلاعاتی که به طور روزافزون در حال تولید و انباشته شدن هستند وجود ندارد، داشتنن مهارت تفکر انتقادی برای سنجش نتایج امور و تصمیم گیری دربارهی آنها بر اساس شواهد، ضرورتی اجتناب ناپذیر است. در پژوهش حاضر یک الگو با 7 عامل یا مؤلفه برای پرورش تفکر انتقادی در محیطهای یادگیری الکترونیکی توسط پژوهشگر ارائه شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه دانشجویان رشته آموزش پزشکی دانشگاه علوم پزشکی در محیطهای یادگیری الکترونیکی و دانشجویان همان رشته در دانشگاه آزاد اسلامی (آموزش سنتی) تشکیل می‌دهند که در سال تحصیلی 1391- 1390 در مقطع کارشناسی ارشد مشغول به تحصیل بودند. از بین جامعهی پژوهش، 47 نفر به روش تصادفی ساده انتخاب و در دو گروه آزمایش (23 نفر) و گروه گواه ( 24نفر) به صورت تصادفی جایگزین گردیدند. جهت آموزش گروه آزمایش از الگوی 7 عاملی پرورش تفکر انتقادی، در محیط های الکترونیکی در طی 15 جلسه و با درس علوم تجربی استفاده گردید. در گروه گواه از الگوی 7 عاملی پرورش تفکر انتقادی در محیط حضوری کلاس درس و به شیوه‌ی سخنرانی، در طی 15 جلسه و با درس علوم تجربی استفاده شد. عوامل و مولفههای الگو شامل (چالش، بازنمایی، ایجاد فرصت، ایجاد انگیزش، تحلیل منطقی، تشویق، مسئولیت و تعهد) است. در این پژوهش از روش آزمایش و طرح پیش آزمون ـ پس آزمون با دو گروه آزمایشی که هر کدام برای دیگری حکم گروه گواه را داشتند استفاده شد. هر دوگروه در دو مرحله پیش‌آزمون و پس‌آزمون به پرسشنامه تفکر انتقادی واتسون و گلیزر جواب دادند و از آزمون آماری تحلیل کوواریانس برای تجزیه و تحلیل نتایج استفاده شد. نتایج تفاوت معنادار بین نمرات گروه آزمایش و گواه در پرورش تفکر انتقادی دانشجویان در مؤلفه‌های استنباط، شناسایی مفروضات، استنتاج، تعبیر و تفسیر و ارزشیابی استدلال منطقی در سطح 001/0 را نشان می‌دهد. به این صورت که در پرورش تفکر انتقادی، گروه آزمایش که در محیط یادگیری الکترونیکی آموزش دیده بودند، در مقایسه با گروه گواه که در محیط حضوری کلاس آموزش دیده بودند، نتایج بهتری را به دست دادند.
In the third millennium, people deal with multiple, diverse, and complicated problems as they cannot possess full control over the information, which is constantly produced and accumulated. Having a high skill of critical thinking for assessing the results of different issues and decision making about them based on evidences is an unavoidable necessity. The researchers of this work proposed a model with seven factors (components) for critical thinking in e-learning environments. The statistical group of this work is the M.Sc. medical education students of AZAD university e-learning environments, and the students of the same field from Islamic Azad University traditional education system studying during 2011-2012. Among the research community, 47 members were selected based on a simple random method and divided into two trial (with 23 members) and reference (with 42 members) groups. To train the trial group, the seven-factor critical thinking training scale was utilized in e-learning environments in 15 sessions with empirical sciences course. In the reference group, the same seven-factor critical thinking training scale was used in the classroom environment in lecturing in 15 sessions with empirical sciences course. The model factors and components are challenge, representation, creation of opportunity, creation of motivation, logical analysis, encouragement, responsibility, and commitment. Both groups were subject to two pretest and posttest steps within two trial groups, which were considered as reference to each other. Both groups responded to the Watson- Glaser™ Critical Thinking Appraisal within two pretest and posttest steps, while the covariance analysis statistical test was used for analysis of the results. The results indicate significant difference between the scores between trial and reference groups in improving the critical thinking of the students in terms of inferential, assumption detection, deduction, interpretation, and logical reasoning evaluation components (p=0.001). According to the results, in terms of improving critical thinking, the trial group trained in the e-learning environment indicates higher scores as compared to the group trained in the traditional classroom environment.
