علی شریعتی، رنسانس اسلامی و رهایی از انحطاط
محورهای موضوعی : پژوهش سیاست نظریامیر روشن 1 , محسن شفیعی سیف آبادی 2
1 - دانشگاه تربیت مدرس
2 -
کلید واژه: شریعتی انحطاط رهایی بازگشت به خویشتن رنسانس اسلامی,
چکیده مقاله :
از زمان رویارویی ایرانیان با غرب و پی بردن به انحطاط خود، مسئلۀ «کيستي ما» دغدغۀ اصلي روشن فکران ايراني شد. پس از اين، سؤال هايي از قبيل اينکه ما «که هستيم؟» و «چگونه بايد باشيم؟» مطرح شد. برای پاسخ به سؤال های یادشده، شریعتی در مقام اندیشمندی ایرانی با دغدغه های اسلامی، سعی در تدوین راه‌حلی برای رهایی از انحطاط و سوق یافتن به سمت پیشرفت دارد. به زعم وی، سرمایه داری، امپریالیسم و مذاهب انحرافی و ذهن گرایی، عوامل اصلی انحطاط ایران و جهان اسلام است و تنها با بازگشت به خویشتن و شکل گیری یک رنسانس و نوزایی اسلامی است که می توان به پیشرفت و کمال رسید. در همین راستا هدف اصلی در این مقاله، تحلیلی از مقولۀ رنسانس اسلامی و رهایی از انحطاط در آرای شریعتی است.
Since the Iranian confrontation with the West and realizing their decline, “Who we are” were of Iranian intellectuals’ main concerns. After this, the questions such as "who we are? And “how we should be” were raised. To answer these questions, Shariati as an Iranian intellectuals with Islamic obsessions, tried to formulate solution for emancipation of decline and going toward progress. According to him, capitalism, imperialism and religious diversion and subjectivism, were considered as the main causes of decline of Iran and the Muslim world and only via returning to the self and the formation of Renaissance and an especially Islamic renaissance that the advancement and perfection can be achieved. Therefore, the main aim in this paper is the analysis of the concept of Islamic Renaissance and the emancipation of the decline in votes of Ali Shariati’s views.
ايگلتون، تري (1381) درآمدي بر ايدئولوژي، ترجمه اکبر معصوم بيگي، تهران، آگاه.#
بازرگان، مهدي (1334) راه طي¬شده، چاپ دوم، تهران، کانون معرفت.#
بشلر، ژان (1372) ايدئولوژي چيست، ترجمۀ علي اسدي، تهران، شرکت سهامي انتشار.#
روشه، گي (1366) تغييرات اجتماعي، ترجمۀ منصور وثوقي، تهران، ني.#
سراج¬زاده، حسن (1383) چالش¬هاي دين و مدرنيته، تهران، طرح نو.#
سروش، عبدالکريم (1372) فربه¬تر از ايدئولوژي، تهران، صراط.#
--------------- (1375) «ايدئولوژي و دين دنيوي»، کيان، سال ششم، شماره 31، تير و مرداد، صص 2-11.#
-------------- (1384) از شريعتي، تهران، صراط .#
شريعتي، علي (1356) مجموعه آثار (2) خودسازي انقلابي، چاپ سوم، تهران، حسينيه ارشاد.#
----------- (1359) مجموعه آثار (12) تاریخ تمدن (2)، چاپ دوم، بي¬جا.#
----------- (1360) مجموعه آثار (20) چه بايد کرد، تهران، حسینیه ارشاد.#
----------- (1361الف) مجموعه آثار (18) اسلام¬شناسي (3)، تهران، الهام.#
----------- (1361ب) مجموعه آثار (23) جهان¬بيني و ايدئولوژي، تهران، مونا.#
----------- (1361پ) مجموعه ¬آثار (25) انسان بي¬خود، تهران، قلم.#
----------- (1361ت) مجموعه آثار (27) بازشناسي¬ هويت ايرانی - اسلامي، تهران، الهام.#
----------- (1361ث) مجموعه آثار (29) ميعاد با ابراهيم، تهران، مونا.#
----------- (1362الف) مجموعه آثار (7) شیعه، چاپ چهارم، تهران، الهام.#
----------- (1362ب) مجموعه آثار (17) اسلام¬شناسي (2)، چاپ سوم، تهران، قلم.#
----------- (1362پ) مجموعه آثار (26) علي، چاپ دوم، تهران، نيلوفر.#
----------- (1364) مجموعه آثار (35) آثار گوناگون، تهران، مونا.#
----------- (1366) مجموعه آثار (24) انسان، چاپ دوم، تهران، الهام.#
----------- (1367) مجموعه آثار (31) ويژگي¬هاي¬ قرون¬ جديد، چاپ سوم، تهران، چاپخش.#
----------- (1368) مجموعه آثار (11) تاريخ تمدن (1)، چاپ سوم، تهران، قلم.#
----------- (1382) مجموعه آثار (22) مذهب عليه مذهب، چاپ چهارم، تهران، چاپخش.#
¬¬¬¬¬¬¬¬----------- (بی¬تا الف) مجموعه آثار (1) با مخاطب¬هاي آشنا، تهران، حسينيه ارشاد.#
----------- (بی¬تا ب) مجموعه آثار (4) بازگشت، تهران، حسينيه ارشاد.#
----------- (بی‌تا پ) مجموعه آثار (5) ما و اقبال، تهران، حسينيه ارشاد.#
----------- (بی‌تا ت) مجموعه آثار (16) اسلام¬شناسی (1)، چاپ دوم، تهران، حسينيه ارشاد.#
کاظمي، عباس (1383) جامعه‌شناسي روشن¬فکري ديني در ايران، تهران، طرح نو.#
لاهوري، اقبال (بی‌تا) احيای فکر ديني در اسلام، ترجمۀ احمد آرام، چاپ دوم، بي‌جا، کانون نشر و پژوهش‌هاي اسلامي.#
مک للان، ديويد (1380) ايدئولوژي، ترجمۀ محمد رفيعي مهرآبادي، تهران، آشيان.#
هي¬وود، آندرو (1379) درآمدي بر ايدئولوژي¬هاي سياسي، ترجمۀ محمد رفيعي مهرآبادي، تهران، دفتر مطالعات سياسي و بين-المللي.#
Manheim, Karl (1976) Ideology and Utopia, Translated from The Germany by Louis Wirth and Edward Shils, Rotledge and Kegan Paul, London and Heniey.#
Parvin Manoucher and Mostafa Vaziri (1992) Islamic and Society in the Islamic Republic of Iran, in Iran Political Cultural in the Islam Republic, Edited by Samih K.# Farsoun and Mehrdad Mashayekhi, London, Routledge.#
