تحلیل ظرفیت پدیدارشناسی رویکرد به خداوند در نوبه الثانیه و الثالثه کشف‌الاسرار
محورهای موضوعی : پژوهشهای ادبیات کلاسیک ایرانسید مهدی رحیمی 1 , نیره پاکمهر 2 , علی اکبر سام خانیانی 3
1 - دانشگاه بیرجند
2 - دانشگاه بیرجند
3 -
کلید واژه:
چکیده مقاله :
پدیده های واحد برای هر شخص به شیوه ای متفاوت پدیدار می شوند و این پدیدارشدن مطابق است با موقعیت های پدیدارشناختی متفاوتی که هر کس برای دیدن آن چیز واحد اتخاذ می کند. به اعتقاد پدیدارشناسان، متعلّق شناسایی به خودی خود چیزی را آشکار نمی کنند؛ این انسان ها هستند که با نگاه به اشیا و طریقۀ ورود به روح جهان، آن را درمی یابند. «کانت» نیز گفته است که ما چیزها را نه آن چنان که فی نفسه هستند، بلکه آن چنان که بر ما می‌نمایند، درک می کنیم. ارتباط ما با جهان، با عین جهان نیست؛ بلکه با جهان است آن‌سان که بر ما می نمایند. نویسند ۀ «کشف الاسرار» نیز که با دو رویکرد شرعی و عرفانی به پدیده های موجود در آیات قرآن می نگرد، ناخودآگاه در هر یک از این دو حوزۀ فکری تحت تأثیر جهان بینی های پذیرفته شدۀ همان حوزه قرار گرفته و در واقع با قرار گرفتن در زاویه نگاه هر یک از رویکردهای شرعی یا عرفانی آیات و پدیده های منعکس شده در آنها در راستای دیدگاه های همان رویکرد تفسیر و تحلیل شده است. نمونه ای از این رویکردهای دوگانه، در نگرش نویسنده نسبت به خداوند مشاهده می شود. از این رو این مقاله بر آن است تا با بررسی صورت‌بندی گفتمانی میبدی در دو نوبت شرعی و عرفانی کشف الاسرار، دوگانگی رویکرد نویسنده نسبت به «خدا» را تحلیل کند و جهان بینی های مطابق با هر حوزۀ فکری (شرعی و عرفانی) در این اثر نسبت به این پدیده را تحلیل نماید. این مقاله که با روش توصیفی- تحلیلی به پیش رفته، به این نتیجه رسیده است که «میبدی» در نوبت های دوم و سوم کشف الاسرار از صورت-بندی های گفتمانی متفاوتی استفاده می کند تا متعلّق شناخت را متناسب با بافت هر یک از این دو گفتمان ارائه دهد.
Identical phenomena appear differently to different people, and this is according to the difference in phenomenological attitudes each person adopts to look through the same thing. Phenomenologists believe that the things identified do not reveal anything by themselves, but these are the humans who can understand things by looking through them and entering the soul of the world. Kant also said that we do not understand things as what they really are, but as what they appear to us. Our relationship with the world is not with the world as it really is, but with the world which is appeared to us. The author of Kashf al-Asrār who has a religious and a mystical approach towards the phenomena in Quran Verses, has been unconsciously influenced by the accepted worldviews (Weltanschauung) in each one of these two domain of thought, and in fact, by accepting the perspective of these religious or mystical approaches, the verses and the phenomena reflected in them are analyzed and interpreted according to these viewpoints. An example of these dual approaches is clearly visible in author’s attitude towards “God”. Therefore, this article aims at analyzing the author’s dual approach towards God, and the world views compatible with each domain of thought (religious and mystical) regarding this phenomenon in this work, by reviewing Maybudi’s discursive formations in the religious and mystical accounts in Kashf al-Asrār. A descriptive-analytical approach has been adopted in this research, and the results show that “Maybudi” applies different discursive formations in order to represent the things to be identified in accordance with the context of each discourse.
