تحلیل عناصر داستانی قصه حضرت یوسف(ع) در قرآن کریم
محورهای موضوعی : پژوهشهای ادبیات کلاسیک ایران
1 -
کلید واژه:
چکیده مقاله :
در قرآن کریم سرگذشت بسیاری از پیامبران با قصه بیان مي‌شود. از جمله قصه یوسف(ع) که به زندگی اين پيامبر می‌پردازد. این سوره صد و یازده آیه دارد. سه آیه نخست و ده آیه آخر غیرداستانی و آیات ديگر بدون آنکه آیه‌های غیرداستانی، تسلسل آنها را برهم بزند، داستان را بيان مي‌كنند. هدف قرآن داستان‌پردازی نیست، ولی اين سوره بسیاری از جنبه‌ها و عناصر داستانی متعارف در ادبیات داستاني را دارد. هدف این مقاله بررسی فراوانی عناصر داستانی، در این قصه است. مقاله حاضر توصیفی ـ تحلیلی است و طی آن به بررسی و تحلیل عناصر داستانی نظير زاویه دید، طرح، ساختار، اندیشه (تم و موضوع)، کشمکش، شخصیت، شخصیت‌پردازی، گفت و گو، زمان و مکان می‌پردازد. قصه یوسف، تنها قصه قرآن كريم است كه از ابتدا تا انتهاي آن، در يك سوره آمده است. در اين قصه با بهره‌مندي از فنون عناصر داستان‌پردازي نوين، اهداف والاي قرآن كريم، آشنايي با فرهنگ مذهبي، تعليم، تربيت، هدايت و عبرت‌آموزي انسان، در قالب يك داستان بيان شده است. پرداخت عناصر داستاني در اين قصه به گونه‌اي است كه مخاطب در برخورد با آن به مثابه يكي از شخصيت‌هاي داستان حضور فعال دارد.
In the Holy Quran the story life of several prophets is elaborated through a story. One of these stories speaks of Joseph's life. Joseph’s Sura has a hundred and eleven verses. The first three verses and also the last ten verses are non-fictional, while the other verses cover the entire story without any the non-fictional verses interrupting. Quran's purpose is not to tell a story, but this Sura possesses many of the common and known aspects of the fictional elements recognized in fiction. This article intends to study and survey the plenitude of the fictional elements in this story. The present article is both descriptive and analytic; through which it discusses and analyzes the fictional elements such as point of view, plot, structure, the idea (including theme and subject), conflict, character, characterization, dialogue, time and place setting as well as the atmosphere in a story. The story of Joseph is the only story in the Holy Quran which is atually told from the beginning to the end in one Sura. In this Sura, through utilizing the modern techniques of fiction, the religious culture, education, teaching, guidance and men's learning lessons are all introduced, in addition to indicating the lofty purposes of the Holy Quran in the form of a story. In this story the elements of fiction are structured in a way that the reader feels as if he himself is present in the story just like one of the characters.
