استراتوولکان سبلان یکی از آتشفشانهای نیمه فعال ایران است و احتمال فوران آن در آینده منتفی نیست، زیرا که دارای چشمههای آبگرم فراوان و مورفولوژی سرپا (با فرسایش کم) است و از آخرین فوران آن، در مقیاس زمینشناسی، زمان اندکی طی شده است. براساس رژیم فوران این نوع آتشفشانها، و نیز، فورانهای قبلی حاصل از مطالعات زمینشناسی ، فوران احتمالی این آتشفشان میتواند با تهدیدهای خاکستر (تفرا)، گدازه، پیروکلاستیکهای جریانی و لاهار همراه باشد. شدت فوران احتمالی آن در مقیاس VEI در حد سه تا پنج پیشبینی میشود. درصورتی¬که این آتشفشان نشانههای شروع فوران را بروز دهد باید براساس نقشههای پهنه¬بندی مربوط به خطرهایی که میتواند ایجاد کند اقدامات اضطراری صورت گیرد. بنابراین، تهیه این نقشهها برای اقدامات اضطراری ضروری است. در این مطالعه، از مدل ارتفاعی رقومی آتشفشان، تصاویر ماهوارهای و نرمافزارهای Arc GIS، ENVI و VORIS و دادههای جوی پایگاه NCEP/NCAR استفاده شد. برای تهیه نقشه خطر پیروکلاستیکهای جریانی از مدل مالین و شریدان (Malin and Sheridan, 1982) استفاده شد. در تهیه نقشه گسترش و موقعیت جریانهای گدازه مدل شبیهسازی جریان گدازه مورد استفاده قرار گرفت، و بالاخره، برای تعیین مسیرهای احتمالی و موقعیت جریانهای لاهاری از تلفیق مدل ارتفاعی رقومی آتشفشان و تصویرهای ماهوارهای موزائیک شده، آبراهههای اصلی شناسائی و بافرگذاری شدند. براساس این مطالعه، خاکستر آتشفشان به سمت شرق حرکت کرده و شهر اردبیل و آبادیهای دیگری را مورد تهدید قرار خواهد داد. لاهارهای آن هم کاربریهای متعددی در اطراف مخروط را تهدید میکنند و امکان ورود به شهرهای مشکینشهر و اردبیل را هم دارند. جریانهای گدازه اکثر جان¬پناهها، تأسیسات استفاده از آبگرم و پیست اسکی آلوارس را تهدید خواهند کرد. همچنین، مشکینشهر، روستای موئیل، پیستهای اسکی و جان¬پناهها در معرض پیروکلاستیکهای جریانی (ابر سوزان) هم قرار خواهند داشت.
تفاصيل المقالة