دگرریختی فرانهاده سنوزوییک در جنوب بلوک ایران مرکزی: شواهد به‌دست‌آمده از چین‌خوردگی و میدان تنش زمین‌ساختی در کمربند ساختاری رفسنجان
الموضوعات :لیلا عبادی 1 , سید احمد علوی 2 , محمدرضا قاسمی 3
1 - دانشگاه شهید بهشتی
2 - دانشگاه شهید بهشتی
3 - سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور
الکلمات المفتاحية: رفسنجان تنش دیرینه چرخش بلوکی فرانهادگی چین چند گامه,
ملخص المقالة :
جنوب بلوک ایران مرکزی تحت تاثیر چندین گامه دگرریختی شدید در زمان سنوزوییک قرار گرفته است. این پژوهش یک مورد از دگرریختی تداخلی چین‌های فرانهاده در جنوب ایران مرکزی ارائه می‌نماید و با تحلیل تنش دیرینه حاصل از داده‌های لغزش گسلی، توالی دگرریختی و رژیم‌های زمین‌ساختی در طی کوتاه‌شدگی پوسته را بازسازی می‌نماید. داده‌های مستخرج از چین‌های فرانهاده نشان می‌دهد،گستره جنوب رفسنجان دو رژیم زمین‌ساختی ترافشاری را تجربه نموده که موقعیت عمود به محور چین‌ها داشته‌اند و سبب فرانهادگی چین‌ها با روندWNW-ESEبرروی چین‌ها با روند NE-SW شده‌اند. از سوی دیگر تحلیل ساختاری و مطالعه داده‌های لغزش گسلی در گستره دو میدان تنش همزمان با چین‌خوردگی را در سنوزوییک نشان می‌دهد. اولین گامه زمین‌ساختی تا اوایل میوسن، رژِیم ترافشاری با روندNW می‌باشد که منجر به توسعه چین‌های با روند NEو ایجاد کوتاه‌شدگی عمود به گستره شده است. این رویداد زمین‌ساختی احتمالاً به چرخش پادساعت‌گرد بلوک ایران مرکزی وابسته است. رویداد زمین‌ساختی ثانویه در اواخر میوسن تا عهد حاضر، رژیم ترافشاری NNE-SSW می‌باشد که انقباض چین‌های با روند WNW-ESE را ایجاد نموده و سبب فرانهادگی چین‌ها در گستره شده است. از نظر ژئودینامیکی، گامه زمین‌ساختی اخیر احتمالاً در ارتباط با همگرایی صفحه عربی به سمت صفحه اوراسیا می‌باشد.
Agard, P., Omrani, J., Jolivet, L. and Mouthereau, F., 2005. Convergence history across Zagros (Iran): constraints from collisional and earlier deformation. International Journal Earth Science, 94, 401–419.
Alavi, M., 2007. Structures of the Zagrose fold-thrust belt. American Journal of Science, 307, 1064–1095.
Allen, M.B., Alsop, G.I.and Zhemchuzhnikov, V.G. 2001.Dome and basin refolding and transpressive inversion along the Karatau Fault System southern Kazakstan. Journal of the Geological Society, London, 158. 83–95.
Angelier, J., 1984. Tectonic analysis of fault slip data sets. Journal of Geophysics Research, 89,5835–5848.
Bagheri, S. and Stampfli, G. M. 2008. The Anarak, Jandaqand Posht-e-Badam metamorphic complexes in central Iran: new geological data, relationships and tectonicimplications. Tectonophysics, 451, 123–55.
Bagheri, S. 2007. The exotic Paleo-Tethys terrane in central Iran: new geological data from Anarak, Jandaqand Posht-e-Badam areas. Ph.D. thesis, University of Lausanne, Lausanne, Switzerland, 223. PublishedThesis
Berberian, F., Muir, I.D., Pankhurst, R.J. and Berberian, M., 1982. Late Cretaceous and early Miocene Andean type plutonic activity in northern Makran and central Iran. Journal of Geological Society of London, 139, 605–614.
Carey, E., 1979. Recherche des directions principals de contraintes associées au jeud'unepopulation de failles. Revue de geologie dynamique et de geographie physique, 21, 57–66.
Davoudzadeh, M., Soffel, H. and Schmidt, K. 1981. On the rotation of the Central East Iran microplate. Neues Jahrbuchfür Geologie und Paläontologie Abhandlungen, 3,180–92.
Dimitrijevic, M.D., 1973- Geology of Kerman region. Geological Survey of Iran Report, 52: 334
Dimitrijevic, M.D.; Dimitrijevic, M.N, and Diordjevic, M, 1971. Geological map of Rafasanjan1 (30’ sheet no. 7150, scale: 1/100,000). Geological Survey of Iran.
Dong, S.W., Gao, R., Yin, A., Guo, T., Zhang, Y.Q., Hu, J.M., Li, J.H., Shi, W. and Li, Q.S., 2013. What drove continued continent convergence after ocean closure? Insight from high resolution seismic reflection profiling across the Daba Shan in central China. Geology,41, 671–674.
Etchecopar, A., Vasseur, G. and Daignières, M., 1981. An inverse problem for the determination of stress tensors from fault striation analysis. Journal of Structural Geology, 3, 51–65.
Gapais, D., Cobbold, P.R., Bourgeois, O., Rouby, D. and Urreiztieta, M., 2000. Tectonic significance of fault-slip data. Journal of Structural Geology. 22, 881–888.
Hassanzadeh, J., 1993. Metallogenic and tectonomagmatic events in the SE sector of the Cenozoic active continental margin of Iran (Shahr-e- Babak area, Kerman Province). Unpublished PhD thesis, University of California, Los Angeles, 204.
Hou, M.J., Wang, Y.M., Mercier, J. and Vergely, P., 2003. Dynamic evolution and tectonic significance of the Tan-Lu fault zone (Anhui segment). Geology Bulletin China, 22, 106–112.
Huang, X., Shi, W., Chen, P. and Li, H. 2015. Superposed deformation in the Helanshan Structural Belt: Implications for Mesozoic intracontinental deformation of the North China Plate. Journal of Asian Earth Sciences 114, 140–154
Jackson, J. and McKenzie, D., 1984. Active tectonics of the Alpine–Himalayan Belt between western Turkey and Pakistan. Geophysical journal Review Astros Society, 77, 185–264.
Javadi, H.R., Ghassemi, M.R., Shahpasandzadeh,M., Guest, B., Esterabi,M., Yassaghi, A. and Kouhpeyma, M., 2013. History of faulting on the Doruneh Fault System: implications for the kinematic changes of the Central Iranian Microplate. Geological Magazine, 1-22, doi,10.1017/S0016756812000751
Li, J.H., Zhang, Y.Q., Dong, S.W. and Johnston, S.T., 2014. Cretaceous tectonic evolution of South China: a preliminary synthesis. Earth Science Review, 134, 98–136.
Lisle, R.J. and Leyshon, P.R., 2004. Stereographic Projection Techniques for Geologists and CivilEngineers (2nd Edition. Cambridge University Press, New York, pp. 32–37.
Marrett, R. and Allmendinger, R.W., 1990. Kinematic analysis of fault-slip data. Journal of Structural Geology, 12, 973–986.
Matenco, L. and Schmid, S., 1999. Exhumation of the Danubian nappes system (South Carpathians) during the Early Tertiary:inferences from kinematic and paleostress analysisat the Getic/Danubian nappes contact. Tectonophysics, 314, 401–422
Mattei, M., Cifelli, F., Muttoni, G., Zanchi, A.,Berra, F., Mossavvari, F. and Eshraghi, S. A. 2012. Neogene block-rotation in Central Iran: evidence from paleomagnetic data. Geological Society of America Bulletin, 124, 943–56.
McQuarrie, N., Stock, J. M., Verdel, C. and Wernicke, B. P. 2003. Cenozoic evolution of Neotethys and implications for the causes of plate motions. Geophysical Research Letters, 30, 2036, doi: 10.1029/2003GL017992
Mercier, J.L., Carey, E., Sebrier, M. and Stein, S., 1991. Palaeostress determinations from fault kinematics: application to the Neotectonics of the Himalayas–Tibet and the Central Andes. Philos. Trans. R. Society. Londan, 337, 41–52.
Meyer, B. and Le Dortz, K. 2007. Strike-slip kinematics in Central and Eastern Iran: estimating fault slip-ratesaveraged over the Holocene. Tectonics, 26, TC5009, doi, 10.1029/2006TC002073.
Michael, A.J., 1984. Determination of stress from fault-slip data: faults and folds. Journal of Geophysical Research, 89, 11517–11526.
Ramsay, J. G. 1967. Folding and Fracturing of Rocks. New York: MacGraw-Hill, 568
Ritz, J.F., Taboada, A., 1993. Revolution stress ellipsoids in brittle tectonics resulting from an uncritical use of inverse methods. Bulletin Society Geology, 164, 519–531.
Schmidt, K. and Soffel, H. 1984. Mesozoic geological events in the Central-East Iran and their relation to palaeomagnetic results. Neues Jahrbuch für Geologieund Paläontologie Abhandlungen, 168, 173–81
Shabanian, E., Bellier, O., Abbassi, M.R., Siame, L. and Farbod, Y., 2010. Plio-Quaternary stress states in NE Iran: Kopeh Dagh and Allah Dagh–Binalud mountain ranges.Tectonophysics, 480, 280–304.
Shafiei, B. and Shahabpour, J., 2008. Gold distribution in porphyry copper deposits of Kerman region, Southeastern Iran.(Geosciences) Geological Survey of Iran, 19,247–260.
Shi, W., Dong, S.W., Li, J.H., Tian, M. and Wu, G.L., 2013a. Formation of the Moping dome in the Xuefengshan orocline, central China and its tectonic significance. Acta Geologica Sinica.(Engl. Ed.), 87, 720–729.
Shi, W., Dong, S.W., Ratschbacher, L., Tian, M., Li, J.H. and Wu, G.L., 2013b. Meso-Cenozoictectonic evolution of the Dangyang Basin, north–central Yangtze craton, central China. International Geology Review, 55, 382–396.
Shi, W., Zhang, Y.Q. and Dong, S.W., 2012. Intra-continental Dabashanorocline, southwestern Qinling, central China. J. Asia Earth Science, 46, 20–38.
Shi, W., Dong, S., Zhang , Y. and Huang , S. 2015. The typical large-scale superposed folds in the central South China: Implications for Mesozoic intracontinental deformation of the South China Block Tectonophysics, 664, 50–66
Shi,W., Dong, S.W., Hu, J.M., Zhang, Z.Y. and Liu, G., 2007. An analysis of superposed deformationand tectonic stress fields of the northern segment of Daba Mountain foreland. Acta Geologica Sinica, 81, 1314–1327.
Simòn, J.L., 2004. Superposed buckle folding in the eastern Iberian Chain, Spain. Journal of Structural Geology, 26, 1447–1464.
Soffel, H. C. and Förster, H. G. 1980. Apparent polarwander path of Central Iran and its geotectonic interpretation. Journal of Geomagnetism and Geoelectricity, 32, 117–35.
Soffel, H. C. and Förster, H. G. 1984. Polar wanderpath of the Central-East-Iran Microplate including newresults. Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie Abhandlungen, 168, 165–72.
Soffel, H. C.,Davoudzadeh, M., Rolf, C. and Schmidt, S.1996. New palaeomagnetic data from Central Iran and a Triassic palaeoreconstruction. Geologische Rundschau, 85, 293–302.
Sperner, B. and Zweigel, P., 2010. A plea for more caution in fault-slip analysis. Tectonophysics, 482: 29–41.
Taboada, A., 1993. Stress and strain from striated pebbles: theoretical analysis of striationson a rigid spherical body linked to a symmetrical tensor. Journal of Structural Geology, 15,1315–1330.
Twiss, R.J. and Unruh, J.R., 1998. Analysis of fault slip inversions: do they constrain stress or strain rate. Journal of Geophysics. Research. 103, 12205–12222
Vernant, P. and Chery, J., 2006. Mechanical modeling of oblique convergence inhere Zagros, Iran. Geophysical Journal International, 165, 991-1002.
Vernant, Ph., Nilforoushan, F., Hatzfeld, D., Abbassi, M. R., Vigny, C., Masson, F., Nankali, H., Martinod, J., Ashtiani, A., Bayer, R., Tavakoli, F. and Chéry, J., 2004. Present-day crustal deformation and plate kinematics in the Middle East constrained by GPS measurements in Iran and northern Oman, Geophysical Journal International, 157, 381–398.
Zhang, Y.Q., Dong, S.W. and Shi, W., 2003. Cretaceous deformation history of the middle Tan–Lu fault zone in Shandong Province, eastern China. Tectonophysics, 363, 243–258.
