ارزیابی و برآورد بارهای غیر نقطهای نیتروژن و فسفر با استفاده از مدل SWAT (مطالعه موردی: حوضه آبریز سد ایلام)
الموضوعات :امین سارنگ 1 , ابوالفضل بشیری 2
1 -
2 - دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران
الکلمات المفتاحية: منابع غیر نقطهای حوضه آبریز نیتروژن فسفر مدل SWAT.,
ملخص المقالة :
تخمین بار آلودگی مواد مغذی تخلیهشده از حوضه آبریز به مخزن یک سد یکی از مسائل مهم در مدیریت تغذیه گرایی مخزن میباشد. در این راستا تدوین مدل شبیهسازی حوضه آبریز با در نظر گرفتن خصوصیات حوضه نظیر شیب، جنس خاک، کاربری اراضی و توجه به متغیرهای هواشناسی ابزار مؤثری در تخمین بار آلودگی ورودی به مخزن سد در زمانهای مختلف محسوب میشود. بدین منظور با توجه به مطالعات صورت گرفته در زمینه منابع آلاینده موجود در سه زیرحوضه اصلی حوضه آبریز سد ایلام، سه نوع از منابع آلاینده که بیشترین نقش را در آلودگی حوضه و مخزن سد ازنظر مواد مغذی ایفا میکنند توسط مدل ” ابزار ارزیابی آبوخاک“ (SWAT) شبیهسازی گردید و بار مواد مغذی در نقطه ورودی به مخزن برآورد شد. این منابع آلاینده شامل آلودگی ناشی از مصرف کود شیمیایی مورداستفاده کشاورزان، آلودگی مربوط به فعالیتهای دامداری و مرغداری و آلودگی ناشی از دامهای سنتی در حوضه میباشد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان میدهد که مدل SWAT در شبیهسازی مواد مغذی در این حوضه آبریز عملکرد رضایت بخشی داشته است. مقایسه بار آلودگی سه زیر حوضه نشان میدهد که زیرحوضه گلگل بیشترین مقدار بار نیتروژن (2/136تن در سال) و فسفر (8/19 تن در سال) را دارد. همچنین بیشترین سهم را در بین منابع آلاینده برای تولید نیتروژن، کود حیوانی و برای تولید فسفر، کود شیمیایی دارا میباشد.