ارزیابی تغییرات پیوندهای شهر و روستا در نظام توسعه پایدار ناحیه‌ای )مطالعه موردی شهرستان ری و حوزه نفوذ(
الموضوعات :
حسین توکلی کجانی
1
(واحد یادگار امام خمینی )ره(- شهر ری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
علیرضا استعلاجی
2
(واحد یادگار امام خمینی )ره(- شهر ری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
محسن رنجبر
3
(دانشگاه آزاد شهر ري)
الکلمات المفتاحية: پیوند, تبدیل, شهر و روستا, توسعه پایدار ناحیه ای, شهرستان ری, حوزه نفوذ. ,
ملخص المقالة :
دردهه های اخیر تحولات مهمی در راستای تقویت و بهبود ارتباط بین شهر و روستا و پیوند آن به عنوان مهمترین ابزار توسعه در نظام توسعه پایدار ناحیه ای رخ داده است. و این ارتباط و پیوند یکی از عملی ترین سیاست‌های ارتقاء در شاخص های مختلف محیطی، اجتماعی، اقتصادی و سلسله مراتب سکونتگاهی، تغییرات کمی وکیفی در بافت شهر و روستا بوده است. اگرچه شهرستان ری به عنوان یکی از شهرهای قدیمی، تاریخی، مذهبی، گردشگری و با شرایط خاص جغرافیایی می باشد و این خصوصیات، موجبات رشد پیرامونی و تبدیل پنج روستا به شهر طی سه دهه اخیرگردیده و زمینه تحولات گوناگون در ناحیه مورد نظر و حریم کلانشهر تهران شده است در این مقاله ضمن ارزیابی تغییرات و بررسی مناسبات در ساختار ناحیه ای شهرستان ری و تجزیه و تحلیل داده ها و برداشت های میدانی و استفاده از نتایج طرح ها و سندهای توسعه استان تهران و شهرستان ری و همچنین حریم تهران می توان یافته های پژوهش را اینگونه مطرح نمود که تفاوت بین شاخص های اداری، سیاسی، طبیعی، اقتصادی، جمعیتی، سبک زندگی و الگوهای رفتاری ساکنین در مطالبه نوع امکانات در روستاها تبدیل شده به شهر مشهود بوده و عدم وجود پیوند و ارتباط یکسان بین شهر و روستا و اینکه با یک نگاه و بدون شناخت دقیق از محیط های پیرامونی نمی توانیم زمینه تحقق طرح های فرادست را فراهم آورد، لزوم وضع قوانین با رویکرد و اهداف جدید در ایجاد مدیریت یکپارچه در اینگونه نواحی که با شرایط خاص رشد نموده اند ، بویژه قرار گرفتن در کنار پایتخت جهت رسیدن به توسعه پایدار ضروری به نظر می رسد.
منابع فارسی 1. اردشیری، مهیار(1380)، شهر و توسعه پایدار، مجموعه مقالات، دانشگاه شیراز.
2. اولین گزارش ملی توسعه انسانی جمهوری اسلامی ایران(1378)، سازمان برنامه و بودجه، مرکز مدارک اقتصادی، اجتماعی، 1378.
3. بمانیان، محمدرضا و هادی محمودی نژاد(1387)، نظریه‌های توسعه کالبدی شهر، تهران: سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور، موسسه فر تهران
4. توکلی کجانی حسین(1394) نقش ایجاد شهرداری های جدید در حریم کلان شهر تهران،( نمونه ی موردی باقر شهر) پايان نامه برای دریافت درجه كارشناسی ارشد دانشگاه یادگار امام ره استاد راهنما علیرضا استعلاجی
5. حسین زاده دلیر، کریم و حسن هوشیار(1384)، مدرنیسم و تأثیر آن بر معماری و شهرسازی ایران، فصلنامه جغرافیا و برنامه‌ریزی، شماره 19.
6. حمدی، کریم و شهرام امیرانتخابی(1389)، کلانشهر تهران بزرگ و چالش‌های مدیریت شهری، فصلنامه جغرافیایی سرزمین، شماره 26.
7. رضوانی، محمدرضا(1389)، شهرگریزی و چشم‌انداز تمرکززدایی در شهر تهران، فصلنامه مدیریت شهری، شماره 25.
8. زاهدی، شمس السادات و غلامعلی نجفی(1385)، بسط مفهومی توسعه پایدار، فصلنامه مدرس علوم انسانی، شماره 49.
9. زنگنه شهرکی، سعید(۱۳۹۲)، فرایند تبدیل نقاط روستایی به شهر در مقیاس ملی و پیدایش پدیده خام شهرها، فصلنامه پژوهشهای روستایی، شماره ۳، پاییز ۱۳۹۲صص ۵۵۷-۵۳۵
10. سرور، رحيم(1389)، بررسي روند تحولات و آینده‌نگری گسترش سكونتگاه¬هاي غيررسمي در منطقه شهري تهران،فصلنامه هفت شهر، شركت عمران و بهسازي شهري ايران.
11. سمیعی، داود(1392)، تبدیل روستا به شهر و نقش آن در توسعه منطقه‌ای و تحولات نظام شهری مطالعه موردی: استان خراسان رضوی، پایان‌نامه جهت دریافت درجه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، استاد راهنما: دکتر یعقوب زنگنه
12. سند توسعه شهرستان ری (1396-1400)، سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان تهران 1398
13. شاریه، ژان برنار(1373)، شهرها و شهرها، آزمونی در مناسبات شهر- روستا در جهان، نشر نیکا، مشهد.
14. شیخ بیگلو، رعنا(1397)،خزش شهری،الحاق روستا به شهر و تحلیل اثرات و پیامدها از دیدگاه ساکنان(مطالعه موردی:روستاهای الحاقی به کلان شهر شیراز مجله پژوهشهای جغرافیای انسانی شرکت بین المللی پردازش اطلاعات نقش کلیک شماره 3 س 6.8-591)
15. صرافی، مظفر(1379)، شهر پایدار چیست؟ فصلنامه تحلیلی پژوهشی، آموزشی مدیریت شهری، سال اول، سازمان شهرداری‌های کشور، وزارت کشور، تهران.
16. صرافی، مظفر(1383)، مسئله‌ای به نام اسکان غیررسمی راه‌حلی به نام برنامه توانمندسازی، (شهرداری‌ها، شماره 88)
17. طرح توسعه و عمران (جامع) شهر کهریزک 1386 وزارت مسکن و شهرسازی
18. طرح راهبردي – ساختاري حوزه شهري حسن‌آباد 1395، وزارت راه و شهرسازی
19. قدیانی، عباس (1384)، جغرافیاي تاریخی ري (راگا)، انتشارات مدرس، چاپ دوم، انتشارات آرون، چاپ دوم، تهران.
20. کهن(1376)، شاخص شناسی در توسعه پایدار، چاپ اول، شرکت چاپ و نشر بازرگانی.
21. لینچ، کنت¬(1386)، روابط متقابل شهر و روستا در کشورهای در حال توسعه، ترجمه دکت محمدرضا رضوانی و داوود شیخی، انتشارات پیام، تهران.
22. مرکز آمار ایران سرشماری‌های عمومی نفوس و مسکن ۱۳۳۵ تا ۱۳۹5.
23. ملکی، سعید و صفیه دامن باغ(1392)، ارزیابی شاخص‌های توسعه پایدار شهری با تأکید بر شاخص‌های اجتماعی، کالبدی و خدمات شهری (مطالعه موردی: مناطق هشت‌گانه شهر اهواز)، فصلنامه مطالعات برنامه‌ریزی شهری، شماره 3.
24. مولدان، بدریج و سوزان بیلهارز(1381)، شاخص‌های توسعه پایدار، ترجمه نشاط حداد تهرانی و دیگران، تهران، انتشارات سازمان حفاظت محیط‌زیست.
25. مرکز آمار ایران، 1396، نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1395 به تفکیک تقسیمات کشوری.
- منابع لاتين 1. Absalyamov, T. (2015). The Influence of Cultural and Sport Mega-events on Sustainable Development of the City. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 188, 197-201.
2. Ogbazi,. J. U(2013),Alternative Planning approaches and the sustainable cities programme in Nigeria,Habitat International. N 40,pp 109-118
منابع اینترنتی 1.
://lobelog.com 2.
https://www.amar.org.ir 3.
https://www.naghsclick.org
