تحلیلی بر اندازه گیری خط فقر نسبی در استان چهارمحال بختیاری (نوع مقاله : پژوهشی)
الموضوعات :ماه پسند مالکی سونکی 1 , محمدحسین سرائی 2
1 - دانشگاه یزد
2 - دانشگاه یزد
الکلمات المفتاحية: خط فقرنسبی روش ۵۰ و ۶۶ درصد میانهاصابت فقر شدت فقراستان چهار محال بختیاری,
ملخص المقالة :
هدف از این مطالعه، بررسی و تحلیل و تبیین خط فقر نسبی بر اساس روش ۵۰ و ۶۶ درصد میانه ی مخارج خانوارهای شهری و روستایی در استان چهارمحال وبختیاری با شاخص های اصابت فقر و شدت فقر در طی سال های ۱۳۹۰ تا سال ۱۳۹۵ است. روش تحقیق مقاله «توصیفی – تحلیلی» است. بر اساس بررسی های صورت گرفته توزیع درآمد در آخرین سال مطالعه(1395)، ده درصد از ثروتمند ترین جمعیت نسبت به ده درصد از فقیر ترین جمعیت در مناطق شهری و روستایی استان چهارمحال و بختیاری به ترتیب 68/6 و 24/8 می باشد. این ارقام در سطح کشور به ترتیب 7 و 53/8 درصد است. ارقام نشان می دهد که توزیع درآمد در جامعه ی شهری استان چهارمحال و بختیاری نسبت به جامعه شهری کشور و جامعه روستایی استان از وضعیت بهتر برخوردار است. برای محاسبات خط فقر نسبی بر اساس روش ۵۰ و ۶۶ درصد میانه ی مخارج از شاخص های اصابت فقر و شکاف و شدت فقر استفاده شده است، با مقايسه ي اصابت فقر و شدت فقر مشخص مي شود که اگر چه اصابت فقر (درصد افراد زير خط فقر) تغییر چندانی نکرده است ولي با توجه به افزايش شدت فقر که برای نقاط شهری از سال 1390 تا 1395 به روش 66 درصد میانه ی مخارج از 1288/ به 3523/ یعنی ۷۲/۲ برابر افزایش پیدا کرده است و برای نقاط روستایی از سال ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۵ به روش ۶۶ درصد میانه مخارج از ۱۰۱۳/ به ۲۷۸۸/ یعنی ۷۵/۲ برابر افزایش پیدا کرده است.
منابع فارسی 1-آهنگر ، عبدالمجید؛ عسکری پورلاقی ، حسن (1397). اندازه گیری شاخص های فقر نسبی در خانوارهای شهری. فصل توسعه اجتماعی (توسعه انسانی سابق). دوره 12 ، شماره 4 تابستان 2013 صص 13-113.
2-انوری ، اسماعیل؛ مالکی ، نادر؛ (2008) خط فقر در استان سمنان در طول برنامه های توسعه (1338-1383). مجله مددکاری اجتماعی ، سال هفتم ، دوره 28.
3. ارزرول چیلر ، نسرین (2005) ، ابعاد مختلف فقر در ایران ، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران ، مجموعه تحقیقات اقتصادی ، شماره 27.
4. افتخاریان ، پونه؛ سلیمی فر ، مصطفی (2004). بررسی وضعیت فقر در مناطق شهری استان کرمان و مقایسه آن با کل کشور ، فصلنامه تحقیقات اقتصادی ، دوره. 4 ، شماره 54.
5. اقتصاددانان ، محمدرضا؛ حسینی نژاد ، سید مرتضی؛ (2004) با بررسی عملکرد برنامه های توسعه اول ، دوم و سوم در کاهش فقر در مناطق شهری و روستایی ، پژوهشکده تحقیقات اقتصادی.
6. بانک جهانی؛ (2001) گزارش توسعه و کاهش فقر جهانی (2000-2001) ، مترجم سازمان مدیریت و برنامه ریزی ، تهران.
7. نقاشی ، خسرو؛ شفیعی ، شهریار؛ (2001) سنجش فقر با تأکید بر خانواده های شهری در استان مازندران ، مجله اقتصادی مدرس ، سال اول ، بهار 2002.
8-حسن زاده ، محمد؛ ابراهیمی ، رضا (2007). استراتژی کاهش فقر ، تجربه کشورهای آسیای شرقی ، پژوهشکده اقتصاد.
9. خالدی ، کوهارس؛ زورا ، پرم ، (2005). بررسی فقر در مناطق شهری و روستایی ایران ، مجله اقتصاد و توسعه کشاورزی ، سیزدهم ، شماره 49.
10 - خداداد كاشی ، فرهاد؛ سلیمانی نژاد ، علی اکبر؛ (2012) برآورد خط فقر و تغییرات آن در مناطق روستایی استان اصفهان ، فصلنامه جغرافیایی ، شماره 2.
11- خداداد كاشی ، فرهاد (2002). شاخص های فقر در ایران ، مرکز آمار ایران.
12- زیاری ، کرامت الله موسوی ، میرنجاق (1387). تحلیل اندازه گیری و توضیح خط فقر و سیاست های کاهش فقر در استان یزد ، جغرافیا و توسعه ، شماره 15.
13 - سلامی ، حبیب الله؛ محتشمی ، نازیلا؛ (2016) ارزیابی تعدیل مصرف فقر مطلق در استانهای ایران: رویکرد آشکارسازی نظریه اولویت ، اقتصاد کشاورزی ، شماره 1 ، صص 29-51.
14. امیدور ، شهرام؛ (1389) ، جغرافیای استان چهارمحال و بختیاری ، وزارت آموزش و پرورش ، تهران.
15- عرب مزار ، عباس؛ حسینی نژاد ، سید مرتضی؛ (2004) گزارش میزان فقر و شدت در گروههای مختلف شغلی خانوارهای روستایی در ایران ، اقتصاد و توسعه کشاورزی ، سال دوازدهم ، شماره 45.
16 - فاتراس ، محمدحسن ، قدسی ، سوده (1396). مقایسه عملکرد برنامه های توسعه ایران با شاخص های فقر چند بعدی محاسبه شده توسط آلرک و فاستر ، مجله تحقیقات توسعه و توسعه اقتصادی ، شماره 27 ، صفحات 45-64.
17-خاناتین ، آزاده ، خسرو پیرایی (1385). تأثیر رشد اقتصادی بر فقر و نابرابری درآمد در ایران: سنجش شاخص رشد برای منافع فقرا ، مجله تحقیقات اقتصادی ، جلد. 8 ، شماره 29 ، زمستان 2006 ، صص 113-141.
18 - کازرونی ، علیرضا (1996). تحلیل اندازه گیری و منشأ فقر و سیاست کاهش فقر در ایران ، مجله دانشکده علوم انسانی و علوم اجتماعی دانشگاه تبریز ، سال دوم ، شماره 4 ، تبریز.
19- معنویت ، مهران (1378). تجزیه و تحلیل فقر (مطلق و ذهنی) در استان کردستان ، دکتر محمدعلی آفتی ، پایان نامه کارشناسی ارشد ، دانشکده علوم اقتصادی و سیاسی ، دانشگاه شهید بهشتی ، شهریور 1378.
20-مهربر هیر ، میر نصر؛ شکوهی فرد ، سیامک؛ (2016) مطالعه تطبیقی تأثیر توسعه مالی بر توزیع درآمد و فقر در کشورهای منتخب اسلامی (رویکرد داده پانل). مجله علمی رشد اقتصادی و تحقیقات توسعه ، دوره 6 ، شماره 25 ، صفحات 93-108.
21 - میر شجاعی ، فخری؛ (2011) مروری بر وضعیت فقر در جهان. فصلنامه تحقیقات اقتصادی ، دوره. 19 ، شماره 58 ، صفحه 205-230.
22. مرکز آمار ایران؛ (2011 تا 2016). نتایج تفصیلی از نظرسنجی جمعیت و درآمد خانواده در مناطق شهری ، 2011-2016. تهران.
23-مرکز ایران (2011-2016). نتایج تفصیلی از بررسی جمعیت و درآمد خانواده روستاها در سالهای 2011-2016.
24-.
.Assaad,Roguo(1999).Poverty and Poverty Alleviation Strategies Social Science , Vol. 11.No,23 25-Centre for the Study of Living Standards (CSLS), (2003( . Productivity Growth and Poverty Reduction in Developing Countries, Background Paper, prepared for the 2004 World Employment Report of the International Labour Organization.
26- Fan, S. and Zhang, X. (2001). Production and Productivity Growth in Chinese Agriculture: New National and Regional
.Measures, Economic Development and Cultural Change, forthcoming. 27- Hayati, D. and Karami, E. 2005. Typology of causes of poverty:The perception of Iranian farmers. Journal of Economic Psychology, 26: 884- 901.
28- Hayati, D., Karami, E. and Slee, B. 2004. Combining qualitative and quantitative methods in the measurement of rural
.poverty: The case of Iran. Social Indicators Research, 75: 361-394 29-Marx, Ive. K. Van den Bosch (2007). How Poverty Differs from Inequality on Poverty Measurement in an Enlarged Eu
.Context: Conventional and Alternative Approaches. 30- Ruggles, P. (1992). Measuring Poverty University of Wisconsin Madison Institute for Research on Poverty, Vol.14. No.1, Spring.
31-Sen, Amartya K. (1981). Poverty and Famine, an Essay on Entitlement and Deprivation. Clarendon Press; Oxford, U.K. Thompson, J. and Smeeding, T. (2013). Inequality and poverty in United States. Finance and Economics Discussion, Series 5.
32- Townsend, Peter (1985). A Sociological Approach to Measurement of Poverty: A Rejoinder to Professor Amartya Sen،Oxford Economic Papers.
33-
.United Nations Development Programme (2013).Human Development Report-Malaysia.
