عملكرد تعاوني‌های توسعۀ كشاورزي در اشتغال زنان و توليد محصولات كشاورزي روستاهاي شهرستان ساوجبلاغ (استان البرز)
الموضوعات :
الهام فلاحتکار
1
(رشت)
نصرالله مولائی هشجین
2
(دانشگاه ازاداسلامی واحد رشت)
محمدباسط قرشی
3
(دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت)
اکبر معتمدی مهر
4
(دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت)
الکلمات المفتاحية: شرکت‌های تعاونی کشاورزی, رونق اقتصادی, زنان روستایی, نواحی روستایی ساوجبلاغ,
ملخص المقالة :
تعاوني‌های توليد کشاورزي، رهيافتي مناسب براي دستيابي به توسعة اقتصادي و اجتماعي و تحقق عدالت اجتماعي به شمار می‌روند. این شرکت‌ها از منظر بازتوزيع منافع حاصله از رشد بخش كشاورزي، افزایش فرصت‌های شغلی، توسعه مشاركت مردمي، توجه به زنان روستا، پايين آوردن ريسك سرمايه‌گذاري در بخش كشاورزي، كاهش هزينه‌های توليد و...، ابزار مناسبي براي بهبود وضعيت كشاورزي هستند. بر این اساس آنچه که در پژوهش حاضر، به عنوان هدف اصلی پژوهش درنظر گرفته شد، تبیین عملکرد تعاونی‌های تولید کشاورزی در توسعۀ اشتغال زنان روستا بود که به صورت مطالعه موردی در 28 روستای برخوردار از شرکت تعاونی در شهرستان ساوجبلاغ استان البرز انجام پذیرفت؛ برای انجام آن از روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی استفاده شد. جامعه آماری شامل «روستاییان عضو تعاونی و مدیران تعاونی» به تعداد 708 نفر بود. حجم نمونه‌ها برای نظرسنجی با ابزار پرسشنامه براساس روش کوکران، 250 نمونه برآورد شد. نتایج تحلیل‌های به دست آمده از آمار توصیفی و استنباطی 6 گویه مرتبط با تأسیس شرکت‌های تعاونی کشاورزی در این روستاها بین سال‌های 60 تا 95 نشان داد که میانگین وزنی اغلب گویه‌ها کمتر از حد متوسط بوده و این نشان می‌دهد که نقش شرکت‌های تعاونی کشاورزی در گسترش وضع اشتغال زنان خیلی محسوس و پررنگ نبوده است. اگرچه نتایج آزمون خی دو، فرضیه تحقیق را تأیید کرده است اما نباید فراموش کرد که اثرات شرکت تعاونی در ایجاد اشتغال، افزایش درآمد و کاهش مهاجرت زنان روستا، در حد کم بوده و می‌بایست برای بهبود عملکرد شرکت‌های تعاونی و بالا بردن جایگاه زنان، برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری کرد.
1. احمدي، غلامرضا (1395)، بررسی نقش شرکت تعاونی کشاورزی در توانمندسازی زنان روستایی در استان مازندران، همایش ملی نقش زنان در توسعه پایدار، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان، آذرماه؛
2. ازکیا، مصطفی (1382)، تحلیل مبانی و نظریه‌های نظام بهره‌برداری و روند تحول آنها با تأکید بر جامعه روستایی، مجموعه مقالات اولین همایش نظام بهره‌برداری کشاورزی در ایران، 10 – 9 دی ماه، تهران؛
3. انصاری، حمید (1374)، مبانی تعاون، انتشارات دانشگاه پیام¬نور؛
4. آسایش، حسین و قنبری، نوذر (1385)، مقدمه‌ای بر اقتصاد روستایی ایران، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه؛
5. ده حقی، سمیه؛ چیذری، محمد و صدیقی، حسن (1393)، نقش تعاونی‌های کشاورزی در توانمندسازی اجتماعی زنان روستایی استان تهران، فصلنامه تعاون و کشاورزی، دوره 3، شماره 11، پاییز؛
6. صالحین، شهرزاد (1382)، نحوۀ صرف وقت زنان روستایی، فصلنامه علمی پژوهشی مرکز مطالعات و تحقیقات زنان (پژوهش زنان)، دوره 1، شماره 7 (فصل پاییز)؛
7. صمدی، علی (1389)، بررسی راه‌های توسعه کارآفرینی در بخش تعاون و عوامل مؤثر بر آن در استان همدان، تهران، وزارت تعاون، واحد تحقیقات، آموزش و ترویج؛
8. طاهرخاني، مهدي (۱۳۸۳)، نقش تعاوني‌های توليدي در توسعة مناطق روستايي، مطالعة موردي: شهرستان مشکين شهر، فصلنامة پژوهش‌های جغرافيايي، سال ۳۰ ، شمارة ۴۹؛
9. فمی، حسین شعبانعلی؛ خانی، فضیله؛ چوبچیان، شهلا و رستمی، فرحناز (1387)، تحلیل عوامل اقتصادی مؤثر بر عملکرد تعاونی‌های زنان در ایران، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، دوره 41، شماره 66 (زمستان)؛
10. نصیری، اسماعیل (1389)، آثار تشکیل تعاونی‌های تولید کشاورزی بر بهبود شاخص‌های توسعه‌ی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی اعضا: مطالعه موردی روستاهای شهرستان زنجان، فصلنامه روستا و توسعه، سال 13، شماره 3، فصل پاییز؛
11. نوری، سیدهدایت‌اله و علی‌محمدی، نرگس (1388)، تحليلي بر فعاليت‌های اقتصادي زنان روستايي (مطالعه موردي: منطقه براآن ـ شهرستان اصفهان)، مجله جغرافيا و برنامه‌ریزی محيطي، سال 20، شماره پياپي 34، شماره 2 (فصل تابستان)؛
12. نيك¬يار، سيدطهماسب (1382)، بررسي اثرات گسترش شركت‌های تعاوني در ايجاد اشتغال با تأكيد بر فارغ¬التحصيلان دانشگاهي بيكار استان تهران، پايان¬نامه كارشناسي ارشد دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقيقات تهران؛
13. یعقوبی¬فرانی، احمد؛ حسین نیا، غلامحسین؛ معتقد، مهسا و زلیخایی، لیلا (1393)، کارکردهای بخش تعاون در تسهیل اشتغال زنان دانش¬آموخته کشاورزی شهرستان همدان، فصلنامه تعاون و کشاورزی، سال سوم، شماره 9، فصل بهار؛
14. Alonso, N. & Trillo, D. (2014), Women, rural environment and entrepreneurship, Procedia - Social and Behavioral Sciences 161, p: 149 – 155;
15. Altman, Morris (2015), Cooperative organizations as an engine of equitable rural economic development, Journal of Co-operative Organization and Management, V 3, Issue 1, PP 14-23;
16. Bhuimail, A. & Sampa, P (2005), Development of Rural Women through Education andEmpowerment. Delhi, Abhijeet Pub, p 320;
17. Champko, N. (2006), Cooperatives Group Work. Cambridge: Harvard University;
18. Fairbairn, B., June, B., & Murray, F., (2003), Co-operatives and Community Development: Economics in Social Perspective. Centre for the Study of Co-operatives. Saskatoon, Saskatchewan, pp. 254-255;
19. Harper, D. (2010), "The Critical Factors for the Success of Cooperatives and Other Groups." Washington DC, Vol, 52, pp.223-240;
20. Masoud Samian; Saadi, Heshmatollah; Asadi, Masoud; Mirzaei, Khalil & Soleymani, Ateieh (2017), The role of fishing cooperatives on social – Economic and cultural development of rural areas of Bord Khun city of Bushehr, Iran, Journal of the Saudi Society of Agricultural Sciences, 16(2), PP:178-183;
21. Mehta, A. and Chandra Mehta, M (2011), Rural Women Entrepreneurship in India: Opportunities and challenges, International Conference on Humanities, Geography and Economics, p: 313-315;
22. Prakash, D. (2003), Rural womens, food security & agricultural cooperatives. Paper presentated at the 4th Asian-African international conference on women in agricultural cooperatives in Asia and Africa;
23. Woldu, T., Tadesse, F., & Waller, M. K. (2013), Women’s participation in agricultural cooperatives in Ethiopia. Published by International Food Policy Research Institute (IFPRI) and Ethiopian Development Research Institute (EDRI). Retrieved from http://www.ifpri.org/publication/women-s-participation- agricultural-cooperatives-Ethiopia;
24. Zaymel, G. (2005), Cooperatives and Local Development. New York: Macmillan.
