ارزیابی تطبیقی از ویژگی های فضای کالبدی شهر در بروز رفتارهای وندالیستی (مطالعه موردی: شهرک کارشناسان و شهرک کوثر در اردبیل)
الموضوعات :
سهراب ابوالفتحی
1
(دانشجو)
الکلمات المفتاحية: فضای کالبدی شهر, رفتارهای وندالیستی, شهرک کارشناسان, شهرک کوثر, اردبیل,
ملخص المقالة :
وندالیسم تخریب آگاهانه، ارادی و خود خواسته اموال، تاسیسات و متعلقات عمومی شهر است. شهرهای امروزی به موازات افزايش و گسترش جمعيت و فضاهای کالبدی با انواع مشکلات و آسيبهای شهری روبرو هستند که در مجموع، این اجتماعات را از لحاظ سلامت محيط و احساس امنيت تهديد میکنند که از جمله این مسائل، رفتارهای وندالیستی در سطح شهر میباشد. با توجه به اين شرايط ضرورت توجه به اين که معضل اجتماعی گريبانگير فضاهای عمومی شهرهای کشور شده است، از اهميتی ويژه برخوردار است. متعاقب موضوع فضاهای عمومی شهر اردبیل که در معرض رفت و آمد افراد جوان قرار دارند نيز با چنين مسائل و مشکلاتی روبرو هستند. هدف اصلی از این تحقیق شناخت ویژگیهای فضای کالبدی در بروز رفتارهای وندالیستی در دو شهرک مورد مطالعه شهر اردبیل میباشد. این تحقيق از نوع کاربردی و روش تحليل دادهها، توصيفی- تحليلی است. مرحله اول تحقیق شامل گزینش شاخصها و جمعآوری دادههای کالبدی و فیزیکی دو شهرک مورد مطالعه موثر در ایجاد و گسترش پدیده وندالیسم از جمله نوع کاربری اراضی شهری، تراکم جمعیت، میزان دسترسی به تاسیسات قابل تخریب و میزان خلوت و باز بودن فضاهای شهری است، میباشد. مرحله دوم نیز شامل تجزيه وتحليل دادههای جمعآوری شده و تهیه نقشهها و همپوشانی آنها از طریق نرم افزارGIS به منظور شناسائی مناطق مستعد برای ایجاد این آسیب اجتماعی است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل دادهها و بررسی پهنهبندی این دو شهرک از لحاظ میزان تاثیرپذیری از پدیده وندالیسم نشان میدهد که میزان آسیبپذیری شهرک کوثر بیشتر از شهرک کارشناسان میباشد. چراکه میزان فضاهای باز و خلوت با کاربری زمین های بایر شهری و فضای سبز در شهرک کوثر بیشتر است. همچنین تراکم ساختمانی و جمعیتی در شهرک کارشناسان بالاتر از شهرک کوثر میباشد. از عوامل مهم دیگر میتوان به وجود مجتمع تفریحی و توریستی شورابیل در شهرک کوثر اشاره کرد که شرایط مناسبی برای وقوع این پدیده ایجاد کرده است.
1. اسلام و پارسامهر، مهربان (1391)، بررسی عوامل جامعه¬شناختی موثر بر وندالیسم (مورد مطالعه: دانش¬آموزان دبیرستانی شهر اهواز)، جامعه¬شناسی کاربردی، سال 23، شماره 3، صص: 128-142؛
2. رضايی¬مقدم، علی؛ سزاوار، مهدی و مقدم. مهیار (1391)، بررسی جايگاه طراحی در ايجاد حس امنيت در مجتمع¬های مسکونی، مشهد، چهارمين کنفرانس برنامه¬ريزی و مديريت شهری، سال چهارم، شماره 1، صص: 46-73؛
3. ناصر (1375)، بررسی موردی عوامل موثر بر پیدایش رفتارهای وندالیستی در میان برخی پسران 8 تا16 سال ساکن تهران. پایان¬نامه کارشناسی ارشد، رشته جامعه¬شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی؛
4. سازمان زیباسازی شهرداری تهران (1392)، وندالیسم در شهر، ماهنامه پیام سبز، صص: 15-24؛
5. وحید، ذوالاکتاف؛ وحید و نورعلی¬وند، علی (1388)، توصیف جامعه¬شناختی عوامل مؤثر بر وندالیسم و اوباشگری در ورزش فوتبال، فصلنامه المپیک، سال هفتم، شماره 1، ص 96-115؛
6. محسني‌تبريزي، عليرضا (1379)، ونداليسم؛ مباني روان¬شناسي اجتماعي، جامعه¬شناسي و روان¬شناسي رفتار ونداليستي در مباحث آسيب¬شناسي و كژرفتاري اجتماعي، تهران، نشر سمت؛
7. سیدیعقوب، شیری¬پور؛ مهدی، رفیع؛ ابوالفضل و موسوی، سیدرفیع (1393)، بررسی عوامل وندالیسم در فضاهای عمومی شهری: نمونه موردی منطقه ده شهر تبریز، ششمین کنفرانس ملی برنامه¬ریزی و مدیریت شهری با تکیه بر مولفه¬های شهر اسلامی؛
8. Horowitz, Tamar & Tuboly Danid, Ann Sloan (2003), Social Capital and Urban Growth, Watlonal Bureau of Economic Research, Cambridge. From: www.nber.org/papers/w14374;
9. Moser, Gabriel. (1992), what is Vandalism? Toward a psycho-social definition and its implications, In H. H. Christiansen, D. R. Johnson, & M.H. Brookes (Eds.), Vandalism: Research, prevention, and social policy. Portland, OR: U. S. Department of Agriculture Forest Service.
