نقش عوامل محیطی و کالبدی در ارتقاء امنیت فضاهای شهری مورد مطالعه: منطقه 8 شهرداری تهران
الموضوعات :نفیسه مرصوصی 1 , سارینا عظیمی 2
1 - پیام نور
2 - پیام نور
الکلمات المفتاحية: امنیت, عوامل محیطی و کالبدی, فضاهای شهری, منطقه 8 شهرداری تهران,
ملخص المقالة :
توجه به مقوله امنیت از بُعد غیرانتظامی آن، پدیده ای جدید محسوب می‌شود و قاعدتاً کمبود تحقیقات و مطالعات در این زمینه امری بدیهی است. ریشه برخی از جرایم و وجود احساس ناامنی را باید در عدم توجه برنامه ریزان و مدیران شهری جستجو کرد. مسئله بزرگ در زمینۀ ایجاد امنیت و پیشگیری از رویدادهای بحرانی و جرم خیز این است که آیا شهرهای بزرگ، چنین شرایطی را فراهم کرده اند؟ هدف این پژوهش شناخت نقش عوامل مختلف محیطی و کالبدی و تأثیرگذاری آن‌ها بر امنیت است. روش تحقیق ترکیبی از روش‌های توصیفی ـ تحلیلی است. این مقاله در پی پاسخ به این سوال‌ها است: 1. آیا درهم آمیختگی عوامل محیطی و کالبدی در فضاهای شهری بر میزان امنیت آن موثر است؟ و2. آیا ترکیب و توزیع کاربری های شهری پیرامون فضاهای عمومی موجود در محدودۀ مورد مطالعه بر افزایش امنیت شهری موثر است؟ محدوده مورد مطالعه منطقه 8 شهرداری تهران است. اطلاعات موردنیاز به دو روش کتابخانه‌ای و روش میدانی به دست آمده و تحلیل از داده ها از طریق نرم افزارهای SPSS و Minitabs وGIS انجام شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که میزان امنیت محله‌ها همانند تفاوت‌های محیطی و کالبدی در آن‌ها، متفاوت است. همچنین محله های 13 گانه منطقه 8 تهران از نظر میزان امنیت و تک تک مولفه‌های پژوهش رتبه‌بندی شدند. امنیت در آن دسته از فضاهای عمومی که از بدنه یا محدوده های پیرامونی با ویژگی کاربری های ترکیبی و متنوع اراضی شهری برخوردار بودند، در مقایسه با سایر فضاهای مشابه که فاقد ویژگی تنوع و ترکیب کاربری اراضی شهری بودند متفاوت بود.
1. آقایی¬نیا (1376)، تأملی بر عوامل وقوع جنایت، مجله امنیت، شماره دوم، تهران: معاونت امنیتی و انتظامی وزارت کشور؛
2. بحرینی، حسین (1378)، تجدد، فراتجدد و پس از آن در شهرسازی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران؛
3. بحرینی، حسین (1377)، فرآیند طراحی شهری، انتشارات دانشگاه تهران؛
4. بهادری، منصور (1380)، روانشناسی کارکردی رنگ¬ها، تهران: نشریه مدرسه نو؛
5. بنیاد امانی، لیلا (1378)، بررسی ارتباط شهرنشینی با بزهکاری نوجوانان پسر در کانون اصلاح و تربیت تهران، تهران: پایان¬نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی؛
6. پیرموره، ماری آلن، لیز سابری (1373)، فضاهای شهری (طراحی، اجرا، مدیریت)؛
7. تولایی، نوین (1379)، شکل شهر منسجم، مطالعه انسجام کالبدی شهر در اندیشه و عمل، رساله دکتری، دانشکده هنرهای زیبا، دانشگاه تهران؛
8. حشمتی، محمد (1382)، فضای قابل دفاع، استراتژی طراحی شهری جهت پیشگیری و کاهش جرایم، تهران: پایان¬نامه کارشناسی ارشد دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی؛
9. دانش، تاج¬زمان (1368)، مجرم کیست؟ و جرم¬شناسی چیست؟ تهران: انتشارات کیهان؛
10. دیکنز، پیتر (1377)، جامعه¬شناسی شهری، ترجمه دکتر حسین بهروان، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی؛
11. سگرانی طرقبه، محمود (1377)، سیاست¬های شهری موثر در پیشگیری از جرایم، تهران: دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس؛
12. صالحی، اسماعیل (1382). تحلیل کار آمدی ضوابط و مقررات شهرسازی در شکل گیری شهر خوب، تهران: رساله دکتری دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران؛
13. صالحی، اسماعیل (1387)، ویژگی¬های محیطی فضاهای شهری امن، تهران: وزارت مسکن و شهرسازی؛
14. فرجاد، محمدحسین (1363)، آسیب¬شناسی اجتماعی و جامعه شناسی انحرافات، تهران : انتشارات بدر؛
15. کلانتری، محسن (1380)، بررسی جغرافیای جرم و جنایت در مناطق شهر تهران، تهران: رساله دکتری، دانشکده ادبیات دانشگاه تهران؛
16. لینچ، کوین (1372)، سیمای شهر، ترجمه منوچهر مزینی، محل نشر، انتشارات دانشگاه تهران؛
17. ملکوتیان، محمد (1357)، آلودگی صوتی، تهران: دانشگاه آزاد ایران؛
18. Carmona, Matthew, Heathtim, oc, taner and tiesdell steven (2003), "Public places urban spaces", Architectural press, New york, paris;
19. Collin, W,Robert (1997), "Environmental Equity : A law and planning Approach to Environ mental Racism", (A Article in Environment Law), perival (ed);
20. Ogawa, Akiko - shibaski, Ryous uke (2003), "Analysis of the relations between the occurrence of crime and its spatial tendericy in shibuy an area, Tokyo university;
21. Robinson, matthew (1996), "the theoretical of CPTED 25 years of Responses to C.Ray jeffry", edited by: William laufer and Freda Adler, Appulachian state university 0 Department of political science and criminal Justice.
