واکاوی عوامل موثر بر تحقق¬پذیری مدیریت یکپارچه شهری مطالعه موردی: کلانشهر تهران
الموضوعات :
رحيم سرور
1
(علوم و تحقیقات )
مجید حضرتی
2
(شهید بهشتی)
مجید اکبری
3
( )
الکلمات المفتاحية: مدیریت یکپارچه شهری, کلانشهر, مدیریت کلانشهری, تحلیل عاملی, کلانشهر تهران.,
ملخص المقالة :
فرایند جهانی شدن، به افزایش مناطق کلان شهری جهان شتاب بیشتری بخشیده و مشکلات جدیدی بر مشکلات موجودشان افزوده است. گستردگی و پیچیدگی مجموعه مراکز زیست و فعالیت و نواحی هم بسته ای که نبض آنها با کلان شهر در یک نقطه می زند، مدیریت کلان شهری را در سطح فراتر از نهادهای منفک و یکایک شهرداری ها ضروری می سازد. به موازات مشکلات و تهدیدها در منطقه کلان شهری، چالش اصلی مدیریت کلان شهرها استفاده از امکانات و فرصت های بسیاری است که در بطن آنها وجود دارد. در همین راستا، پژوهش حاضر با هدف واکاوی عوامل موثر بر تحقق پذیری مدیریت یکپارچه شهری در کلانشهر تهران انجام شده است. این نوشتار از نظر عمق مطالعه کاربردی-توسعه ای و از لحاظ ماهیت و روش مبتنی بر رویکرد توصیفی و تحلیلی می باشد. روش پژوهش ترکیبی از نوع پیمایشی و اسنادی است و گردآوری اطلاعات و داده ها از طریق پرسشنامه محقق ساخته و جامعه آماری آن را دو گروه مدیران شهری، متخصصین و خبرگان شهری تهران تشکیل می دهند. با تکیه بر روش تحلیل عاملی تعداد 5 عامل از 27 شاخص مورد مطالعه احصاء گردید که همگي داراي مقادير ویژه بالای یک می باشد و جمعاً 501/68 درصد از واريانس را تبیین می کنند. همچنین نتایج به دست آمده نشانگر این است که مولفه های بسترهای قانونی با ضریب همبستگی 805/0، ضعف زیرساخت های اطلاعاتی برای مدیریت یکپارچه شهری 801/0، همپوشانی وظایف سازمانی در ارگان های مختلف مربوط به مدیریت شهری 782/0، عدم تدقیق جایگاه نظام مدیریت شهری نزد سازمان های ذی مدخل همسطح 784/0 و تعدد نگرش و دیدگاههای سیاسی با ضریب 777/0 موثرترین و تاثیرگذارترین عوامل در تحقق پذیری مدیریت یکپارچه کلانشهر تهران از دیدگاه مدیران شهری و کارشناسان شناسایی شدند.
1. برك¬پور، ناصر؛ اسدي، ایرج (1388)، مدیریت حکمروایی شهري ، تهران: انتشارات معاونت پژوهشی دانشگاه هنر؛
2. پرهیزکار، اکبر و علی فیروزبخت (1390)، «چشم¬انداز مدیریت شهری در ایران با تاکید بر توسعه پایدار شهری»، فصلنامه جغرافیایی سرزمین، سال هشتم، شماره 32؛
3. حکمت¬نیا، حسن و موسوی، میرنجف (1384)، کاربرد مدل در جغرافیا با تاکید بر نامه¬ریزی شهری و ناحیه¬ای، انتشارات علم نوین؛
4. حمدی، کریم؛ امیرانتخابی، شهرام (1389)، کلانشهر تهران برزگ و چالش¬های مدیریت شهری، فصلنامه علمی-پژوهشی جغرافیایی سرزمین، سال هفتم، شماره 26، تابستان 1389، صص 1-13؛
5. دلاور، علی (1384)، مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و علوم اجتماعی، تهران، انتشارات رشد؛
6. سعیدی، عباس (1389)، دانشنامة مدیریت شهری روستایی، سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های وزارت کشور، تهران؛
7. طالبی، هوشنگ و زنگی¬آبادی، علی (1380): تحلیل شاخص¬ها و تعیین عوامل موثر در توسعه انسانی شهرهای بزرگ، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، صص 141-124؛
8. فرهودي، رحمت¬اله؛ قالیباف، محمدباقر (1388)، تحلیل تقسیمات کالبدي شهري بر اساس مدیریت یکپارچه: نمونه موردي شهر شیراز، جغرافیا ، 6(19و18)، 44-27؛
9. کلانتری، خلیل (1380)، برنامه¬ریزی و توسعه منطقه¬ای- تئوری¬ها و تکنیک¬ها، تهران، انتشارات خوشبین؛
10. لاله¬پور، منیژه و هوشنگ سرور (1393)، بررسی نقش نظام مدیریت و برنامه¬ریزی در سازماندهی فضایی جمعیت و فعالیت در منطقه کلانشهر تهران، جغرافیا و امایش شهری- منطقه ای، شماره 11، صص 105-126؛
11. محمدی، کاوه (1387)، «مدیریت شهری یکپارچه و اهداف ایران 1400»، ماهنامه شهرداری ها، شماره 92، تهران؛
12. Alexander, E.R. (1995), How Organizations Act Together. Interorganizational Coordination in Theory and Practice, Luxembourg: Gordon and Breach Publishers;
13. Amos. F. (1989), strengthening municipal government, Journal of Cities, 6(3), 202-208;
14. Bailey, D., Koney, K. M. (1995), Community based consortia: One model for creation and development, Journal of Community Practice, 2(1), 46-59;
15. Baker, R (1989), Institutional Innovation, DevelopmentAnd Environmental Management: An “Administrative Trap”Revisited. Part 1, Public Administration and Development9, 29–47;
16. Chakrabarty, B. K (2001), Urban Management - Concepts, Principles, Techniques and Education, Cities, Vol18, No 5. Pp 331–345;
17. Chakrabarty, B. K. (2001), Urban Management: Concepts, principles, techniques & educations, Cities. 18(5), 331-345;
18. Christensen, T., Laegreid, P.(2008), The challenge of coordination in central government organizations: The Norwegian Case, Public Organization Review, 8(2), 97- 116;
19. Gazendam, H.W. (2000), Coordination Mechanisms in Multi-Actor Systems, Netherlands: Twente University;
20. Lorenzoni, G., Lipparini, A. (1999), the leveraging of interfirm relationships as a distinctive organizational capability: A longitudinal study, Strategic Management Journal, 20(1), 317-338;
21. Mardia K.R, J.T.Kent and J. M.Bibby (1982), Multivariate Analaysis, Published by Academic Press INC,United State;
22. Mc Gill, R.(1998), Urban management in developing countries, Cities, 15(6), 463- 471;
23. Mcgill, Ronald (1998),Urban Management In Developing Countries, Cities, Vol 15, No 6, pp 463–471;
24. Mulford, C. L. and Klonglan, G.E. (1992), Creating Coordination among Organizations, U.S.A.: North Central Region Extension Sociology Committee;
25. Peters, B.G. (1998). Managing horizontal government: The politics of Co-ordination, Public Administration, 76(2), 295–311;
26. Rakodi, C.(2001), Forget planning,put politics first? Priorities for urbanmanagement in developing countries, Journal of JAG, Volume .3. pp. 209-223;
27. Rogers, D. L., Whetten, D. A. (1982), Interorganizational Coordination: Theory, Research and Implementation, Iowa: Iowa State University Press;
28. Sharma, S K (1989), Municipal Management, Urban Affairs Quarterly – India 21, pp 47–53;
29. State Services Commission (2008), Factors for Successful Coordination – A Framework to Help State Agencies Coordinate effectively, Wellington: State Services Commission, Available at: www.ssc.govt.nz/display/document.asp?d ocid=6453;
30. Stewart, Kennedy (2005), Designing Good Urban Governance Indicators: The Importance of Citizen Participation and Its Evaluation in Greater Vancouver. Cities, Vol 23, No 3, pp 196–204;
31. UNDP. 1986, Characteristics of Good Governance, http://www.IMF.org;
32. Van de Ven, A, Deibecq, A. L., Koenig, R. (1976), Determinants of coordination modes within organizations. American Sociological Review, 41(1), 322-338.
