تبیین سناریوی مطلوب توسعه یکپارچه ناحیه¬ای و راهبردهای بهینه تحقق آن مطالعه موردی: شهرستان مینودشت
الموضوعات :
محمد رضا پورمحمدي
1
(تبريز)
رسول قربانی
2
(دانشگاه تبریز)
علي طوراني
3
(تبريز)
الکلمات المفتاحية: آينده نگاري, سناريو, توسعه يکپارچه ناحيه اي, پيوسند هاي روستايي - شهري, شهرستان مينودشت,
ملخص المقالة :
تحقیق حاضر، درصدد تبیین سناریوی مطلوب توسعه یکپارچه ناحیه ای و راهبردهای بهینه تحقق آن در شهرستان مینودشت می-باشد. اولین گام در این تحقیق، شناسایی عوامل موثر در توسعه یکپارچه ناحیه ای با تاکید بر پیوندهای روستایی ـ شهری در شهرستان مینودشت است که در این راستا از روش دلفی و ماتریس اثرات متقاطع (نرم افزار میک مک) استفاده شد. بدین ترتیب 28 عامل به عنوان عوامل کلیدی پیش ران شناخته شدند. گام دوم تبیین آینده های باورکردنی و محتمل و ساخت سناریو است. در این مرحله ابتدا آینده های باورکردنی براساس عوامل پیش ران کلیدی، تبیین شد و از درون این آینده ها، آینده های محتمل مشخص گردید و سپس احتمال تحقق پذیری هر یک از وضعیت های باورکردنی فوق را در قالب طیف پنج گزینه ای لیکرت (از خیلی کم تا خیلی زیاد) مورد سنجش قرار گرفت. بر این اساس، وضعیت هایی که امتیاز آنها از حد میانگین(x=3) بیشتر بود به عنوان حالات محتمل یا به عبارتی آینده های محتمل شناخته شدند که مبنای نگاشت سناریو مطلوب قرار گرفتند. براساس یافته های این بخش، محوریت سناریو، توسعه فعالیت های گردشگری می باشد. جهت انتخاب راهبردهای برتر از مدل سوات و مدل تحلیل سلسه مراتبی استفاده شد. یافته های این بخش هم نشان می دهد راهبردهای تهاجمی بهینه ترین راهبرد هستند. همچنین مدل تحلیل سلسه مراتبی نشان داد که راهبرد برتر در این میان راهبردهای تهاجمی ارائه شده، مبتنی بر ترکیب و توسعه گونه های گردشگری دارای پتانسیل در ناحیه به صورت یک پکیج گردشگری و معرفی و ارائه جاذبه ها، امکانات، برنامه ها از طریق ظرفیت های فضای مجازی می باشد.
1. تقی¬زاد، فاطمه و مظفر صرافی (1387)، راهبرد شبکه منطقه¬ای، چارچوبی برای توسعه منطقه¬ای در کشور، مجله پژوهش¬های علوم زمین، سال اول، شماره 1؛
2. حاجی، مهرنوش؛ شاه¬حسینی، محمدعلی؛ پورعزت، علی¬اصغر و عزت¬الله اصغری¬زاده (1393)، ارائه الگوي نظام¬مند براي انتخاب راهبرد استوار با رويكرد آينده پژوهانه، پژوهش¬هاي مديريت عمومي، سال ششم ، شماره بيست¬چهارم؛
3. رحمانی¬فضلی، عبدالرضا؛ سعیدی، عباس و آرزو احمدوند (1394)، نقش سرمایه¬گذاری¬های شهری در توسعه روستایی، مورد: دهستان ژاورود (بخش مرکزی شهرستان کامیاران)، فصلنامه جغرافیا، دور جدید، سال سیزدهم، شماره 46؛
4. رضوانی، محمدرضا و سیده محبوبه شاه¬چراغ (1391)، پيوندهاي روستايي ـ شهري، شبكه¬هاي مهاجرت و توسعه روستايي (مورد مطالعه: ناحيه دهملا، استان سمنان)، فصلنامه توسعه روستايي، دوره 3، شماره1؛
5. زیاری، کرامت¬الله (1389)، اصول و روش¬های برنامه¬ریزی منطقه¬ای، انتشارات دانشگاه تهران؛
6. زالی، نادر (1390)، آينده¬نگاري راهبردي و سياست¬گذاري منطقه¬اي با رويكرد سناريونويسي، فصلنامه مطالعات راهبردي، سال چهاردهم، شماره چهارم؛
7. سعيدي، عباس(1382)، روابط شهر و روستا و پیوندهای روستایی- شهری؛ یک بررسی ادراکی، فصلنامه جغرافیا، نشریه علمی و پژوهشی انجمن جغرافیایی ایران، شماره 1؛
8. سعیدی، عباس (1389)، محیط، فضا و توسعه، بحثی در ضرورت توسعه یکپارچه روستاشهری، فصلنامه مسکن و محیط، شماره 131؛
9. سعیدی، عباس (1392)، پيوستگي توسعة روستايي شهري در قالب منظومه¬هاي روستايي، فصلنامه برنامه¬ریزی کالبدی- فضایی، سال دوم، شماره چهارم؛
10. صدوق، سیدحسن و عباس سعیدی (1385)، نظام فضایی به مثابه جوهره مطالعات جغرافیایی، نشریه انجمن جغرافیا، سال چهارم، شماره 10 و 11؛
11. علیزاده، عزیز؛ وحیدی مطلق، وحید و امیرناظمی(1389)، سناریونگاری یا برنامه¬ریزی بر پایه سناریوها، موسسه مطالعات بین¬المللی انرژی، چاپ دوم؛
12. فروزنده دهکردی؛ لطف¬الله، شیره¬پز آرانی؛ علی¬اصغر و سعیدرضا جندقیان بیدگلی (1390)، برنامه¬ریزی ناحیه¬ای با استفاده از برنامه¬ریزی بر مبنای سناریوها (تبیین الگوی چشم¬انداز ناحیه کاشان)، فصلنامه برنامه¬ریزی منطقه¬ای، سال اول، شماره سوم؛
13. مرکز آمار ایران، سالنامه آماری استان گلستان،1390؛
14. Albrechts, L., Healey, P. &Kunzmann, K. R. (2003), Strategic Spatial Planning and Regional Governance in Europe, Journal of the American Planning Association, 69, (2), 113;
15. Dower, M., (2013), Rural development in the New Paradigm. In New Paradigm in action successful partnerships, edited by Maciej Kolczyński. Warsaw: Polish Ministry of Regional Development;
16. Global Monitoring Report, (2013), Rural-Urban Dynamics and the Millennium Development Goals. Washington DC: World Bank and International Monetary Fund;
17. Godet, A. J., Meunier, M. F., Roubelat, F. (2003), “Structural analysis with the; MICMAC method & actors' strategy with MACTOR method”, AC/UNU Millennium Project: Futures Research Methodology-V2.0, AC/UNU, Washington, DC;
18. Lindgren. M and Hans B(2003), The link between future and strategy, First published 2003 by PALGRAVE MACMILLAN Houndmills, Basingstoke, Hampshire RG21 6XS and 175 Fifth Avenue,New York, N.Y. 10010;
19. OECD. (2013), Rural-Urban Partnerships: An Integrated Approach to Economic Development. OECD Rural Policy Reviews. Paris: OECD Publishing. http://www.oecd-ilibrary.org/urban-rural-and-regional-development/rural-urban-partnerships_9789264204812-en;
20. Rokhsarzadeh, E. Pourfeikoee, S.l, Ghorshi Mina Abad, M.b, (2014), The Analysis of Effective Factors on Rural-urbanLinkages in Astara City, International Journal of Management and Humanity Sciences. Vol., 3 (2), 1334-1341, 2014 Available online at http://www.ijmhsjournal.com;
21. Sheng. Yap kioe, (2002), poverty allevationthroth rural-urban linkages; policy implications, Econionomic and Social commission for Asia and Pacific(ESCAP);
22. Schmidt, S. (2009), Land Use Planning Tools and Institutional Change in Germany: Recent Developments in Local and Regional Planning, European Planning Studies, 17, (12), 1907-1921;
23. World Bank. (2006), World Development Report: Equity and development. New York, NY: Oxford University Press.
