توحید عملی و کارکردهای اجتماعی آن در حوزه فرهنگ با تأکید بر تفسیر المیزان
الموضوعات : کلام اسلامیسید محمد جواد وزیری فرد 1 , محمدرضا ابراهیم نژاد 2 , حسنیه کتابدار 3
1 - دانشیار دانشگاه قم، قم، ایران
2 - دانشیار دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
3 - طلبه سطح4 حوزه
الکلمات المفتاحية: توحید, توحید عملی, اجتماع, فرهنگ, کارکرد اجتماعی.,
ملخص المقالة :
توجه به توحید، ریشهای عمیق در فطرت انسان دارد و بنیان اصلی جهانبینی هر انسان موحدی را تشکیل میدهد. این باور ریشهدار، نگاهی جامع و همهجانبه به هستی و زندگی میبخشد که در مفهوم «توحید عملی» به اوج خود میرسد. توحید عملی، بهمعنای جاریسازی باور به یکتایی خداوند در تمامی ابعاد زندگی فردی و اجتماعی است. این رویکرد، چنانچه قرآن کریم نیز بر آن تأکید دارد، به ساخت جامعهای پویا، هدفمند و مبتنی بر عدالت منجر میشود. برخی از نتایج مهم این پژوهش عبارت است از اینکه توحید عملی، کارکردهای فراوانی در سطح فردی و اجتماعی دارد. در سطح فردی، توحید عملی منجر به آرامش درونی، امیدواری و انگیزهای قوی برای انجام کارهای نیک میشود. در سطح اجتماعی نیز، توحید عملی به اصلاح جوامع، مبارزه با فساد، استقرار عدالت و ایجاد جامعهای امن و پایدار کمک شایانی میکند. بهعبارتدیگر، توحید عملی نهتنها به سعادت دنیوی انسان میانجامد، بلکه بستر را برای رسیدن به سعادت اخروی نیز فراهم میکند و به بیانی دیگر توحید عملی، پل ارتباطی میان انسان و خداوند برای رسیدن به کمال مطلوب است.
پهلوان، چنگيز، (1387)، فرهنگ شناسي، تهران: انتشارات قطره.
جوادی آملی عبدالله، (1385)، ادب فنای مقربان، تحقیق: محمد صفایی، قم: انتشارات اسراء.
جمعی از نویسندگان، (بیتا)، دانشنامه امام هادیعتهران: کتابخانه مدرسه فقاهت.
دهخدا، علیاکبر، (1377) لغتنامه، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1377
راغب اصفهاني، ابوالقاسم، الحسین بن محمد، (1420 ق)، المفردات في غريب القرآن، بیروت: دارالمعرفه.
رشید رضا، محمد، (1421 ق)، تفسیر المنار، بیروت: مؤسسه الرساله، بیروت.
روحالامینی، محمود، (1390)، زمینه فرهنگ شناسی، تهران: انتشارات عطار.
سبحانی، جعفر، (1377)، الهیات معارف اسلامی(تبیین معارف)، قم: مؤسسه امام صادق(ع)،.
شهیدی، جعفر، (1378)، ترجمه نهجالبلاغه، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
طباطبایی، محمدحسین، (1374)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین.
...... (1388)، شیعه در اسلام، قم: بوستان کتاب.
طبرسی، (1366)، مجمعالبیان، تهران: انتشارات فراهانی.
طیب، عبدالحسین، (1378)، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، تهران: انتشارات اسلام.
فراهیدی، خلیل بن احمد، (1410ق)، کتاب العین، قم: مؤسسه النشرجهان الاسلامی.
فخر رازی، محمد بن عمر، (1420 ق)، التفسیر الکبیر، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
فیض الاسلام اصفهانی، علی نقی، (1365)، شرح نهج البلاغه، اصفهان: نشر سپهر.
قرشی، علیاکبر، (1377)، احسن الحدیث، تهران: بنیاد بعثت.
محمدی عراقی، محمود و دیگران، (1373)، درآمدی بر جامعهشناسی اسلامی، تهران: انتشارات سمتا.
مصباحیزدی، محمدتقی، (1377)، حقوق و سیاست در قرآن، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
...... (1385)، ایدئولوژی تطبیقی، قم: نشر زمزم هدایت.
...……… (1385)، پرسشها و پاسخها، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
مطهری، مرتضی، (1388)، جامعه و تاریخ، تهران: نشر صدرا.
…………………. (1391)، مجموعه آثار، تهران: انتشارات صدرا.
وثوقي منصور، (1378)، مبانی جامعهشناسی، تهران: نشر بهینه.
