اجتناب از خیانتهای زناشویی در فضای مجازی در اندیشه حضرت امام خمینی(ره)
الموضوعات :
1 - استادیار، عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور، الهیات: فقه و مبانی حقوق اسلامی، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: امام خمینی(ره), ضمانت اجرای کیفری, خیانتهای زناشویی, فضای مجازی, اینترنت, جرم و مجازات.,
ملخص المقالة :
تحقیقات نشان می‌دهد به دلایل مختلف از جمله آسانی اختلاط آنلاین افراد غیرهمجنس، امروزه خیانتهای زناشویی در فضای مجازی در حال افزایش است. با وجودی که فضای مجازی در زمان حیات حضرت امام خمینی(ره) پدیده فراگیری نبود ولی می‌توان از رهنمودهای ایشان درباره رسانه و وفاداری در زندگی، به آرای آن حضرت در خصوص سوال اصلی این پژوهش پی برد: خیانتهای مزبور که یکی از دلایل عمده طلاق و جدایی زوجین به شمار می‌روند، در نظام حقوقی فعلی جمهوری اسلامی ایران، چه ضمانت‌های اجرایی دارند تا جامعه از آسیب این پدیده مخرب در امان بماند؟ در این پژوهش ابتدا با روش کتابخانه، به گردآوری داده‌های علمی مربوط به خیانتهای زناشویی سایبری و آسیب‌های آن به روابط افراد جامعه و نظرات حضرت امام خمینی(ره) درباره رسانه و وفاداری در خانواده اقدام شد و سپس با مطالعه هنجارهای حقوقی و قوانین موجود، وضعیت حقوقی خیانتهای زناشویی سایبری و ضمانت اجرای کیفری اجتناب از آنها، بررسی گردید و یافته‌های مطالعه به صورت کیفی مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان می‌دهد با وجود نظرات حضرت امام راحل(ره) درباره رسانه و لزوم وفاداری زوجین، خیانتهای زناشویی در فضای مجازی، در نظم حقوقی ایران شناخته شده نیست و ضمانت اجرایی حقوقی چندانی برای اجتناب از آن وجود ندارد و ضمانت‌های اجرایی کیفری این پدیده را تنها می‌توان زیرگروه جرایمی دانست که تحت عنوان روابط نامشروع شناخته می‌شوند. پیچیدگی فناورانه خیانتهای زناشویی، تازه بودن وضعیت حقوقی آنها و اثرات مخربی که بر زندگی انسان‌ها دارد می‌طلبد مقنن به شکل شایسته‌ای تضامین اجرایی لازم برای منع این پدیده را فراهم آورد.
الموسوی‌الخمینی امام سیدروح الله؛ (1399)؛ صحیفه حضرت امام (ره) فارسی، مجموعه آثار امام خمینی(ره)؛ چاپ و نشر عروج (وابسته به موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)؛ 22 مجلد، نوبت چاپ: هفتم، تهران.
الهی‌منش محمدرضا، سدره‌نشین ابوالفضل؛ (1394)؛ محشای قانون جرایم رایانه‌ای، انتشارات مجد، تهران
جعفری لنگرودی محمدجعفر؛ (1382)؛ مبسوط در ترمینولوژی حقوق؛ نشر گنج دانش، چاپ 4، تهران.
خالقی علی؛ (1388)؛ آیین دادرسی کیفری؛ انتشارات مؤسسه مطالعات و پژوهشهای شهر دانش، چاپ دوم، تهران.
کاستلز امانوئل؛ (1402)؛ شبکه های خشم و امید؛ ترجمه قلی پور مجتبی؛ نشر مرکز؛ تهران
کاوه سعید؛ (1387)؛ همسران و بی وفایی و خیانت: بررسی عوامل مؤثر و شناخت ویژگی‌ها وعوامل تشکیل دهنده و پیامدهای ناشی از عارضه بیوفایی و خیانت میان همسران؛ نشر سخن؛ تهران.
گودرزی فرامرز، کیانی مهرزاد؛ (1392)؛ پزشکی قانونی برای دانشجویان رشته حقوق؛ نشر سازمان سمت؛ تهران.
آخوندی محمود؛ (1382)؛ اثبات جرائم منافی عفت از نگاهی دیگر؛ فصلنامه مطالعات راهبردی زنان، پیاپی 22 (زمستان)؛ صص 107-121
آرین مهدی؛ (1398)؛ مطالعه تطبیقی بررسی رابطه نامشروع در فقه و حقوق کیفری ایران؛ فصلنامه پژوهشهای حقوق تطبیقی عدل و انصاف؛ سال2، شماره 5 تابستان، صص 39-61
آقایی‌نیا حسین، عابد رسول؛ (1391)؛ تحلیل و مقارنه‌ای میان قانون جرایم رایانه‌ای و قانون سمعی و بصری؛ فصلنامه دیدگاه‌های حقوق قضایی، شماره 59 (پاییز)، صص 13-52
افراسیابی حسین، رضوی عسل؛ (1400)؛ تعلیق زندگی: بازنمایی خیانت زناشویی در فیلم‌های دهه 80 و 90 سینمای ایران؛ مجله پژوهشهای راهبردی مسایل اجتماعی ایران؛ سال دهم، شماره 32، 1 بهار، صص 1-22
بابایی گرمخانه محسن، کسایی عبدالرحیم، زهراکار کیانوش، اسدپور اسماعیل؛ (1398)؛ اثربخشی گروهی مبتنی بر شفقت، بر راهبردهای تنظیم هیجان و رضایت زناشویی زنان پیمان شکن دارای خیانت سایبری؛ مجله مشاوره و روان درمانی خانواده؛ دوره 9، شماره 2 (پیاپی 28)، پاییز و زمستان، 73-92
پیکانیان راضیه، فرهادی هادی؛ (1396)؛ بررسی اعتیاد به اینترنت، میزان استفاده از پیام‌رسان‌های آنلاین و خیانتهای اینترنتی به عنوان پیش‌آیند طلاق در زوج‌های در آستانۀ طلاق و مطلقۀ شهر اصفهان؛ مجله پژوهشهای علوم شناختی و رفتاری؛ سال7، شماره 1 (پیاپی 12)؛ بهار و تابستان؛ صص 81-89
ترکمان حسین، ایزانلو محسن؛ (1395)؛ ضمانت اجرای قراردادی تعهد به فعل ثالث؛ مجله تحقیقات حقوق تطبیقی ایران و بین الملل، سال9، شماره 34 (زمستان)؛ 83-100
جلالی فراهانی امیرحسین؛ (1384)؛ پیشگیری وضعی از جرایم سایبر در پرتو حقوق بشر؛ مجله فقه و حقوق، سال دوم، شماره پاییز؛ صص133-162
حبیب‌زاده محمدجعفر، رحمانیان حامد؛ (1390)؛ هرزه‌نگاری در حقوق کیفری ایران؛ مجله حقوقی دادگستری؛ سال 75، شماره 76، زمستان، صص 89-121
حدادزاده نیری محمدرضا؛ (1388)؛ تحقیق در جرایم منافی عفت؛ مجله حقوقی دادگستری؛ سال 73، شماره 67، پاییز، صص 115-126
حیدری فریبرز، شاه ملک‌پور حسن، سلمان‌پور عباس؛ (1397)؛ تحولات تقنینی جرم زنا در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392؛ پژوهشنامه حقوق کیفری، سال9، شماره 1 (پیاپی 77)، بهار و تابستان، دانشگاه گیلان، صص 115-137
درویش جواد، حقیقتیان منصور، حجازی سیدناصر؛ (1399)؛ تبیین جامعه شناختی و سیاسی عوامل موثر بر خیانت زن به مرد در خانواده؛ فصلنامه پژوهشهای سیاسی و بین المللی، سال 12، ویژه نامه پاییز، صص 255-266
رهامی محسن، حیدری علی‌مراد؛ (1383)؛ شناخت جرایم بدون بزه‌دیده؛ فصلنامه مدرّس علوم انسانی، دوره8، شماره ویژه، 37 (پیاپی)، صص 73–104
سودانی منصور، کریمی جواد، مهرابی زاده مهناز، عبدالکاظم نیسی هنرمند؛ (1391)؛ اثربخشی زوج درمانی هیجان‌مدار بر کاهش آسیب‌های ناشی از خیانت همسر؛ مجله تحقیقات علوم رفتاری؛ دوره دهم شماره 4 (پیاپی 25)؛ صص 258-268
شریفی ساعی محمدحسین، آزاد ارمکی تقی؛ (1400)؛ عوامل شکل گیری خیانت زناشویی در ایران، مطالعه فراترکیب؛ مجله بررسی مسایل ایران، دوره 12، شماره2، پاییز و زمستان، صص 33-74
شکیبا محمدرضا، اسماعیل‌پور حیدر؛ (1402)؛ بررسی مفهوم خیانت اینترنتی و تاثیرات آن بر نهاد خانواده؛ مجله علمی پژوهشی معرفت؛ سال 32، شماره 5 (پیاپی 308)، مردادماه، صص 43-51
صادقی سالار، عباس‌علی اکبری؛ (1401)؛ آسیب‌شناسی سیاست کیفری ایران در قبال جرایم جنسی از منظر فقهی و جرم‌شناسی؛ فصلنامه علمی فقه و مبانی حقوق اسلامی؛ سال 15، شماره 2 (تابستان)، صص 59-82
عظیمی کوروش، شاه ملک‌پور حسن؛ (1400)؛ نارسایی قاعده شروع به جرم در جرایم مستوجب حد؛ پژوهشنامه حقوق کیفری؛ سال 12، شماره 1 (بهار و تابستان)؛ صص 99-122
فوکس کریستین؛ (1397)؛ رسانه‌های اجتماعی و قدرت ارتباطات؛ ترجمه مهدوی سارا؛ مطالعات ماهواره و رسانه های جدید، شماره 15 و 16، تابستان و پاییز؛ صص 131-174
قاسم زاده عراقی مرتضی، خجسته باقرزاده حسن، شاه محمدی سلمانی عبدالرضا؛ (1400)؛ ارائه الگوی حکمرانی در پلتفورم‌های ویدئویی آنلاین با تاکید بر نقش صنعت خودتنظیم‌گری؛ دوفصلنامه علمی رسانه و فرهنگ؛ انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی؛ سال11، شماره2، پاییز و زمستان، صص 277-306
قیاسی جلال الدین، ثقفی پریسا؛ (1400)؛ نحوه عملكرد رویه قضایی در رویارویی با محتوای مجرمانه؛ با نگاهی به اصطلاح رابطه نامشروع مجازی ؛ فصلنامه مدرس حقوق کیفری و جرم شناسی، دوره1، شماره 2 تابستان، صص 131-148
محمدی‌راد حمید؛ (1394)؛ درآمدی بر کیفر رجم در قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1392؛ فصلنامه علمی پژوهشی فقه و مبانی حقوق اسلامی؛ سال 8، شماره 24 (تابستان)، صص 107-120
Dressler, Joshua (Editor in Chief), (2002), Encyclopedia of crime and justice [electronic resource], Macmillan Reference USA, NewYork, V: 3.
Lovell Jarret S,(2002), Obscenity And Pornography, Encyclopedia of Crime and Punishment, SAGE Publications.
Whitty Monica T, (2007), Chapter 11 of Internet Addiction: A Handbook and Guide to Evaluation and Treatment: Internet Infidelity: A Real Problem, The International Encyclopedia of Human Sexuality, John Wiley & Sons, Inc.
Barat-Ginies Oriane; (2014); Existe-t-il un droit international du cyberespace?; Dans Hérodote 2014/1-2 (n° 152-153), pp: 201 -220
Brand J. Rebecca, Markey N. Charlotte, Mills Ana, Hodges Sara, (2007), Sex Differences in Self-Reported Infidelity and Its Correlates, Sex Roles Mag Vol: August 57(1), pp101-109
Cravens Jaclyn, Whiting Jason, (2014), Clinical Implications of Internet Infidelity: Where Facebook Fits In, The American Journal of Family Therapy, 1-15, DOI: 10.1080/81926187.2013.874211, pp 325-339.
Clayton Russell, (2014), The Third Wheel: The Impact of Twitter Use on Relationship Infidelity and Divorce No Access. Cyberpsychology, Behavior and Social Networking, Florida state University, No 17(7), pp: 425-430.
Hertlein Katherine, Piercy Fred (2006), Internet Infidelity: A Critical Review of the Literature, Family Journal, No: October 14(4), pp: 366-371
Murray Christine E, Campbell Emily C, (2015), The Pleasures and Perils of Technology in Intimate Relationships, Journal of Family Psychology, 14: 116-140.
Tsapelas Irene, Fisher Helen, Aron Arthur, (2011), The Dark Side of Close Relationships II, Infidelity: When, Where, Why, New York: Routledge/Taylor & Francis Group • Jan 1, pp. 175-195
Vossler Andreas, (2016), Internet Infidelity 10 Years On: A Critical Review of the Literature, The Family Journal, Volume 24, Issue 4, pp 359-366
Weiser Dana, Weigel Daniel, (2015), Investigating experiences of the infidelity partner: Who is the ‘‘Other Man/Woman’’?, Personality and Individual Differences, 85: 176-181.
Whitty Monica T, (2005), The Realness of Cybercheating: Men's and Women's Representations of Unfaithful Internet Relationships, Social Science Computer Review Mag (SSCR), Volume 23, Issue 1, pp 57–67.
Young Kimberly S, Rodgers Robert C, (1998), Internet Addiction: Personality Traits Associated with Its Development, Paper Presented at the 69th Annual Meeting Of The Eastern Psychological Association, University of Pittsburgh at Bradford In April, pp: 25-31
احمدلو محمود؛ (1377)؛ سیاست جنایی تقنینی و قضایی ایران در زمینه جرائم مبتنی بر رابطه نامشروع؛ پایان‌نامه كارشناسی ارشد، دانشگاه امام صادق، تهران.
سلیمی بنی امید؛ (1398)؛ رای یک قاضی و احتمال افزایش قتل‌های ناموسی؛ خبرگزاری خبرآنلاین، کد مطلب: 1274877
مصوبه شورای عالی انفورماتیک، (1372)، دبیرخانه شورای عالی انفورماتیک.
