عوامل کاهش تمایل به ازدواج و فرزندآوری در جوانان از دیدگاه صاحب‌نظران در استان چهارمحال و بختیاری
الموضوعات : Social issues associated with spouse choosing, changing marriage patterns, divorce, and family instability
مهرداد حاجی حسنی
1
,
منیژه کاوه
2
,
ناهید بنده خدا
3
1 - دانشیار گروه مشاوره و روان‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهرکرد، ایران
2 - استادیار گروه مشاوره و روان‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهرکرد، ایران
3 - کارشناسی ارشد مشاوره خانواده، دانشگاه اصفهان، ایران
الکلمات المفتاحية: ازدواج, فرزندآوری, روش دلفی, روندهای باروری و چهارمحال و بختیاری.,
ملخص المقالة :
هدف این پژوهش، شناسایی عوامل مؤثر بر کاهش تمایل به ازدواج و فرزندآوری در میان جوانان استان چهارمحال و بختیاری است؛ مسئله‌ای که در سال‌های اخیر به یکی از نگرانی‌های مهم اجتماعی و جمعیتی کشور تبدیل شده است. این مطالعه با رویکرد کیفی و به‌کارگیری روش دلفی انجام شد. در این فرایند، ده نفر از خبرگان حوزه‌های مرتبط در سه مرحله متوالی شرکت کردند تا از طریق هم‌اندیشی و تبادل نظر، به اجماع نظری درباره عوامل مؤثر دست یابند. یافته‌ها نشان داد که مشکلات اقتصادی، گسترش سبک زندگی غربی، کاهش باورهای دینی، نبود فرصت‌های شغلی مناسب و رشد شهرنشینی از مهم‌ترین دلایل کاهش رغبت به ازدواج در میان جوانان است. همچنین افزایش گرایش زنان به تحصیلات عالی و استقلال اقتصادی، چالش‌های خانوادگی و نگرانی والدین درباره آینده شغلی فرزندان نیز از عوامل بازدارنده فرزندآوری شناخته شد. مجموعه این عوامل، بازتابی از تعامل پیچیده متغیرهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در شکل‌گیری الگوهای نوین ازدواج و باروری در جامعه امروز ایران است. نتایج این مطالعه بر لزوم طراحی مداخلات هدفمند در حوزه‌های اقتصادی و اجتماعی، تقویت حمایت‌های خانواده‌محور و احیای ارزش‌های فرهنگیِ مشوق ازدواج زودهنگام و فرزندآوری تأکید دارد. پیشنهاد می‌شود سیاست‌گذاران با تمرکز بر ایجاد اشتغال پایدار و حمایت مالی از زوج‌های جوان، روند کنونی را اصلاح کنند.
التجایی، ابراهیم و مینا عزیززاده (1395) «بررسی عوامل اقتصادی و فرهنگی مؤثر بر سن ازدواج در ایران: یک مطالعه میان استانی»، جامعه‌پژوهی فرهنگی، سال هفتم، شماره 3، صص 1-19.
ترابی، فاطمه و زهرا شمس قهفرخی (1400) «عوامل مؤثر بر تأخیر ازدواج در ایران و جهان»، نامه انجمن جمعیت‌شناسی ایران، سال شانزدهم، شماره 32، صص 141-175.
ترابی، فاطمه و نورالدین فراش خیالو (1399) «بررسی و مقایسه روند کاهش باروری در کشورهای آسیایی با استفاده از تحلیل پیشینیه واقعه»، مطالعات راهبردی زنان، سال بیست و سوم، شماره 90، صص 7-31.
ترکاشوند مرادآبادی، محمد و سروش واحد (1400) «بررسی عوامل مؤثر بر تأخیر سن ایده‌آل ازدواج در جوانان مواجه با تأخیر ازدواج در استان یزد»، فرهنگ یزد، سال سوم، شماره 3، صص 53-84.
رهنما، آمنه و نسیبه روزبه و علی سلیمی اصل و زهره کاظمی گراشی و مهشید عباس زاده و فاطمه دبیری (۱۴۰۱) «عوامل مرتبط با فرزندآوری در ایران: یک مطالعه مروری سیستماتیک»، طب پیشگیری، سال نهم، شماره ۱، صص 6-17.
سعیدی، ابوطالب (1397) «مروری بر نقش فرهنگ در سلامت (مطالعه مورد: قوم لر در استان چهارمحال و بختیاری)»، فصلنامه مطالعات روان‌شناسی و علوم تربیتی، سال چهارم، شماره 3، صص 1-9.
صادقی، رسول و محمد شکفته گوهری (1396) «مطالعه پیامدهای بیکاری بر تأخیر در ازدواج جوانان در شهر تهران»، برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، سال هشتم، شماره 30، صص 142-175.
غفاری سردشت، فاطمه و زهرا متقی (1399) «تبیین عوامل مؤثر بر فرزندآوری بر اساس دیدگاه زنان: یک مطالعه کیفی»، نوید نو، سال بیست¬وسوم، شماره 76، صص 33-43.
کاوه، منیژه و مهرداد حاجی حسنی (1403) «بررسی علل کاهش نرخ ازدواج و فرزندآوری در استان چهار محال و بختیاری (گزارش پژوهشی) »، ادراه کل ورزش و جوانان استان چهار محال و بختیاری.
مطلق، محمداسماعیل و مجذوبه طاهری و محمد اسلامی و سیدداود نصرالهز‌پور شیروانی (1395) «عوامل مؤثر بر ترجیحات باروری در زنان اقوام ایرانی»، مجله دانشکده پرستاری و مامایی ارومیه، سال ششم، شماره 14، صص 485-495.
مولاپناه، زهره و احسان رحمانی خلیلی و منصور وثوقی (1400) «مطالعة جامعه‌شناختی زمینه‌ها و پیامدهای تأخیر سن ازدواج در بین مردان مجرد شهر تهران»، مطالعات راهبردی زنان، سال بیست و چهارم، شماره 94، صص 161-184.
یزدانی، عباسعلی و سیمین دوستی (1396) «اشکال نوپدید خانواده در ایران و چالش‌های آن»، پژوهشنامه مدد کاری اجتماعی، سال دوم، شماره 6، صص75-100.
Adams, B. N. (2010) Themes and threads of family theories: A brief history. Journal of Comparative Family Studies, 41(4), pp. 499-505.
Ajzen, I. (1985) From intentions to actions: A theory of planned behavior. Berlin: Springer. Ajzen, I. (1991) The theory of planned behavior. Organizational Behavior and Human Process, 50, pp. 179-211.
---------- (1991) The theory of planned behavior. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 50(2), pp. 179–211.
https://doi.org/10.1016/0749-5978(91)90020-T.
--------- (2006) Constructing a TPB questionnaire: Conceptual and methodological considerations. Retrieved from http://people.umass.edu/aizen/pdf/tpb.measurement.pdf.
Ajzen, I., & Fishbein, M. (1977) Attitude-behavior relations: A theoretical analysis and review of empirical research. Psychological Bulletin.84 (5), 889.
Aman, J., Abbas, J., Lela, U., & Shi, G. (2021) Religious affiliation, daily spirituals, and private religious factors promote marital commitment among married couples: does religiosity help people amid the COVID-19 crisis? Frontiers in psychology, 12, 657400.
Amato, P. R. (2000) The consequences of divorce for adults and children. Journal of marriage and family, 62(4), 1269-1287.
Amato, P. R., & DeBoer, D. D. (2001) The transmission of marital instability across generations: Relationship skills or commitment to marriage?. Journal of marriage and family, 63(4), pp. 1038-1051.
Amato, P. R., Johnson, D. R., Booth, A., & Rogers, S. J. (2003). Continuity and change in marital quality between 1980 and 2000. Journal of Marriage and Family, 65, pp. 1-22.
Armitage, C.J., & Conner, M. (2001) Efficacy of the theory of planned behavior: A meta-analytic view. British Journal of Social Psychology, 40, 487.
Australian Institute of Family Studies. (2023) Family structure, child outcomes and environmental mediators. Retrieved from aifs.gov.au.
Autor, D., Dorn, D., & Hanson, G. (2019) When work disappears: Manufacturing decline and the falling marriage market value of young men. American Economic Review: Insights, 1(2), pp. 161-178.
Bachrach, C., Hindin, M. J., & Thomson, E. (2000) The changing shape of ties that bind: An overview and synthesis. In L. J. Waite (Ed.), The ties that bind: Perspectives on marriage and cohabitation (pp. 3–16). New York: Aldine de Gruyter.
Balbo, N., & Barban, N. (2014) Does fertility behavior spread among friends? American sociological review, 79(3), pp. 412-431.
Becker, G. S. (1991) A treatise on the family. Harvard University Press.
Billari, F. C., Liefbroer, A. C., & Philipov, D. (2006) The postponement of childbearing in Europe: Driving forces and implications. Vienna Yearbook of Population Research, pp. 1-17.
Bloome, D., & Ang, S. (2020) Marriage and Union Formation in the United States: Recent Trends Across Racial Groups and Economic Backgrounds. Demography, 57(5), pp. 1753–1786. https://doi.org/10.1007/s13524-02000910-7.
Blossfeld, H. P., Klijzing, E., Mills, M., & Kurz, K. (Eds.), (2006) Globalization, uncertainty and youth in society: The losers in a globalizing world. Routledge.
Brauner-Otto, S. R., & Geist, C. (2018) Uncertainty, doubts, and delays: Economic circumstances and childbearing expectations among emerging adults. Journal of Family and Economic Issues, 39, pp. 88-102.
Cherlin, A. J. (2004) The deinstitutionalization of American marriage. Journal of Marriage and Family, 66, pp. 848- 861.
Cherlin, A., Cumberworth, E., Morgan, S. P., & Wimer, C. (2013) The effects of the Great Recession on family structure and fertility. The Annals of the American Academy of Political and Social Science, 650(1), pp. 214-231.
Cleland, J., & Wilson, C. (1987) Demand theories of the fertility transition: An iconoclastic view. Population studies, 41(1), pp. 5-30.
Collins, C. (2019) Making motherhood work: How women manage careers and caregiving. Princeton University Press.
Colman, Warren. "Marriage as a psychological container." Psychotherapy with couples. Routledge, 2018. pp. 70-96.
Cunningham, M., & Thornton, A. (2005) The influence of union transitions on white adults’ attitudes toward cohabitation. Journal of Marriage and Family, 67(3), pp. 710-720.
D’Onofrio, B. M., Turkheimer, E., Emery, R. E., Harden, K. P., Slutske, W. S., Heath, A. C., ... & Martin, N. G. (2007) A genetically informed study of the intergenerational transmission of marital instability. Journal of Marriage and Family, 69(3), pp. 793-809.
Goldstein, J. R., & Kenney, C. T. (2001) Marriage delayed or marriage forgone? New cohort forecasts of first marriage for U.S. women. American Sociological Review, 66(1), pp. 24-40.
Gupta, G. R. (2023) Marriage, religion and society: Pattern of change in an Indian village. Taylor & Francis.
Hayford, S. R., Guzzo, K. B., & Smock, P. J. (2014) The decoupling of marriage and parenthood? Trends in the timing of marital first births, 1945–2002. Journal of Marriage and Family, 76(3), pp. 520-538.
Hewitt, B., Baxter, J., & Western, M. (2005) Marriage breakdown in Australia: The social correlates of separation and divorce. Journal of Sociology, 41(2), pp. 163-183.
International Labour Organization (2018) Women in business and management: The business case for change. Geneva: International Labour Organization. https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---dgreports/---dcomm/---publ/documents/publication/wcms_645703.pdf.
Kalmijn, M. (1998) Intermarriage and homogamy: Causes, patterns, trends. Annual review of sociology, 24(1), pp. 395-421.
Kapinus, C. (2005) The effect of parental marital quality on young adults’ attitudes toward divorce Sociological Perspectives, 48, (3), pp. 319-335.
Kiecolt-Glaser, J. K. (2018) Marriage, divorce, and the immune system. American Psychologist, 73(9), 1098.
Lee, R. (1990) The demographic response to economic crisis in historical and contemporary populations. Population bulletin of the United Nations, (29), pp. 1-15.
Lesthaeghe, R., & van de Kaa, D. J. (1986) Twee demografische transities? In R. Lesthaeghe & J. Van de Kaa (Eds.), Groei of Krimp, book volume of Mens en Maatschappij (pp. 9–24). Deventer: Van Loghum-Slaterus.
Mace, R. (2017) An adaptive model of human reproductive rate where wealth is inherited: Why people have small families. In Adaptation and human behavior (pp. 261-282). Routledge.
Maharaj, P., & Shangase, T. (2020) Reasons for delaying marriage: Attitudes of young, educated women in South Africa. Journal of Comparative Family Studies, 51(1), pp. 3-17.
Maher, J., & Saugeres, L. (2007) To be or not to be a mother? Women negotiating cultural representations of mothering. Journal of sociology, 43(1), pp. 5-21.
Mahoney, A., Pargament, K. I., Murray-Swank, A., & Murray-Swank, N. (2003) Religion and the sanctification of family relationships. Review of religious research, pp. 220-236.
Mohlabane, N., Gumede, N. and Mokomane, Z. (2019) Attitudes towards marriage in postapartheid South Africa. In: Z. Mokomane, J. Struwig, B. Roberts and S. Gordon. (eds). South African Social Attitudes: family matters: family cohesion, values and strengthening to promote wellbeing. Cape Town: HSRC Press.
Moloney, S. (2007) Dancing with the wind: A methodological approach to researching women's spirituality around menstruation and birth. International Journal of Qualitative Methods, 6(1), pp. 114-125.
Nargund G. (2009) Declining birth rate in Developed Countries: A radical policy re-think is required. Facts, views & vision in ObGyn, 1(3), 191–193.
Nduonofit, L. L. E., & Nwala-Cadger, G. (2015) Unemployment and late marriage: A study of post graduate students of University of Port Harcourt. International Journal of Innovative Social Sciences & Humanities Research, 3(1), 1-9.
OECD. (2022) Fertility rates. Retrieved from https://www.oecd.org/els/family/SF_1_2_Fertility_rates.pdf Ogawa, N. (2003) Japan’s changing fertility mechanisms and its policy responses. Journal of population research, 20(1), 89-106.#3 Ogawa, N., & Retherford, R. D. (1993) The resumption of fertility decline in Japan: 1973-92. Population and Development Review, 703-741.
Oppenheimer, V. K. (1988) A theory of marriage timing. American journal of sociology, 94(3), pp. 563-591.
Ouellette, J.A., & Wood, W. (1998) Habit and intention in everyday life: The multiple processes by which past behavior predicts future behavior. Psychological Bulletin, 124(1),54.
Parker, T. (2020) The Baby Break: An Analysis of Sustained Fertility Decline After a Period of Economic Recession (Master's thesis, University of New Hampshire).
Schellekens, J., & Gliksberg, D. (2018) The decline in marriage in Israel, 1960–2007: period or cohort effect? European Journal of Population, 34, pp.119-142.
Schneider, D. (2015) The great recession, fertility, and uncertainty: Evidence from the United States. Journal of Marriage and Family, 77(5), pp.1144–1156. doi:10.1111/jomf.12212.
Schwartz, C.R. and Han, H. (2014) The reversal of the gender gap in education and trends in marital dissolution. American Sociological Review, 79(4), pp. 605–629. https://doi. org/10.1177/0003122414539682.
The World Bank (2023) Population and Vital Statistics. Retrieved from https://databankfiles.worldbank.org/public/ddpext/.
Thomson, E., Hanson, T. L., & McLanahan, S. (1994) Family Structure and Child Well-Being: Economic Resources vs. Parental Behaviors. Social Forces, 73(1), pp. 221-242. doi:10.1093/sf/73.1.221.
United Nations (2022) World population prospects 2022. Retrieved from https://population.un.org/wpp/.
Van Bavel, J. (2001) Malthusian sinners: illegitimate fertility and economic crisis. A case study in Leuven, 1846-1856. Journal of Belgian History, 31(3-4), pp. 371-401.
World Economic Forum. (2021) Why are fertility rates declining in America? Retrieved from https://www.weforum.org/agenda/2021/10/decline-birth-rates-united-states/.
Yi, Z., & Vaupel, J. W. (1989) The impact of urbanization and delayed childbearing on population growth and aging in China. Population and Development Review, pp. 425-445.
