زمینشناسی، کانیشناسی، ژئوشیمی و مطالعه میانبارهای سیال در کانسار اکسید آهن- آپاتیت غرب گلستانآباد، شمالشرق زنجان
الموضوعات :داریوش عرب زوزنی 1 , حسینعلی تاج الدین 2 , مجید قادری 3
1 - دانش¬آموخته کارشناسی ارشد، گروه زمینشناسی اقتصادی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه تربیت مدرس، تهران
2 - گروه زمینشناسی اقتصادی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه تربیت مدرس، تهران
3 - دانشگاه تربیت مدرس
الکلمات المفتاحية: زنجان, ژئوشیمی, غرب گلستان¬آباد, کانهزایی اکسید آهن- آپاتیت, میانبارهای سیال. ,
ملخص المقالة :
کانسار آهن- آپاتیت غرب گلستانآباد در 13 کیلومتری شمالشرق زنجان و در زیرپهنه طارم از پهنه البرز- آذربایجان قرار دارد. واحدهای سنگی رخنمون یافته در گستره کانسار شامل یک توالی از سنگهای آتشفشانی ائوسن متشکل از توف و گدازههای با ترکیب حدواسط (آندزیت تا تراکیآندزیت) میباشند و توسط تودههای نفوذی نیمهعمیق مونزودیوریت- مونزوگابرویی با سن ائوسن پایانی- الیگوسن می¬باشند قطع شدهاند. تودههای نفوذی میزبان کانسنگهای آهن- آپاتیت در کانسار غرب گلستانآباد دارای سرشت کالکآلکالن هستند و از نوع تودههای متاآلومین- پرآلومین و تیپ I هستند و در محیط تکتونوماگمایی حاشیه فعال قاره¬ای تا پـس از برخـورد تشـکیل شدهاند. کانیسازی در کانسار غرب گلستانآباد بهصورت کانسنگهای مگنتیت- آپاتیت و با ساخت و بافتهای رگه- رگچهای، برشی، تودهای و دانهپراکنده در توده مونزودیوریت- مونزوگابرویی رخ داده است. کانسنگ از کانیهای فلزی مگنتیت، هماتیت، پیریت، کالکوپیریت، کالکوسیت، کوولیت و ترکیبات هیدروکسیدی آهن و کانیهای غیرفلزی آپاتیت، اکتینولیت، ترمولیت، کوارتز، اپیدوت، کلریت و سریسیت تشکیل یافته است. دگرسانی¬های گرمابی همراه با کانسنگهای آهن- آپاتیت از انواع اکتینــولیتی شــدن، سیلیســی شدن، سریسیتی شدن، پروپیلیتی شدن و سولفیدی شدن هستند. الگوهای فراوانی و تغییرات عناصر نادر خاکی در کانیهای مگنتیت، آپاتیت و سنگ میزبان کانیسازی به نسبت مشابه می¬باشد و یک ارتباط زایشی میان کانسنگهای آهن- آپاتیت با توده نفوذی مونزودیوریت- مونزوگابرویی را نشان میدهند. مطالعه ریزدماسنجی بر روی میانبارهای دوفازی غنی از مایع بهدام افتاده در بلورهای آپاتیت، بیانگر دمای همگنشدگی سیالات کانهساز در بازه 347 تا 547 درجه سانتیگراد و شوری 5.86 تا 21.68 درصد وزنی معادل نمک طعام است. این کانسار از نظر ویژگیهای زمینشناختی و کانیسازی، بیشترین شباهت را با ذخایر تیپ اکسید آهن- آپاتیت (IOA) نشان میدهد.
