ملاحظات فقهی در باب روش های نوین زیبایی: تعادل میان احکام دینی و کرامت انسانی
زینب سنچولی
1
(
استادیار گروه فقه و مبانی حقوق، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران.
)
الکلمات المفتاحية: ملاحظات فقهی, زن, روش های نوین زیبایی, احکام دینی و کرامت انسانی.,
ملخص المقالة :
یکی از مهمترین ساحت های وجودی انسان، کرامت و ارزشمندی اوست؛ انسان دارای دو نوع کرامت ذاتی و اکتسابی است؛ آنچه که می تواند زمینه سعادت و رستگاری او را فراهم کند، کرامت اکتسابی و ارزشی است که در پرتو ایمان و اعمال صالح بدست می آید. بی گمان برخورداری زنان از کرامت انسانی، بر مبانی و پایه های مهمی از جمله بُعد معنوی شخصیت زنان و نقش آنان در انسان سازی، ظرفیت تحصیل علم و دستیابی به کمالات انسانی، برخورداری از نیروی تعقّل و اندیشه و هدف غایی در خلقت آنان استوار است. در این پژوهش که به روش توصیفی تحلیلی انجام شده، این نتایج حاصل شده است که: اگر چه میل به زیبایی و تنوّع طلبی، از جمله امیان فطری در وجود انسان است که در زنان به عنوان یکی از مظاهر زیبایی و جمال به هنگام خلقت قرار داده شده است؛ لیکن چنانچه از این میل در راه صحیح استفاده نشود و موجب توجّه افراطی زنان به مصادیق آرایش های نوپدید و در نهایت تبرّج و خودنمایی شود؛ از آنجایی که نتیجه ای جز ابتذال شخصیت زن، غفلت از فلسفه آفرینش و باز ماندن از سیر تکامل اخلاقی و معنوی به دنبال ندارد، در منافات با کرامت و منزلت جایگاه زن قرار می گیرد که به حکم قاعده عقلی «دفع ضرر احتمالی واجب است»، باید ترک شود.
1- قرآن کریم
2- نهج البلاغة
3- ابن ابیالمکرم، عزالدین(1364). النهایه فی غریب الحدیث. قم: اسماعیلیان.
4- ابن فارس، احمد(1382). معجم مقاییس اللغة. قم: الاعلام الاسلامی.
5- ابن منظور، محمد بن مکرم(1383). لسان العرب. قم: ادب الحوزه.
6- ابوشقه، عبدالحلیم محمد(1398). تحریر المرأة فی عصر الرسالة. کویت: دارالقلم.
7- اکبری، محمود(1381). برای ریحانه: رهنمودهایی برای دختران جوان. قم: گلستان ادب.
8- آمدی، عبدالواحد(1366). غررالحکم و دررالکلم. قم: تبلیغات اسلامی.
9- البحرانی الاصفهانی، شیخ عبدالله؛ و الموحد الابطحی الاصفهانی، سید محمدباقر(1383). عوالم العلوم و المعارف و الاحوال. قم: مدرسه الامام المهدی.
10- الحسون، محمد و مشکور، امعلی(1399). اعلام النساء المؤمنات. تهران: اسوه.
11- الجوهری، اسماعیل بن حماد(1385). الصحاح تاج اللغة. بیروت: دارالعلم للملایین.
12- الکلینی، محمد بن یعقوب(1388). الکافی. قم: دارالکتب الاسلامیه.
13- المجلسی، محمدباقر(1374). بحارالانوار. تهران: اسلامیه.
14- السلمی، ابوعبدالرحمن محمد بن حسین(1385). ذکر النسوة المتعبدات الصوفیات. تهران: علم.
15- الطبرسی، امینالاسلام(1393). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. بیروت: مؤسسه الاعلمی.
16- الطبرسی، فضل بن الحسن(1396). تفسیر جامع الجوامع. قم: نشر اسلامی.
17- الطباطبایی، سید محمدحسین(1395). المیزان فی تفسیر القرآن. بیروت: مؤسسه الأعلمی.
18- الطوسی، محمد بن الحسن(1385). التبيان فی تفسیر القرآن، الاعلام الاسلامی.
19- امینی، عبدالحسین(1363). فاطمه الزهرا (). تهران: امیرکبیر.
20- اسحاقی، سیدحسین(1387). گوهر عفت. قم: تبلیغات اسلامی.
21- تفتی، اکرم(1402). آرایشهای نوپدید: پژوهشی فقهی در طهارتهای سهگانه. قم: بوستان کتاب.
22- جامی، عبدالرحمن بن احمد(1395). نفحات الانس. تهران: حوا.
23- جعفری، محمدتقی(1370). حقوق جهانی بشر از دیدگاه اسلام و غرب. تهران: خدمات حقوق بینالمللی.
24- جوادی آملی، عبدالله(1366). کرامت در قرآن. تهران: مرکز نشر فرهنگی رجاء.
25- جوادی آملی، عبدالله(1383). تفسیر موضوعی قرآن. قم: اسراء.
26- جوادی آملی، عبدالله(1385). ادب فنای مقربان. قم: صدرا.
27- جوادی آملی، عبدالله(1385). زن در آینه جلال و جمال. قم: اسراء.
28- حسینی، سیدابراهیم(1393). منزلت و حقوق زن. تهران: کانون اندیشه جوان.
29- حسینی دشتی، سیدمصطفی(1369). معارف و معاریف. قم: اسماعیلیان.
30- حقی، اسماعیل بن مصطفی(1392). تفسیر روح البیان. بیروت: دارالفکر.
31- حکیمی، محمدرضا؛ حکیمی، محمد؛ و حکیمی، علی(1400). الحیاة. قم: انتشارات اسلامی.
32- درنیقه، محمداحمد(1388). اعلام العابدات الزاهدات. بیروت: المؤسسه الجامعیه للدراسات.
33- دینانی، غلامحسین(1383). جایگاه ملاصدرا در علوم عقلی. تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
34- رجبی، محمود(1379). انسانشناسی. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
35- رحیمینژاد، اسماعیل(1390). نگرش اسلامی به کرامت انسانی. معرفت حقوقی، 1(2)، ۱۱۳-۱۲۶.
36- رشیدی، حسین(1385). حریم عفت: حجاب از دیدگاه آیات و روایات. قم: رازبان.
37- رولان، رومن(1396). مهاتما گاندی ترجمه محمد قاضی. تهران: روزبهان.
38- زیدان، عبدالکریم(1391). المفصل فی احکام المرأة. بیروت: الرسالة.
39- سبحانی، جعف(1345). فروغ ابدیت. قم: دارالتبلیغ اسلامی.
40- سیاح، احمد(1378). فرهنگ بزرگ جامع نوین. ترجمه المنجد. تهران: اسلام.
41- شیخ صدوق(1382). کتاب من لا یحضره الفقیه. قم: جامعه مدرسین.
42- طریحی، فخرالدین(1375). مجمع البحرین. تهران: مرتضوی.
43- طیبی، ناهید(1390). عطر عفت: نگرشی نو بر عفت و حجاب. قم: جامعه الزهرا ().
44- علامة امینی، عبدالحسین(1363). فاطمه الزهرا (). تهران: امیرکبیر.
45- عهد جدید بر اساس کتاب مقدس اورشلیم(1394). ترجمه پیروز سیار. تهران: نی.
46- فراهیدی، خلیل(1388). کتاب العین. قم: دارالهجرة.
47- قیصری، داود بن محمد(1400). شرح قیصری بر فصوص الحکم. تهران: مولی.
48- کتاب مقدس(1373). بیروت: دارالمشرق.
49- گری، بنوات(1378). زنان از دید مردان. ترجمه محمدجعفر پوینده. تهران: جامی.
50- مجلسی، محمدباقر(1374). بحارالانوار. تهران: اسلامیه.
51- مصباح یزدی، محمدتقی(1382). نظریه حقوقی اسلام: حقوق متقابل مردم و حکومت. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
52- مصطفوی، سیدکاظم(1390). قواعد فقه. تهران: میزان.
53- مطهری، مرتضی(1353). مسأله حجاب. تهران: شرکت سهامی انتشار.
54- مطهری، مرتضی(1372). مجموعه آثار. تهران: صدرا.
55- معینالاسلام، مریم؛ و غلامی، علی(1388). زن منتظر و منتظرپروری. قم: مؤلف.
56- ملاصدرا، محمد بن ابراهیم(1368). الحکمة المتعالیة فی الاسفار الاربعة. قم: مصطفوی.
57- ملاصدرا، محمد بن ابراهیم(1381). رساله سه اصل. تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
58- ملاصدرا، محمد بن ابراهیم(1397). تفسیر القرآن الکریم. بیروت: دارالتعارف.
59- ملاصدرا، محمد بن ابراهیم(1380). المبدأ و المعاد. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
60- موسوی خمینی، روحالله(1368). صحیفه نور. تهران: مؤسسه نشر آثار امام خمینی.
61- موسوی خمینی، روحالله(1373). چهل حدیث. قم: مؤسسه نشر آثار امام خمینی.
62- موسوی خمینی، روحالله(1381). تفسیر سوره حمد. تهران: مؤسسه نشر آثار امام خمینی.
63- موسوی خمینی، روحالله(1393). جایگاه زن در اندیشه امام خمینی، تبیان (دفتر هشتم). تهران: مؤسسه نشر آثار امام خمینی.
64- مهریزی، مهدی(1386). زن در اندیشه اسلامی. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
65- نصری، عبدالله(1376). سیمای انسان کامل از دیدگاه مکاتب. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.