بررسی شخصیت قهرمان داستان بر اساس نظریه کارن هورنای در رمان خانه‌ی ادریسی‌ها
الموضوعات :
پرشنگ ایلخانی زاده
1
,
حسین داداشی
2
,
آرش مشفقی
3
1 - دانشجوی دکتری، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد بناب. دانشگاه آزاد اسلامی بناب، ایران
2 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد بناب. دانشگاه آزاد اسلامی بناب، ایران
3 - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد بناب. دانشگاه آزاد اسلامی بناب، ایران
الکلمات المفتاحية: روان¬شناسی, کارن هورنای, رمان, خانه¬ی ادریسی¬ها, اخلاق,
ملخص المقالة :
ادبیات با قوای عاطفی و عالم درونی انسان سروکار دارد و ممکن است در برخی موارد به رفع مشکلات روحی و تقویت تعادل روانی افراد کمک کند. از این‌رو، تحلیل صحیح اثر ادبی می‌تواند به درک بهتر وجود و ماهیت نویسنده کمک کند. در این مقاله، به بررسی شخصیت قهرمان داستان بر اساس نظریه کارن هورنای در رمان خانه¬ی ادریسی¬ها پرداخته شد. هورنای، به‌عنوان متخصص تجدیدنظرطلب روان‌کاوی فرویدی، مفاهیم نظریه فروید را یا تکمیل کرده یا در آن‌ها تجدیدنظر کرده است. دیدگاه هورنای در مورد شخصیت، به‌ویژه نظریه‌های او درباره تیپ‌های شخصیتی، بازتابی از تجربیات شخصی اوست. هورنای بر این باور است که روش‌ها و ترفندهایی که افراد برای محافظت از خود به‌کار می‌برند، منجر به شکل‌گیری سه تیپ شخصیتی اصلی می‌شود: مهرطلب، برتری‌طلب، و عزلت‌گزین. این نظریه به ما کمک می‌کند تا با تحلیل دقیق‌تر شخصیت‌های داستان، به درک عمیق‌تری از ویژگی‌ها و انگیزه‌های آنان دست یابیم. نتایج حاکی از آن است که در رمان «خانه¬ی ادریسی¬ها»، وهاب شخصیتی عزلت‌طلب و مهرطلب است که به دنبال آرامش درونی و جلب محبت دیگران است. لقا مهرطلبی است که با مهربانی و دلسوزی به دنبال جلب توجه و محبت دیگران است و به راحتی از دستورات پیروی می‌کند. خانم ادریسی ترکیبی از مهرطلبی و برتری‌طلبی دارد و همواره تلاش می‌کند تا به دیگران کمک کند و در عین حال قدرت و مقام خود را حفظ کند. شوکت برتری‌طلب منتقمی است که با خشم و رفتار تحقیرآمیز، تلاش می‌کند تا برتری و قدرت خود را حفظ کند و دیگران را به‌عنوان وسیله‌ای برای اهداف خود می‌بیند.
اگری، لاجوس،(1383)، فن نمایشنامه¬نویسی، ترجمه مهدی فروغ، تهران: نشرنگاه
ﺑﺮاﻫﻨﻲ، رﺿﺎ، (1386) قصه‌نویسی، تهران: نو، چاپ ششم.
پروین، لارنس،(۱۳۷۳). شخصیت، ترجمه محمد جعفر جوادی و پروین کدیور، تهران: آییژ.
داد، سیما. (1371). فرهنگ اصطلاحات ادبی، تهران: مروارید، چاپ اوّل.
شفیعی کدکنی، محمد رضا،(1370). شعر معاصر عرب، چاپ سوم، تهران: سخن.
شولتز، دوان و آلن سیدنی، شولتز (۱۳78) نظریه¬های شخصیت، ترجمه یحیی سیدمحمدی، تهران: هما.
علیزاده، غزاله، (۱۳۸۷)، خانه ادریسی¬ها، چاپ پنجم، تهران: توس.
فرای، نورتروپ، (1377)، نقد و نظریه ادبی، تهران: نیلوفر.
ﻓﻴﺴﺖ، ﺟﺲ، ﻓﻴﺴﺖ، ﮔﺮﻳﮕﻮري ﺟﻲ، آن راﺑﺮﺗﺲ، ﺗﺎﻣﻲ (١٣٩٤)، ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎي ﺷﺨﺼﻴﺖ، ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻳﺤﻴﻲ ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪي، ﭼﺎپ ﺳﻴﺰدﻫﻢ، ﺗﻬﺮان: روان.
قاسم‌زاده، محمد، (۱۳۸۳). داستان¬نویسان معاصر ایران، تهران: هیرمند.
لاندین، رابرت ویلیام، (۱۳۷۸)، نظریه¬ها و نظام¬های روان¬شناسی، (تاریخ و مکتب¬های روان-شناسی)، مترجم یحیی سید محمدی، تهران: ارسباران.
میر صادقی، جمال. (1377). ادبیّات داستانی، تهران: شفا.
ورنون و هال، (١٣٧٩)، ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ ﻧﻘﺪ ادﺑﻲ، ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻫﺎدي آﻗﺎﺟﺎﻧﻲ و ﻫﻤﻜﺎران، ﭼﺎپ اول، ﺗﻬﺮان: رﻫﻨﻤﺎ.
میرعابدینی، حسن، (1383) صد سال داستان نویسی درایران، تهران: چشمه.
ﻫﻮرﻧﺎي، ﻛﺎرن، (۱۳77)، عصبانی های عصر ما، ترجمه ابراهیم خواجه نوری، تهران: شرق.
ـــــــــــــ، (1387)، ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻋﺼﺒﻲ زﻣﺎﻧﺔ ﻣﺎ، ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﺤﻤﺪ ﺟﻌﻔﺮ ﻣﺼﻔﺎ، ﭼﺎپ دوم، ﺗﻬﺮان: ﺑﻬﺠﺖ.
يونسي، ابراهيم،(1386)، هنر داستان‌نويسي، تهران: نگاه.
