بررسی رابطه شخصیت‌های بیزاری‌آور اجتماعی با اعتیاد
الموضوعات : Research on Iranian social issues
علی محمدزاده
1
,
زهرا حیران سنگستانی
2
,
سمیه قلیزاده
3
,
فریبا سلطانی شاهگلی
4
1 - استاد گروه روانشناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
2 - دانشجوی کارشناسی ارشد روان شناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران
3 - کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
4 - کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران
الکلمات المفتاحية: اعتیاد, ماکياوليايي, خودشيفتگي, ضد اجتماعي, الگوی پنج عاملی.,
ملخص المقالة :
سه شخصيت ماکياوليايي، خودشيفتگي و ضد اجتماعي به عنوان شخصیت‌های بیزاری‌آور اجتماعی و مثلث تاريك شخصيتي شناخته مي‌شوند. پژوهش‌ها، ارتباط این صفات را با سوءمصرف مواد گزارش کرده‌اند. پژوهش حاضر با هدف تبیین صفات تاريک شخصيتي بر اساس الگوي پنج عاملي شخصيت در سوءمصرف‌کننده‌های مواد انجام گرفت. جامعه آماري معتادان مرد مراجعه‌کننده به مراکز ترک اعتیاد خصوصی و دولتی شهر تبریز در سال 1401 تشکیل می‌دادند. از بین جامعه آماری، 206 نفر مورد آزمون قرار گرفتند. آزمودني‌ها به پرسشنامه‌هاي شخصيت ماکياوليايي، پرسشنامه شخصيت چندمحوري باليني ميلون-2 و فرم بلند شخصيت نئو پاسخ دادند. یافته‌ها نشان داد که در میان سوءمصرف‌کننده‌های مواد، شخصيت ماکياوليايي با روان‌آزرده‌گرايي (به صورت مثبت)، برون‌گرايي، توافق‌جويي و با وجدان بودن (به صورت منفي)، شخصيت خودشيفته با توافق‌جويي (به صورت منفي) و با وجدان بودن (به صورت مثبت) و شخصيت ضد اجتماعي با روان‌آزرده‌گرايي (به صورت مثبت) و توافق‌جويي (به صورت منفي)، بيشترين رابطه را نشان دادند. می‌توان نتیجه گرفت که وجه مشترک شخصيتي مطابق الگوی پنج عاملی در مثلث تاريک شخصيتي در بین سوءمصرف‌کننده‌های مواد توافق‌جويي پايين است.
ابراهیمی، سیده افخم و دیگران (1385) «ویژگی‌های روان‌سنجی نسخه فارسی مقیاس ماکیاولیسم در دانشجویان»، فصلنامه علمی- پژوهشی روان¬شناسی کاربردی، دوره یازدهم، شماره 3، صص 201-221.
تکلوی، سمیه و مهسا رمضانی (1398) «مقایسه شکست عاطفی و صفات سه‌گانه تاریک شخصیت در زنان با و بدون آمادگی به اعتیاد»، اعتيادپژوهي، سال سیزدهم، شماره ۵۳، صص 285- 300.
خواجه موگهي، ناهيد (1373) آماده‌سازي مقدماتي فرم فارسي پرسشنامه باليني چندمحوري ميلون- 2 (MCMI-II)، پايان‌نامه کارشناسي ارشد روان‌شناسي باليني، استاد راهنما: محمدنقی براهنی، دانشکده علوم رفتاری و سلامت روان، دانشگاه علوم پزشکي ايران.
حق‌شناس، حسن (1385) طرح پنج عاملی ویژگی‌های شخصیت، شیراز، دانشگاه علوم پزشکی شیراز.
صدری دمیرچی، اسماعیل و هاجر اسرافیلی تازه کند محمدیه و سیدفرید مصباحی (1398) «الگوی آمادگی به اعتیاد بر اساس صفات سه‌گانه تاریک شخصیت و ذهنیت‌های طرح‌واره‌ای»، اعتيادپژوهي، سال سیزدهم، شماره ۵۳، صص 119- ۱۳۸.
گروسي‌فرشي، ميرتقي (1380) رويکردهاي نوين در ارزيابي شخصيت: کاربرد تحليل عوامل در مطالعات شخصيت، تبريز، جامعه‌پژوه.
یوسفی، رحیم و شبنم تیموری (1398) «رابطه ساختاری صفات سه‌گانه تاریک شخصیت با آسیب‌پذیری به اعتیاد»، اعتيادپژوهي، سال سیزدهم، شماره ۵4، صص ۳۱-۴۶.
Ali, F., Amorim, I. S. & Chamorro-Premuzic, T. (2009) Empathy deficits and trait emotional intelligence in psychology and Machiavellism. Personality and Individual Differences, 47, pp. 758-762.
American Psychiatric Association (2022) Diagnostic and statistical manual of mental disorders: DSM-5-TR. Washington, DC: American psychiatric association.
Andersson, H. W., Wenaas, M., & Nordfjærn, T. J. A.b. (2019) Relapse after inpatient substance use treatment: A prospective cohort study among users of illicit substances. 90 pp. 222–228.
Bjornestad, J., McKay, J. R., Berg, H., Moltu, C., & Nesvåg, S. (2020) How often are outcomes other than change in substance use measured? A systematic review of outcome measures in contemporary randomised controlled trials. Drug and Alcohol Review, 39(4), pp. 394–414.
Blonigen, D. M., & Macia, K. S. (2021) Personality change during substance use disorder treatment is associated with improvements in abstinence self-efficacy post-treatment among US military veterans. Journal of Substance Abuse Treatment, 120, 108187.
Board, B. J., & Fritzon, K. (2005) Disordered personalities at work. Psychology, Crime and Law, 11, pp. 17–32.
Borgholthaus, C. J., White, J. V., & Harms, P. D. (2023) CEO dark personality: A critical review, bibliometric analysis, and research agenda. Personality and Individual Differences, 201, 111951.
Bradlee, P. M., & Emmons, R. A. (1992) Locating narcissism within the interpersonal circumplex and the Wve-factor model. Personality and Individual Differences, 13, pp. 821–830.
Choca, J. P., Vandenberg, E., & Shanley, L. A. (1997) Interpretive guide to Millon Clinical Multiaxiol Inventory. Washington DC:APA.
Christie, R. (1970) Why Machiavelli? In R. Christie & F. Geis (Eds.), Studies in Machiavellianism (pp. 1–9). New York: Academic Press.
Christie, R. & Geis, F. L. (Eds.) (1970) Studies in Machiavellianism. London: Academic Press.
Clark, S. L., Dodd, C. G., Mitchell, T. B., Ingram, S. J., Armstrong, G. M., Jha, M. K., ... & Trivedi, M. H. (2024) Substance use patterns and mental health comorbidities in youth with a history of depression or suicidality: Findings from TX-YDSRN. Journal of Affective Disorders, 366, pp. 210-216.
Costa, P. T., Jr., & McCrae, R. R. (1992) Revised NEO Personality Inventory (NEO PI-R) and NEO Five- Factor Inventory (NEO-FFI) professional manual. Odessa, FL: Psychological Assessment Resources.
Craib, K., Patterson, S., Laborde, S., & Allen, M. S. (2024) The dark core of personality predicts mate poaching, jealousy, sociosexual orientation, ambivalent sexism, and attitudes toward sexual harassment. Personality and Individual Differences, 225, 112667.
Demenescu, L. R., Kortekaas, R., den Boer, J. A., & Aleman, A. (2010) Impaired attribution of emotion to facial expressions in anxiety and major depression. Plos One, 1; 5, 12.
Djeriouat, H. (2024) The Dark Triad of personality and folk intuitions about free will and moral responsibility. Personality and Individual Differences, 217, 112457.
Dyce, J.A., O’Connor, B.P. (1998) Personality disorders and the five-factor model: A test of facet-level predictions. Journal of Personality Disorders, 12(1): pp. 31-45.
Fodstad, E. C., Erga, A. H., Pallesen, S., Ushakova, A., & Erevik, E. K. (2024) Personality traits as predictors of recovery among patients with substance use disorder. Journal of Substance Use and Addiction Treatment, 162, 209360.
Gebben, A. N., Rivera, M., Baz, G., Ciarlante, K., & Min, H. (2021) Identifying dark personality profiles in working adults. Personality and Individual Differences, 173, 110630.
Greitemeyer, T., & Seidl, N. (2024) Dark and light university: The relationship between dark and light personality traits and educational choices and the desire for power as a mediating factor. Acta Psychologica, 248, 104400.
Hetland, J., Lundervold, A. J., & Erga, A. H. (2024) Cognitive impairment as a predictor of long-term psychological distress in patients with polysubstance use disorders: A prospective longitudinal cohort study. BMC Psychiatry, 24, 143.
Jakobwitz, S., & Egan, V. (2006) The Dark Triad and normal personality traits. Personality and Individual Differences, 40, 331–339.
Jones, D. N., & Figueredo, A. J. (2013) The core of darkness: Uncovering the heart of the dark triad. European Journal of Personality, 27, pp. 521–531.
Kowalski, R. M. (Ed.) (2001) Behaving badly: Aversive behaviors in interpersonal relationships. Washington, DC: American Psychological Association.
Lee, K., & Ashton, M. C. (2005) Psychopathy, Machiavellianism, and narcissism in the five-factor model and the HEXACO model of personality structure. Personality and Individual Differences, 38, pp. 1571–1582.
Marcus, D. K., Preszler, J., & Zeigler-Hill, V. (2018) A network of dark personality traits: What lies at the heart of darkness? Journal of Research in Personality, 73, pp. 56–62.
McClintock, H. F., Hinson-Enslin, A. M., & Nahhas, R. W. (2024) Depression as a mediator of the association between vision and/or hearing loss and recent substance use: NHANES 2013–2018. Disability and Health Journal, 17(2), 101575.
McHoskey, J. W. (2001) Machiavellianism and personality dysfunction. Personality and Individual Differences, 31, pp. 791–798.
Mitchell, M. R., & Potenza, M. N. (2014) Addictions and personality traits: impulsivity and related constructs. Current behavioral neuroscience reports, 1, pp. 1-12.
Miller, J. D., Gaughan, E. T., Pryor, L. R., Kamen, C., & Campbell, W. K. (2009) Is research using the Narcissistic Personality Inventory relevant for understanding narcissistic personality disorder? Journal of Research in Personality, 43, pp. 482–488.
Nai, A., & Young, E. L. (2024) They choose violence. Dark personality traits drive support for politically motivated violence in five democracies. Personality and Individual Differences, 230, 112794.
Noorbala, A. A., Saljoughian, A., Yazdi, S. A. B., Faghihzadeh, E., Farahzadi, M. H., Kamali, K., ... & Mousavi, M. T. (2020) Evaluation of drug and alcohol abuse in people aged 15 years and older in Iran. Iranian journal of public health, 49(10), 1940-1946.
Nooshabadi, J. E., Mockaitis, A. I., & Chugh, R. (2024). Chief executive officer’s dark triad personality and firm's degree of internationalization: The mediating role of ambidexterity. International Business Review, 33(4), 102296.
Oltmanns, T. F., Friedman, J. N., Fiedler, E. R., & Turkheimer, E. (2004) Perceptions of people with personality disorders based on thin slices of behavior. Journal of Research in Personality, 38, pp. 216–229.
Paulhus, D. L., & Williams, K. M. (2002) The Dark Triad of personality: Narcissism, Machiavellianism, and psychopathy. Journal of Research in Personality 36, 556–563.
Rauthmann, J. F. (2012) Towards multifaceted Machiavellianism: content, factorial, and construct validity of a German Machiavellianism scale. Personality and Individual Differences, 52, pp. 345–351.
Ross, S. R., Lutz, C. J., & Bailley, S. E. (2004) Psychopathy and the five factor model in a noninstitutionalized sample: a domain and facet level analysis. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 26,pp. 213–223.
Sarkar, N., Zainal, N. H., & Newman, M. G. (2024) Self-esteem mediates child abuse predicting adulthood anxiety, depression, and substance use symptoms 18 years later. Journal of Affective Disorders, 365, pp. 542-552.
Skewes, M. C., & Gonzalez, V. M. (2013) The biopsychosocial model of addiction. Principles of addiction, 1, 61-70.
Van Kampen, D. (2006) The Dutch DAPP-BQ: Improvements, lower- and higher-order dimensions, and relationship with the 5DPT. Journal of Personality Disorders, 20(1), pp. 81-101.
Wallace, H. M., & Baumeister, R. F. (2002) The performance of narcissists rises and falls with perceived opportunity for glory. Journal of Personality and Social Psychology, 82, pp. 819–834.
Watson, P. J., & Biderman, M. D. (1993) Narcissistic Personality Inventory factors, splitting and self-consciousness. Journal of Personality Assessment, 61, pp. 41–57.
Westen, D., Shedler, J. (1999) Revising and assessing axis II, part II: Toward an empirically based and clinically useful classification of personality disorders. American Journal of Psychiatry, 156(2), 273-85.
Wild, T. C. (2006) Social control and coercion in addiction treatment: towards evidence‐based policy and practice. Addiction, 101(1), 40-49.
Young, S. M., & Pinsky, D. (2006) Narcissism and celebrity. Journal of Research in Personality, 40, 463–47.
Yousaf, S., Liu, Y., & Feite, L. (2023) Dark personality traits and sensation-seeking tourist behaviors. Is there a link? A preliminary investigation of Chinese tourists. Tourism Management Perspectives, 47, 101119.
