مقایسه ابعاد پنجگانه شخصیت، تصویر بدنی و عزت‌نفس در زنان متقاضی جراحی زیبایی و غیرمتقاضی
الموضوعات :
نازنین امین کاظمی
1
,
هادی اکبری نژاد
2
,
پریا فاروقی
3
1 - دانشجو کارشناسی ارشد روانشناسی، موسسه آموزش عالی نبی اکرم ، تبریز، ایران.
2 - استادیار گروه روانشناسی موسسه آموزش عالی نبی اکرم ، تبریز، ایران.
3 - استادیار گروه روانشناسی موسسه آموزش عالی نبی اکرم ، تبریز، ایران.
الکلمات المفتاحية: ابعاد پنجگانه شخصیت, تصویر بدنی, عزت‌نفس, جراحی زیبایی.,
ملخص المقالة :
هدف از پژوهش حاضر مقایسه ابعاد پنجگانه شخصیت، تصویر بدنی و عزت‌نفس در زنان متقاضی جراحی زیبایی و غیرمتقاضی بود. روش پژوهش از نوع علی- مقایسه‌ای بود. جامعه آماری را کلیه زنان متقاضی جراحی زیبایی مراجعه¬کننده به مراکز زیبایی خصوصی شهر تبریز در سال 1402 تشکیل دادند. نمونه آماری شامل 100 نفر (50 نفر) از زنان متقاضی جراحی زیبایی و (50 نفر) زنان غیرمتقاضی بود که به¬منظور مقایسه با گروه هدف، با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و با استفاده از پرسشنامه‌های پنج عاملی نئو کاستا و مک‌کری (1992)، روابط چندبعدی بدن-خود کش (1997) و عزت¬نفس روزنبرگ (1965) مورد آزمون قرار گرفتند. به‌منظور تجزيه و تحليل داده‌ها، از آزمون تحلیل واریانس چندمتغییره (مانوا) استفاده شد. آزمون فرضیه‌های پژوهش نشان دادد که بین زنان متقاضی جراحی زیبایی و غیرمتقاضی از منظر ابعاد پنجگانه شخصیت و مولفه‌های آن (روان‌رنجورخویی، برون‌گرایی، انعطاف‌پذیری) تفاوت معناداری وجود ندارد (05/0p>)، اما بین ابعاد توافق‌پذیری و باوجدان‌بودن تفاوت معناداری وجود دارد (001/0>p)، همچنین در متغیر تصویر بدنی و مولفه‌های آن (اهمیت¬دادن به دیگران، مسئولیت¬پذیری، شجاعت، پذیرش خود) (05/0p>) و عزت¬نفس و مؤلفه¬های آن () (05/0p>) تفاوت معنی‌دار وجود ندارد. با توجه به‌نتایج به‌دست‌آمده می‌توان گفت که زنان متقاضی جراحی زیبایی از نظر ابعاد پنجگانه شخصیت، تصویر بدنی و عزت‌نفس تفاوتی با زنان غیرمتقاضی ندارند.
1- احمدی، حامد؛ و پورشریفی، حمید(1392). نقش منبع خبری در اقناع افراد با تعدیل‌کنندگی نگرش به منبع خبری. جنسیت و عزت‌نفس. دو فصلنامه علمی-پژوهشی شناخت اجتماعی، 2(3)، 6-18.
2- ایرانپور، کلثوم(1397). مقایسه تصویر بدن. خودتنظیمی هیجانی و کارکردهای اجرایی در زنان متقاضی جراحی زیبایی و زنان عادی (غیرمتقاضی) شهر بندرعباس. پایان‌نامه جهت دریافت درجه کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی. دانشگاه آزاد اسلامی. واحد بندرعباس. دانشکده علوم انسانی.
3- ایمانی، مهدی؛ دهقان، مریم؛ و شرفی زادگان، میلاد(1399). مقایسه اجتناب تجربه‌ای، بهشیاری، نارضایتی از تصویر بدن، اضطراب، افسردگی و استرس در افراد متقاضی جراحی زیبایی و افراد غیرمتقاضی. مجله علوم روان‌شناختی، 19(88)، 421-429. dor:20.1001.1.17357462.1399.19.88.6.8
4- براندن، ناتانیل(1402). روان شناسی عزت¬نفس. ترجمه مهدی قراچه¬داغی. تهران: انتشارات نخستین.
5- بساک‌نژاد، سودابه؛ عارفی، نیما؛ و ارشدی، نسرین(1397). بررسی الگوی خوردن هیجانی، بدتنظیمی هیجان. عزت‌نفس و تکانشگری در بروز اعتیاد غذایی دانشجویان. روانشناسی سلامت، 7(26)، 132-145.
dor:20.1001.1.23221283.1397.7.26.8.7
6- حجازی، یوسف؛ و ایروانی، محمود(1381). رابطه میان ویژگی‌های شخصیتی و عملکرد شغلی. مجله روانشناسی و علوم تربیتی، 32(2)، 171-189.
7- خانجانی، زینب؛ باباپور، جلیل؛ و گزیزه، صبا(1391). ﺑﺮرﺳﻲ و ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ وﺿﻌﻴﺖ رواﻧﻲ و ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺑﺪﻧﻲ ﻣﺘﻘﺎﺿﻴﺎن ﺟﺮاﺣﻲ زﻳﺒﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﻓﺮاد ﻏﻴﺮﻣﺘﻘﺎﺿﻲ. مجله دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، 20(2)، 237-248.
8- دهقان اردکانی، زهرا؛ و مصطفوی‌راد، فرشته(1398). پیش‌بینی سلامت روان بر اساس ویژگی‌های شخصیتی و تصویر بدنی در دانش‌آموزان دختر نوجوان متوسطه. زن و جامعه، 10(1)، 331-364.
dor:20.1001.1.20088566.1398.10.37.14.3
9- ذکاتی، محمد سعید(1401)، جامعه‌شناسی جوانان ایران. تهران: انتشارات آگه.
10- رجبی، غلامرضا؛ و بهلول، نسرین(1386). سنجش پایایی و روایی مقیاس عزت‌نفس روزنبرگ در دانشجویان سال اول دانشگاه شهید چمران. پژوهش‌های تربیتی و روان‌شناختی، 3(2)، 33-48.
11- رقيبي، مهوش؛ و ميناخاني، غلامرضا(1390). مدیریت بدن و ارتباط آن با تصویر بدني و ادراک خود. دانش و پژوهش در روان‌شناسي کاربردي، 12(4)، 72-81.
12- رونق ششکلانی، مهرناز؛ پناه‌علی، امیر؛ لطفی، علیرضا؛ قویمی، محمدعلی؛ و احمدپور پورناکی، فرزین(1397). مقایسه تصویر بدن و رضایت از زندگی در متقاضیان جراحی زیبایی و جراحی‌شدگان در بخش جراحی فک صورت و زیبایی بیمارستان آموزشی درمانی امام رضای شهر تبریز. مجله علوم پزشکی رازی، ۲۵(۸)، ۱۲-۲۳.
13- سادوک، ویرجینیا؛ سادوک، بنجامین؛ و جیمز و روئیز، پدرو(1400). خلاصه روان‌پزشکی: علوم رفتاری- روان‌پزشکی بالینی . ترجمه فرزین رضاعی. تهران: ارجمند.
14- سرمد، زهره؛ بازرگان، عباس؛ و حجازی، الهه(1401). روش‌های تحقیق در علوم رفتاری. تهران: انتشارات آگاه.
15- عیسی‌زادگان، علی؛ سلیمانی، اسماعیل؛ خسرویان، بهروز؛ و شیخی، سیامک(1395). مقایسه شایستگی اجتماعی و تنظیم شناختی هیجان در افراد متقاضی و غیرمتقاضی جراحی زیبایی بینی. مجله مطالعات علوم پزشکی، ۲۷(۹)، ۷۳۵-۷۴۳.
16- فرح‌بیجاری، اعظم؛ پیوسته‌گر، مهرانگیز؛ و سادات‌صدر، مهدیه(1394). رابطه تاب‌آوری با ابعاد پنجگانه شخصیت و اختلالات بالینی افسردگی. اضطراب و جسمانی در دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه الزهرا . مطالعات روان‌شناختی، 11(3)، 53-78.
17- کریمی، صدیقه؛ نجفی، محمود؛ و محمدی‌فر، محمدعلی(1395). مقایسه اختلالات رفتاری. عزت‌نفس و رضایت از زندگی در دانش‌آموزان بی‌سرپرست و عادی. روانشناسی مدرسه و آموزشگاه، 5(3)، 167-182.
18- گزیزه، صبا؛ و خانجانی، زینب(1391). مقایسه اختلالات شخصیت خوشه C و B در متقاضیان جراحی زیبایی با افراد غیرمتقاضی. مجله مطالعات علوم پزشکی، ۲۳(۵)، ۴۹۲-۴۹۸.
19- گلیان تهرانی، شهناز؛ قیاسوند، ملیحه؛ میرمحمدعلی، ماندانا؛ و مهران، عباس(1393). ارتباط تصویر بدنی دختران نوجوان چاق شهر تهران با افسردگی. اضطراب و تنش. پایش، 13(4)، 433-440.
dor:20.1001.1.16807626.1393.13.4.6.8
20- لطف‌آبادی، حسین(1398). روانشناسی رشد 2. نوجوانی، جوانی و بزرگ‌سالی. تهران: سمت.
21- مسعودزاده، عباس؛ کارخانه یوسفی، مهتاب؛ و تیرگری، عبدالحکیم(1388). مقایسه الگوهای شخصیتی و وضعیت سلامت عمومی متقاضیان جراحی زیبایی بینی و گروه شاهد. دانشور پزشکی، 16(82)، 53-58.
22- معصومی، سونا(1401). رضایت زناشویی بر اساس شبکه‌های اجتماعی و تصویر بدنی در زنان متقاضی جراحی زیبایی. تهران: کهکشان علم.
23- مفاخری، عبدالله؛ اشرفی‌فرد، سمیه؛ و خرمی، محمد(1400). مدل ساختاری رابطه بین نگرانی از تصویر بدن و باورهای وسواسی با مدیریت بدن در افراد متقاضی جراحی زیبایی. روانشناسی سلامت، 10(38)، 121-140.
doi:10.30473/hpj.2021.55499.4964
24- میرجان، ندا(1401). جراحی زیبایی زنان. تهران: تیمورزاده.
25- میرزایی، فرح؛ بابایی‌امیری، ناهید؛ و صادقی‌افجه، زهره(1398). مقایسه ذهنیت طرحواره‌ای با سبک‌های مقابله‌ای اجتناب و جبران افراطی طرحواره‌ای بین زنان متقاضی و غیرمتقاضی جراحی زیبایی. فصلنامه سنجش و پژوهش در مشاوره کاربردی، 1(2)، 39-54.
26- نعیم، مهدی؛ و نریمانی، محمد(1395). مقایسه عزت¬نفس و شادکامی دانشجویان ورزشکار و غیر ورزشکار. هفتمین کنفرانس بین-المللی روانشناسی و علوم اجتماعی.
27- Agility, D & Tantelef-Dunn, S (2004). The impact of media exposure on male’s body image. Journal of Social and Clinical Psychology, 23(1): 7-2. doi:10.1521/jscp.23.1.7.26988
28- Aguila, ED., Martínez, JR., Pablos, JL., Huánuco, M., Encina, VM & Rhenals, A (2019). Personality Traits, Anxiety, and Self-esteem in Patients Seeking Cosmetic Surgery in Mexico City. Plast Reconstr Surg Glob Open, 7(10): e2381. doi:10.1097/GOX.0000000000002381
29- Biolcati, R., Ghigi, R., Mameli, C & Passini, S (2017). What can I do with my body? Boys and girls facing body dissatisfaction. InternatIonal Journal of adolescence and Youth, 22(3): 283-295. doi:10.1080/02673843.2016.1167748
30- Brown, RB (2023). Body Image, Body Composition, and Aging in Women: Insights into an Older Adult Problem. Women, 3(2): 214-224. doi:10.3390/women3020017
31- Cansel, N., Güldoğan, E., & Altunişik, N. (2021). The Effect of Sociodemographic Variables, Body Image and Self-Esteem on Undergoing Minimally Invasive Cosmetic Procedures in Turkish Women: Cross-Sectional Research. Turkiye Klinikleri Journal of Dermatology, 31(3). doi:10.5336/dermato.2021-84401
32- Cash, T. F (1997). The body image workbook: An 8-step program for learning to like your looks. Oakland , CA : New Harbinger Publications.
33- Cash, T. F., Theriault, J., & Annis, N. M. (2004). Body image in an interpersonal context: Adult attachment, fear of intimacy and social anxiety. Journal of social and clinical psychology, 23(1), 89-103. doi:10.1521/jscp.23.1.89.26987
34- Costa, P. T Jr& McCrae, R. R (2008). The Revised NEO Personality Inventory (NEO-PI-R). In G. J. Boyle, G. Matthews & D. H. Saklofske (Eds.), The SAGE handbook of personality theory and assessment, Vol. 2. Personality measurement and testing )pp. 179–198). Sage Publications, Inc.
35- Costa, P. T Jr & McCrae, R. R (1992). Revised NEO Personality Inventory (NEO-PI-R) and NEO Five-Factor Inventory (NEO-FFI) professional manual. Odessa, FL: Psychological Assessment Resources.
36- Creed, P., Prideaux, L.-A & Patton, W (2005). Antecedents and consequences of career decisional states in adolescence. Journal of Vocational Behavior, 67(3): 397-412. doi:10.1016/j.jvb.2004.08.008
37- Digman, J. M. (1990). Five robust trait dimensions: Development, Stability and Utility. Journal of Personality, 57, 195-214. doi:10.1111/j.1467-6494.1989.tb00480.x
38- Garbett, KM., Craddock, N., Saraswati LA & Diedrichs, PC (2023). Body Image among Girls in Indonesia: Associations with Disordered Eating Behaviors, Life Engagement, Desire for Cosmetic Surgery and Psychosocial Influences. Int J Environ Res Public Health, 20(14): 6394. doi:10.3390/ijerph20146394
39- Garcia, D. (2012). The Affective Temperaments: Differences between Adolescents in the Big Five Model and Cloninger’s Psychobiological Model of Personality. Journal of Happiness Studies, 14, 999-1017. doi:10.1007/s10902-011-9303-5
40- Goldberg, L. R. (2013). An alternative “description of personality”: The Big-Five factor structure. In Personality and Personality Disorders (pp. 34-47). Routledge.
41- Hasani, H., Zare, H., & Dosti, R. (2019). Comparison of explicit and implicit self-esteem in applicants for nose surgery and normal women. HPJ, 8(30): 133-144. doi:10.30473/hpj.2019.41382.4074
42- Heidarzadeh, A., Shahmohammadipour, P., Azzizadeh Forouzi, M., Dehghan, M & Khorasani, Z (2019). Body Image, Self-Esteem, and Psychological Problems Among Applicants andNon applicants of Cosmetic Surgery. Journal of Practice in Clinical Psychology, 7(1): 33-42. http://jpcp.uswr.ac.ir/article-1-490-en.html
43- Jones, HE., Faulkner, HR & Losken, A (2022). The Psychological Impact of Aesthetic Surgery: A Mini-Review. Aesthet Surg J Open Forum, 4: ojac077. doi:10.1093/asjof/ojac077
44- Lábiscsák-Erdélyi, Z., Veres-Balajti, L., Somhegyi, A & Kósa, K (2022). Self-Esteem Is Independent Factor and Moderator of School-Related Psychosocial Determinants of Life Satisfaction in Adolescents. Int J Environ Res Public Health, 19(9): 5565. doi:10.3390/ijerph19095565
45- Mathews, G., & Deary, I. J. (1998). Personality traits. Cambridge Cambridge University Press. McCrae, RR & John, OP (1992). An introduction to the five-factor model and its applications. J Pers, 60(2), 175-215. doi:10.1111/j.1467-6494.1992.tb00970.x
46- McCrae, R. R.,& Costa ,P. T. (1999). A fivefactor theory ofpersonality.In L. A. Pervin & O. P. John (Eds.),Handsbook of personality: Theory and research. (2 nd ed), New York: Guilford.
47- Moulton, S. J., Gullyas, C., Hogg, F. J., & Power, K. G. (2018). Psychosocial predictors of body image dissatisfaction in patients referred for NHS aesthetic surgery. Journal of Plastic, Reconstructive & Aesthetic Surgery, 71(2), 149-154. doi:10.1016/j.bjps.2017.11.004
48- Qian, H., Ling, Y., Wang, C., Lenahan, C., Zhang, M., Zheng, M & et al (2021). A Correlative Study Between Personality Traits and the Preference of Site Selection in Cosmetic Treatment. Front Psychiatry, 12: 648751. doi:10.3389/fpsyt.2021.648751
49- Quittkat, HL., Hartmann, AS., Düsing, R., Buhlmann, U & Vocks, S (2019). Body Dissatisfaction, Importance of Appearance, and Body Appreciation in Men and Women Over the Lifespan. Front. Psychiatry, 10: 864. doi:10.3389/fpsyt.2019.00864
50- Salahian, A (2019). Comparison of Mental Health and Self-Image between the Applicants and Non-Applicants of Cosmetic Surgery. Journal of Research & Health, 9(7): 686-691. http://jrh.gmu.ac.ir/article-1-1411-en.html
51- Schultz, D. P., Schultz, S. E., & Enos, M. (2009). Theories of Personality. (9th ed.). Belmont, CA: Wadsworth, Cengage Learning.
52- Smith, E.R., & Mackie, D.M. (2007). Social Psycology. Philadelphia, P.A: Psychology Press.
53- Thawanyarat, K., Hinson, C., Gomez, DA., Rowley, M., Navarro, Y., Johnson, C & et al (2023). A Study of Plastic Surgery Trends With the Rise of Instagram. Aesthet Surg J Open Forum, 5: ojad004. doi:10.1093/asjof/ojad004
54- Valina, G & Sessa, A (2019). Current Trends of Cosmetic Surgical Procedures With the General Cosmetic Surgery Fellowships by the American Academy of Cosmetic Surgery. The American Journal of Cosmetic Surgery, 37(1): 5-13. doi:10.1177/0748806819852014
55- Wang, Y., Fardouly, J., Vartanian, LR., Wang, X & Lei, L (2021). Body Talk on Social Networking Sites and Cosmetic Surgery Consideration Among Chinese Young Adults: A Serial Mediation Model Based on Objectification Theory. Psychology of Women Quarterly, 46(1): 99-110. doi:10.1177/03616843211026273
56- Wu, Y., Mulkens, S & Alleva, JM (2022). Body image and acceptance of cosmetic surgery in China and the Netherlands: A qualitative study on cultural differences and similarities. Body Image, 40: 30-49. doi:10.1016/j.bodyim.2021.10.007
57- Yoon, S., & Kim, Y. A. (2020). Cosmetic surgery and self-esteem in South Korea: a systematic review and meta-analysis. Aesthetic plastic surgery, 44, 229-238. doi:10.1007/s00266-019-01515-1
