جایگاه معماری مسکن در سبک زندگی اسلامی و مدرن
الموضوعات : Ethics and Islamic Educationرضا قدردان قراملکی 1 , فرزین حق پرست 2 , پریسا هاشم پور 3
1 - دانشجوی دکتری معماری اسلامی، دانشگاه هنر اسلامی، تبریز، ایران
2 - دانشیار معماری، دانشگاه هنر اسلامی، تبریز، ایران
3 - دانشیار معماری، دانشگاه هنر اسلامی، تبریز، ایران
الکلمات المفتاحية:
ملخص المقالة :
مسکن به عنوان ظرف زندگی انسان، رابطه تنگاتنگی با اخلاق و سبک زندگی دارد؛ تامین بسیاری از نیازهای مادی و معنوی، جهت‌گیری سبک زندگی و ویژگی‌های اخلاقی، در خانه اتفاق می‌افتد. در خانه‌های سنتی جایگاه معماری در سبک زندگی مورد توجه دانش دینی و معماری قرار گرفته بود و معماری خانه، نشاندهنده سبک زندگی و ارزش‌های اخلاقی جامعه اسلامی بود. امروزه با توجه به هجوم سبک زندگی غربی، نیاز به بحث درباره چگونگی استفاده از انسان‌شناسی اسلامی در مولفه‌های عینی زندگی از جمله سبک زندگی و معماری بیش از پیش احساس می‌شود. در این مقاله بعد از مرور مفاهیم، به تعریف دو نگاه متفاوت به نقش معماری مسکن در سبک زندگی دینی و مدرن پرداخته شده است. سپس با مقایسه تطبیقی بین چهار مورد از خانه‌های دوره قاجار و پهلوی، این دو نگاه به صورت عینی و به عنوان موید مورد بررسی قرار گرفته اند. با ورود سبک زندگی مدرن به ایران، معماری اسلامی و ارزش‌های اخلاقی در مسکن رو به افول نهاده و جای خود را به معماری مدرن و سکولار داده و دیگر ارزش‌های اخلاقی که در سبک زندگی اسلامی و معماری خانه‌های سنتی اثرگذار بودند، مد نظر قرار نگرفتند. معماری خانه در دوره پهلوی تحت تاثیر سبک زندگی مدرن قرار گرفت و فضاهای خانه نه بر اساس ارزش‌های اخلاقی، بلكه بر اساس امكانات مالي و مصرف‌گرایی شكل ¬گرفته است؛ در حالی که فضاهای خانه سنتی، بر اساس مولفه‌های سبک زندگی اسلامی از جمله اخلاق، معماری می‌شدند و زندگی مومنانه را برای ساکنان تسهیل می‌کردند.
