مروری بر ترمیم جراحات رکتوواژینال در مادیان
الموضوعات :علیرضا شیخ زاده 1 , هلیا آزادی 2 , شیوا امان الهی 3
1 - گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
2 - گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
3 - گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
الکلمات المفتاحية: اسب, پارگی, فیستول, رکتوم, دهلیز, واژن,
ملخص المقالة :
زمینه و نوع مطالعه: مروری کوتاه بر جراحات دستگاه تناسلی مادیان
هدف: درمان پارگی‌ها و فیستول رکتوواژینال
روش کار: مطالعه مروری با استفاده از منابع مختلف در ارتباط با انواع و درمان پارگی‌ها و فیستول رکتوواژینال
نتایج: جسم پرینه (Perineal body) به فضای بین مقعد و فرج گفته می‌شود که از رشته‌های عضلات اسفنکتر خارجی مقعد و عضلات منقبض‌کننده فرج تشکیل شده است. ساختارهای دستگاه تناسلی مادیان مستعد به انواع جراحات در طول جفت‌گیری و زایمان هستند. از جمله این جراحات می‌توان به پارگی‌های پرینه یا رکتوواژینال (Perineal/Rectovaginal laceration) و فیستول رکتوواژینال (Rectovaginal fistula) اشاره کرد. پارگی‌های پرینه در زمان زایمان اتفاق می‌افتند، زمانی‌که چین حلقوی بقایای پرده بکارت (hymen) در محل اتصال دهلیز به واژن، عبور پا یا بینی کره را مسدود نماید. در پارگی‌های درجه سوم، پارگی در سپتوم رکتوواژینال، عضلات واژن، رکتوم، جسم پرینه و اسفنکتر مقعدی وجود دارد. فیستول عمدتاً بطور ثانویه و به دنبال سخت‌زایی در مادیان‌های شکم اول رخ می‌دهد. گیر کردن بینی یا اندام حرکتی کره در سقف واژن یا دهلیز سبب این آسیب می‌شود. روش‌های جراحی مختلفی برای درمان پارگی‌های درجه سوم ذکر شده است که شامل ترمیم در یک یا دو مرحله است. روش جراحی تغییر یافته گوتز رایجترین روش جراحی تک مرحله‌ای می‌باشد. رهیافت افقی (Horizontal approach) و رهیافت از طریق مقعدی (Transrectal approach) از جمله روش‌های جراحی برای ترمیم فیستول رکتوواژینال می‌باشند. از اصلی‌ترین مشکلات بعد ازعمل بدون توجه به روش جراحی، می‌توان به باز شدن بخیه‌ها اشاره کرد.
نتیجه‌گیری نهایی: میزان موفقیت در تمام روش‌های جراحی بطور چشمگیری بالاست اما با توجه به اهمیت مسئله اقتصادی در صنعت اسب، روش‌های جراحی تک مرحله‌ای به علت این که دوره بستری بسیار کوتاهی دارند و نیز تداخلی با تولیدمثل مادیان نمی‌کنند، از جمله روش‌های ارجح می باشند.
1.
Auer J, StickJ, Kummerle J, Prange T. Equine surgery: Elsevier; 2019 2.
Hendrickson D, Baird A. Turner and McIlwraith’s Techniques in Large Animal Surgery: John Wiley & Sons; 2013 3. Fastest Veterinary Medicine Insight Engine. Veterian Key. Vulvar Conformation. https://veteriankey.com/vulvar-conformation/.
4. Ghamsari SM, Malekshahi Nejad MM, Moradi O. Evaluation of modified surgical technique in repair of third-grade perineal lacerations in mare. Iranian Journal of Veterinary Surgery. 2008; 3(3): 71-6. https://doi.isc.ac/dor/20.1001.1.20083033.2008.03.3.5.0
5. Mosbah E. A modified one-stage repair of third-degree rectovestibular lacerations in mares. Journal of Equine Veterinary Science. 2012; 32(4):211-5. https://doi.org/10.1016/j.jevs.2011.08.024
6. Schumacher J, O’Brien T. Complications of Vulvar, Vestibular, Vaginal, and Cervical Surgery. Complications in Equine Surgery. 2021: 550-70. https://doi.org/10.1002/9781119190332.ch42
7. Shabbir RM, Tihami H. Surgical Correction of Third Degree Rectogaginal Fistula (RVF) in a Mare. Journal of Agriculture and Veterinary Science. 2023; 2(1):65-70. http://rootspress.org/journals/index.php/agrivet/article/view/306
8. Wessel M. Staging and Prediction of Parturition in the Mare. Clinical Techniques in Equine Practice. 2005; 4(3):219-27. https://doi.org/10.1053/j.ctep.2005.07.003
9. Inoue Y, Sekiguchi M. Vestibuloplasty for persistent pneumovagina in mares. Journal of Equine Veterinary Science. 2017; 48: 9-14. https://doi.org/10.1016/j.jevs.2016.08.008
10. Elkasapy AH, Ibrahim IM. Contribution to reconstruction of third degree rectovestibular lacerations in mares. Open Veterinary Journal. 2015; 5(1): 23-6. https://www.ajol.info/index.php/ovj/article/view/127838
11. Jalim SL, McKinnon AO. Surgical correction of rectovaginal fistula in mares and subsequent fertility. Australian veterinary #journal. 2010; 88(6): 211-4. https://doi.org/10.1111/j.1751-0813.2010.00576.x# 12. Pooniya R, Jhamb DK, Saini R, Kumar S, Sharma SK. One Stage Surgical Management for Third Degree Recto-vaginal Laceration in Mares: A Report of Two Cases. Indian Journal of Veterinary Sciences and Biotechnology. 2019; 14(4): 59-62. https://acspublisher.com/journals/index.php/ijvsbt/article/view/2556
13. Climent F, Ribera T, Argüelles D, Nomen C, Prades M. Modified technique for the repair of third‐degree rectovaginal lacerations in mares. Veterinary Record. 2009 ;164(13): 393-6. https://doi.org/10.1136/vr.164.13.393
14. Schönfelder AM, Sobiraj A. A vaginal mucosal pedicle flap technique for repair of rectovaginal fistula in mares. Veterinary Surgery. 2004; 33(5): 517-20. https://doi.org/10.1111/j.1532-950x.2004.04071.x
