بررسی نسبت ساخت دولت و نهاد انتخابات در ایران (1285-1357)
الموضوعات :
مهدی زیبائی
1
,
حاکم قاسمی
2
,
سیدهادی عظیمی
3
1 - دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره)، ایران
2 - دانشیار علوم سیاسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه بین¬المللی امام خمینی(ره) قزوین، ایران
3 - دانشجوی دکتری دانشگاه بین¬المللی امام خمینی(ره)، قزوین، ایران
الکلمات المفتاحية: ساخت دولت, نهاد انتخابات, مشروطه, انقلاب اسلامی و قدرت اجتماعی.,
ملخص المقالة :
پژوهش حاضر به دنبال پاسخگویی به این پرسش هست که ساخت قدرت، چه تأثیری بر نهاد انتخابات در طول دوران مشروطه گذاشت؟ به نظر میرسد ساخت قدرت در ایران به دلیل زمینههای تاریخی و عدم توازن منابع قدرت، نهاد انتخابات را فاقد معنا نموده، ساختار قدرت در طول سالهای 1285 تا 1357 مانع شکلگیری انتخابات آزاد و منصفانهای شده است که بر اساس آن مردم بتوانند رأی و نظر خود را از طریق انتخاب آزاد و منصفانه نمایندگان مجلس تبلور بخشند. در نوشتار پیش رو، سعی بر آن است که ارتباط بین تشکیل دولت و تأسیس نهاد انتخابات در ایران، طی بازه زمانی بین دو انقلاب مشروطه و اسلامی، در پرتو ترکیبی از نظریه دولت در جامعهشناسی تاریخی و مفهوم «زیست قدرت» میشل فوکو بررسی شود.
آبادیان، حسین (1388) مفاهیم قدیم و اندیشه جدید: درآمدی نظری بر مشروطه ایران، تهران، کویر.
آبراهامیان، یرواند (1377) ایران بین دو انقلاب: درآمدی بر جامعه¬شناسی سیاسی ایران معاصر، تهران، نشرنی.
ازغندی، سید علیرضا (1387) تاریخ تحولات سیاسی و اجتماعی ایران (1320-1357)، تهران، سمت.
بشیریه، حسین (1380) موانع توسعه سیاسی در ایران، تهران، گام نو.
جعفری ندوشن، علی‌اکبر و حسن زارعی محمودآبادی (1382) تجدیدنظرهای چندگانه در قانون اساسی مشروطه، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
حکیمی، محمود (1378) تاریخ تمدن یا داستان زندگی انسان، تهران، ج17، شرکت سهامی انتشار.
حکیمی، محمود (1380) تاریخ تمدن یا داستان زندگی انسان، تهران، ج20، شرکت سهامی انتشار.
راسخ، قدرت¬الله، سادات شریفی، فرید و خدامی، علیرضا (1400) واکاوی قدرت اقتصادی در دوران قاجار از دیدگاه منابع اجتماعی مایکل مان، جامعه شناسی تاریخی، دوره 13، شماره 2، 215-179.
رهنما، علی (1384) نیروهای مذهبی بر بستر حرکت نهضت ملی، تهران، گام نو.
زیبایی، مهدی (1400) «ظهور دولت مدرن در خاورمیانه از رویکرد جامعهشناسی تاریخی»، فصلنامه دولت‌پژوهی، سال هفتم، شماره 28، صص 33-58.
سمیعی، علی (1397) نبرد قدرت در ایران؛ چرا و چگونه روحانیت برنده شد؟ تهران، نشرنی.
شجیعی، زهرا (1372) نخبگان سیاسی ایران (ازمشروطه تا انقلاب اسلامی)، تهران، سخن.
عظیمی، فخرالدین (1374) بحران دموکراسی در ایران، ترجمه عبدالرضا هوشنگ مهدوی و بیژن نوذری، تهران، البرز.
فیرحی، داوود (1391) فقه و سیاست در ایران معاصر: فقه سیاسی و قفه مشروطه، تهران، نی.
فیرحی، داود (1393) فقه و سیاست در ایران معاصر: تحول حکومت داری وفقه حکومت اسلامی، تهران، نشرنی.
فوکو، میشل (1390) تولد زیست سیاست، درس‌گفتارهای کلژدوفرانس 1978-1979، ترجمه رضا نجف‌زاده، تهران، نی.
مرکز پژوهش¬های مجلس شورای اسلامی (1385) آشنایی با تاریخ مجالس قانون‌گذاری در ایران (دوره نوزدهم، 10 خرداد 1335 - 29 خرداد 1339 شمسی)، سایت مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
مروارید، یونس (1377) نگاهی به ادوار مجالس قانون‌گذاری در دوران مشروطیت، تهران، اوحدی.
مکی، حسین (1324) تاریخ بیست¬ساله ایران، تهران، علمی.
ملایی توانی، علیرضا (1381) مجلس شورای ملی و تحکیم دیکتاتوری رضاشاه، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
نجاتی، غلامرضا (1377) تاریخ سیاسی بیست‌وپنج ساله ایران (از کودتا تا انقلاب)، تهران، مؤسسه خدمات فرهنگی رسا.
ویژه، محمدرضا و قهوه چیان، حمید (1391) تحلیلی بر نظام‌نامة انتخابات سال 1285 مجلس شورای ملّی، مطالعات حقوق تطبیقی معاصر، سال دوم، شماره 5، 226-195.
همایون کاتوزیان، محمد‌علی (1389) تضاد دولت و ملت: نظریه تاریخ و سیاست در ایران، ترجمه علیرضا طیب، تهران، نشرنی.
--------------------- (1391) دولت و جامعه در ایران: انقراض قاجار و استقرار پهلوی، ترجمه حسن افشار، تهران، مرکز.
----------------------- (1395) ایران جامعه کوتاه مدت و سه مقاله دیگر، ترجمه عبدالله کوثری ، تهران، نشرنی.
