بررسی پایداری تراز مالی دولت در اقتصاد ایران: کاربردی از الگوی خود رگرسیون آستانه‌ی خود القائی
الموضوعات :
فاطمه همایونی
1
,
داود محمودی نیا
2
1 - دانشگاه ولی عصر (عج)
2 - دانشگاه ولی عصر (عج)
الکلمات المفتاحية: واژگان کلیدی: پایداری مالی, بدهی دولت, کسری بودجه, تراز مالی, بازی پونزی و مدل SETAR. ,
ملخص المقالة :
چكيده اگر دولت برای تأمین کسری بودجه‌ی خود، قرض‌گیرنده‌ی همیشگی شود و همواره وام قدیم را با قرض جدید تأمین مالی نماید، وارد بازی پونزی می‌شود. در واقع انباشت کسری بودجه منجر به بدهی بیشتر دولت می‌شود تا جایی که بحران بدهی شکل گرفته و دولت قادر به تأمین مخارج خود نمی‌باشد؛ بنابراین پایداری مالی ناظر بر مفهوم «بدهی و پایداری آن» است. برای پیشگیری از چنین شرایطی، سیاست مالی باید به گونه‌ای تنظیم شود که امکان بازپرداخت بدهی دولت را فراهم نماید؛ یعنی پایدار باشد. در این پژوهش به تخمین تابع تراز مالی دولت ایران در رژیم‌های مالی پایدار و ناپایدار در قالب مدل SETAR طی سال‌های 1350 تا 1399 پرداخته شده است .نتایج حاصل از پنج برازش مختلف در چارچوب مدل SETAR نشان داد که متغیر نسبت بدهی به تولید ناخالص داخلی به عنوان «متغیرآستانه‌ای» دارای تأثیر منفی بر تراز مالی است؛ در حالی که متغیر غیرآستانه‌ای رشد تولید ناخالص داخلی دارای تأثیرگذاری مثبت بر تراز مالی طی رژیم‌ها بوده است. از دیگر نتایج مهم به دست آمده این است که تراز مالی بالا لزوماً به معنای پایداری سیاست‌های مالی نمی‌باشد.
- اسکندری‌پور، علی؛ محمودی‌نیا، داود؛ و یوسفی، آزاده. (1398). تعیین مسیر تعادلی بدهی عمومی دولت و مقایسه آن با مسیر واقعی بدهی در اقتصاد ایران در چهارچوب الگوی رشد درون‌زا . فصلنامه پژوهش های اقتصادی، 19(2): 119-146.
- امامی، کریم؛ و امام وردی، قدرت الله. (1388). بررسی امکان پیش‌بینی شاخص قیمت سهام در بازار سرمایه ایران و مقایسه توان پیش‌بینی مدل‌های خطی و غیرخطی. فصلنامه اقتصاد مالی، 7(3): 83-56.
- اندرس، والتر. (1389). اقتصاد سنجی سری های زمانی با رویکرد کاربردی. ترجمه محمد صادق شاهدانی و سعید شوال پور. انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
- برکچیان، سید مهدی.؛ بیات، سعید؛ و کرمی، هومن. (1393). کنترل اثرات ناپایداری و شکست ساختاری تورم با مدل‌های غیرخطی و زمان متغیر. پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
- پدرام، مهدی؛ و دهنوی، شدریه. (1392). خودرگرسیون آستانه‌ای و آزمون تئوري برابري قدرت خرید. فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، 21(68): 158-139.
- خیابانی، ناصر؛ كريمى پتانلار، سعید؛ و موتمنى، مانی. (1391). بررسى پايدارى مالى دولت ايران با روش همجمعى چندجانبه . فصلنامه برنامه ریزی و بودجه، 17(1): 89-73.
- زمانی، رضا؛ و مجیدی، مسعود. (1400). تحلیل مقدار بهینه و شرایط آستانه ای بدهی های دولت در ایران . فصلنامه رشد و توسعه اقتصادی، 11(43): 124-103.
- فتاحی، شهرام؛ حیدری دیزگرانی، علی؛ و عسکری، الناز. (1393) . بررسی پایداري بدهی دولت در اقتصاد ایران . فصلنامه سیاست‌هاي مالی و اقتصادي، 2(6): 86-67.
- فتحیان، فرشاد؛ فاخری فرد، احمد؛ دین‌پژوه، یعقوب؛ و موسوی ندوشنی، سید سعید. (1395) . ارزيابي عملكرد مدل‌هاي سري زماني خطي ARMA و غيرخطي آستانه TAR در مدل‌سازي دبي روزانه (مطالعه موردي: رودخانه‌هاي حوضه بالادست سد زرينه‌رود). نشريه آب و خاك (علوم و صنايع كشاورزي)، 30(5): 1440-1460.
- محمودی‌نیا، داود؛ دلالی اصفهانی، رحیم؛ انجوردا، جکوب؛ و بخشی دستجردی، رسول. (1395) . نظریه بازی¬ها و نقش آن در تعیین سیاست¬های بهینه در تقابل استراتژیک بین سیاستگذار پولی و مالی )کاربردی از نظریه بازی‌های دیفرانسیلی و استاکلبرگ( . فصلنامه علمي- پژوهشي مطالعات اقتصاديِ كاربردي ايران، 5(18): 34-1.
- معبودی، رضا؛ نادمی، یونس؛ و عذرتی، بنفشه. (1402). اثر آستانه ای رانت نفت بر بدهی عمومی در ایران. سیاستگذاری اقتصادی، 15(30): 202-227
- ممی پور، سیاب؛ و گودرزی، فرزانه. (1399) بررسی پایداری مالی دولت در ایران با استفاده از آزمون ریشه واحد مارکوف سویچینگ. تحقیقات اقتصادی، 55(2): 437-462
- نیلی، مسعود. (1394). اقتصاد ایران به کدام سو می‌رود؟ . چاپ اول، انتشارات دنیای اقتصاد، تهران، ایران: 832.
- Aldama, P., & Creel, J. (2017). Why Fiscal Regimes Matter for Fiscal Sustainability Analysis: An Application to France. Documents de Travail de l'OFCE from Observatoire Francais des Conjonctures Economiques (OFCE), No. 2016-15: 1 – 29.
- Aslanli, K. (2015). Fiscal sustainability and the State Oil Fund in Azerbaijan. Journal of Eurasian Studies, Vol. 6, No. 2: 114-121.
- Bohn, H. (1995). The Sustainability of Budget Deficits in a Stochastic Economy. Journal of Money, Credit and Banking, Vol. 27, No. 1: 257 – 271.
- Burnside, C. (2004). Assessing New Approaches to Fiscal Sustainability Analysis. was written for the World Bank Latin America and Caribbean Department’s report on Debt Sustainability Analysis, Working Paper, No. 1: 1 – 55.
- Chalk, N., & Hemming, R. (2000). Assessing Fiscal Sustainability Theory and Practice. International Monetary Fund, Working Paper No. 2000/081
- Chamorro-Narváez, R.A., & Zapata-Quimbayo, C.A. (2024). Fiscal regimes and debt sustainability in Colombia, Journal of Applied Economics, 27:1, 2336706, DOI: 10.1080/15140326.2024.2336706
- Del Castillo, E., & Cabral, R (2024). Subnational public debt sustainability in Mexico: Is the new fiscal rule working?. European Journal of Political Economy, 82 (2024) 102512. https://doi.org/10.1016/j.ejpoleco.2024.102512
- Dornean, A. & Oanea, D-C. (2015). Romanian fiscal policy sustainability during financial crisis: a cointegration approach. Procedia Economics and Finance, Vol. 20: 163-170.
- Forslid, R. (1988). External Debt and Ponzi-Games in a Small Open Economy with Endogenous Growth. Journal of Macroeconomics, VoL. 20, No. 2: 341-349.
- Irungu, W.N., Chevallier, J. & Ndiritu, S.W. (2020). Regime changes and fiscal sustainability in Kenya. Economic Modelling, Vol. 86, 1-9.
- Ko, J.H., & Morita, H. (2015). Fiscal sustainability and regime shifts in Japan. Economic Modelling, 2015, vol. 46, issue C, 364-375
- Kofi Asravor, R., Akosua Arthur, L., Acheampong, V., Lamptey, C., & Yeboah, M. (2023). Domestic debt sustainability and economic growth: Evidence from Ghana. Research in Globalization 7, 100144. https://doi.org/10.1016/j.resglo.2023.100144
- Ley, E. (2009). Fiscal (and External) Sustainability. MPRA Paper from University Library of Munich, Economic Policy and Debt Department, Germany, The World Bank: 1 – 15.
- Mishkin, F. (1992). Anatomy of a Financial Crisis. Journal of Evolutionary Economics, Vol. 2, issue 2: 30-115.
