آینده¬نگاری توسعه اقتصادی استان گلستان در افق 1410 با رویکرد برنامه¬ریزی پابرجا
الموضوعات :
1 - استادیار؛ گروه مدیریت، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه گلستان، گرگان؛ ایران
الکلمات المفتاحية: کلیدواژه: آينده¬نگاري, توسعه اقتصادی, برنامه¬ريزي پابرجا, استان گلستان,
ملخص المقالة :
این تحقیق به منظور آينده¬نگاري توسعه اقتصادي استان گلستان در افق 1410 با رويكرد برنامه-ريزي پابرجا طراحی شد. شیوه انجام این تحقیق به صورت کمی بوده و ابزار تحقیق شامل دو پرسشنامه کمی و کیفی (مصاحبه عمیق) بود. جامعه آماری پژوهش نیز مشتمل بر کلیه کارکنان مربوط به بخش توسعه شهری و امور اقتصادی استانداری گلستان می¬باشند که با توجه به محدودیت اعضای جامعه آماری (7 نفر)، کلیه اعضای جامعه آماری به شیوه سرشماری مورد مصاحبه قرار گرفتند. روایی و پایایی ابزار تحقیق که از پژوهش زالی و همکاران (1394) اتخاذ شد، قبلاً توسط این گروه تائید نهایی شده بود. یافته¬های اين تحقيق حاكي از آن است که هفت سناريوي باوركردني با تركيبهاي متفاوتي از وضعيتها، احتمال وقوع در استان گلستان را دارند كه با در نظر گرفتن میانگین، احتمال وقوع رويدادهاي مثبت بيشتر از ديگر سناريوها است. با اينكه، تعداد كمتري از اين سناريوها مطلوب هستند و بخش عمده¬اي از سناريوهاي هفت¬گانه، حالت هاي نامطلوب را نشان ميدهند، ولي احتمال تحقق شرايط بحراني در استان به مراتب پايينتر از احتمال تحقق شرايط مطلوب است. تحليل شرايط حاضر استان نشان مي-دهد که استان گلستان با اهداف و آرمان¬هاي نظريه پايه توسعه فاصله زيادی دارد و راه دراز و پر فراز و نشيبي براي تحقق آن فراروي استان است. به عبارت دیگر استان گلستان در حال حاضر از شرايط خوبي برخوردار نيست و فاصله چنداني از نقطه مبدأ به سمت اهداف توسعه نگرفت¬ است. در برخي وضعيت¬ها نيز شرايط بحراني يا نامطلوب حاكم بوده است. اگرچه، روندها حاكي از توسعه تدريجي و رو به جلوي استان است، ولي اين روندها به اندازه اي بطئي و كند است كه در مقايسه با اهداف نظريه پايه و فاصله زماني طولانی تا تحقق آنها، بسيار ناچيز بوده و به نظر ميرسد تغيير و تحول گستردهاي براي معماري آينده طلب ميكند.
- اسلاتر، ریچارد (1386). دانش واژه آینده¬پژوهی، ترجمه عبدالحمید کرامتزاده، محمدرضا فرزاد و امیر ناظمی، موسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی.
- بنیاد توسعه فردا (1384). روش¬های آینده نگاری تکنولوژی، انتشارات گروه آینده اندیشی، چاپ گلبان، تهران.
- پورمحمدی، محمدرضا؛ حسین زاده دلیر، کریم؛ قربانی، رسول و زالی، نادر (1389). مهندسی مجدد فرآیند برنامه‌ریزی با تاکید کاربرد آینده نگاری، جغرافیا و توسعه، شماره 20، صص: 58-37.
- حسنوی، رضا؛ نظامیپور، قدیر؛ بوشهری، علیرضا، عادل، آذر و قربانی، سعید (1392). طراحی مدل تاثیر آینده¬نگاری بر سیاستگذاری علم، فن آوری و نوآوری در سطح ملی با استفاده از روش مدل یابی معادلات ساختاری، فصلنامه علمی- پژوهشی سیاست علم و فن آوری، سال ششم، شماره اول، صص: 34-21.
- خزائی، سعید و عبدالرحیم، پدرام (1387). راه¬های گام به گام آینده پژوهی راهبردی، انتشارات کشف آینده.
- دانش نامه آینده پژوهی (1387). تهران: موسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی، مرکز آینده پژوهی علوم و فنآوری دفاعی.
- زالی، بهمن (1388). آیندهنگاری توسعه منطقهای با رویکرد برنامه‌ریزی سناریو مبنا. پایاننامه دکترای دانشگاه تبریز، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، استاد راهنما: محمدرضا پورمحمدی.
- زالی، نادر (1390). آیندهنگاری راهبردی و سیاستگذاری منطقه¬ای با رویکرد سناریونویسی، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال چهاردهم، شماره 54، صص: 45-33.
- زالی، نادر و منصوری بیرجندی، سارا (1394). طراحی الگوی روش شناختی کاربرد برنامه‌ریزی فرض بنیاد در مطالعات توسعه منطقه ای، آمایش سرزمین، دوره هفتم، شماره دوم، صص: 254-232.
- زالی، نادر و منصوریبیرجندی، سارا (1395). شناسایی راهبردهای آسیبپذیر توسعه اقتصادی منطقه با رویکرد برنامه‌ریزی فرض بنیاد، مطالعه موردی: استان تهران، مجله برنامه‌ریزی و آمایش فضا، دوره بیستم، شماره 1، صص: 52-22.
- شوارتز، پیتر (1387). هنر دورنگری، ترجمه عزیز علیزاده، تهران: انتشارات مرکز آینده پژوهی علوم فن آوری دفاعی.
- طباطباییان، سید حبیب الله و قدیری، روح ا... (1386). متغیرهای موثر بر انتخاب ابعاد در یک پروژه آینده نگاری، فصلنامه علوم مدیریت ایران، سال دوم، شماره هفتم، صص: 80-55.
- علیاحمدی، علیرضا و قاضینوری، سید سروش (1382). آیندهنگاری تکنولوژی و کاربرد آن در سیاستگذاری و مدیریت تکنولوژی، فصلنامه اطلاع¬رسانی، سال اول، شماره دوم، صص: 15-6.
- علیزاده، عزیز؛ وحیدی، وحید و ناظمی، امیر (1387). سناریونگاری یا برنامه‌ریزی بر پایه سناریوها، موسسه مطالعات انرژی، تهران.
- کزازی، ابوالفضل؛ طباطباییان، حبیب الله؛ تقوی فرد، محمدتقی و ناظمی، امیر (1390). شناسایی راهبردهای شکستپذیر در اسناد توسعه فنآوری اطلاعات کشور با استفاده از روش برنامه‌ریزی فرض بنیاد، فصلنامه بهبود مدیریت، سال پنجم، شماره 2، پیاپی 13، صص: 62-38.
- لمپارت، رابرت و همکاران (2003). برنامه‌ریزی پابرجا برای یک قرن، ترجمه وحید وحیدی مطلق، تهران: اندیشکده صنعت و فن آوری، آصف.
- مبینی¬دهکردی، علی (1387). مگادایم¬ها الزام راهبردی، آینده سازمان¬ها، موسسه مطالعات بین المللی انرژی، تهران.
- مظفری، علی (1389). آیندهپژوهی، بستر عبور از مرزهای دانش، فصلنامه نظم و امنیت انتظامی، شماره چهارم، سال دوم، صص: 47-26.
- ناصرآبادی، زهرا (1379). آینده¬پژوهی، مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی استراتژیک، تهران: موسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی.
- ناظمی قدیری، امیر (1385). آینده¬نگاری از مفهوم تا اجرا، مرکز صنایع نوین، وزارت صنایع و معادن، تهران.
- ناظمی، امیر (1385). آیندهنگاری منطقه¬ای به مثابه آمایش سرزمین، همایش آینده پژوهی، فن آوری و چشم انداز توسعه، تهران: دانشگاه امیرکبیر.
- وحیدیمطلق، وحید (1385). برنامه‌ریزی پا بر جا با بهره گیری از روش برنامه‌ریزی بر پایه فرض، مرکز آینده پژوهی علوم و فن آوری دفاعی موسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی.
- Cornish, E. (2003). The wild cards in our future. Futurist, 37(4), 18-22.
- Echevarria, A. J., “Tomorrow’s Army: The Challenge of Nonlinear Change”, Parameters, autumn, pp. 85-98, 1988.
- Dewar, J. A., & M. H. Levin, Assumption-Based Planning for Army 21, Santa Monica, Calif.: RAND, R-4172-A, 1992.
- FOREN (2001). A Practical Guide to Regional Foresight, Foren network, STRATA program.
- Godet, Michel (1991). “From anticipation to action”, UNESCO publishing, Paris.
- Jia LIU, Zao TANG, Mojiang YU, Pengzhe REN, Pingliang ZENG, Wenjie JIA (2024). Robust expansion planning model of integrated energy system with energy hubs integrated, Electric Power Systems Research, 22(6):125-149 https://doi.org/10.1016/j.epsr.2023.109947
- Jun Zhou, Jiaxing Zhu, Guangchuan Liang, Junjie Ma, Jiayi He, Penghua Du, Zhanpeng Ye (2024). Three-layer and robust planning models to evaluate the strategies of defense layer, attack layer, and operation layer for optimal protection in natural gas pipeline network, Reliability Engineering & System Safety, 14(9): 119-135. https://doi.org/10.1016/j.ress.2024.110196
- Junpeng Zhu, Yong Huang, Shuai Lu, Mengya Shen, Yue Yuan. (2024). Incorporating local uncertainty management into distribution system planning: An adaptive robust optimization approach, Applied Energy, 36(3):103-123. https://doi.org/10.1016/j.apenergy.2024.123103
- Liang Chen, Dandan Yang, Jun Cai, Ying Yan. (2024). Robust optimization based coordinated network and source planning of integrated energy systems, International Journal of Electrical Power & Energy Systems,Volume 157, 109864. https://doi.org/10.1016/j.ijepes.2024.109864
- Lindgren, Mats, Hans Band hold (2003). Scenario planning the link between future and strategy, Palgrave Macmillan, NewYork.
- Loveridge, Deniss (2009). Foresight, The art and science of anticipating the future, New York, published by Routledge Research, Brighton.
- Myer, Dowell (2000). Construction the future in planning, school of policy, planning and development, university of southern California.
- Twiss, B.c (1992). Forcasting for Technologist and engineers, a practical guide for better dicitions, peter peregrinus, London. United Kingdom.
- UNIDO (2004). Foresight methodologies, Textbook, Technology foresight initiative.
- Voros, J (2003).A Genreic foresight process framwork, foresight, Vol. 5, No. 3.
- Martin, B. R (1995). Foresight in science and technology, technology analysis & strategic management, vol. 7, no 2, pp. 139-168.
- Builder, C. H. & J. A. Dewar, “A Time for Planning? If not Now, When?” Parameters, Vol. 24, No. 2, pp. 10-12, 1994.
- Dewar, J. A., C. H. Builder, W. M. Hix & M. H. Levin, Assumption-Based Planning, Santa Monica, Calif.: RAND, 2002.
- Jin, X., & A. J. Horowitz, “Guidebook on Incident Management Planning in Work Zones”, Midwest Smart Work Zone Deployment Initiative, 2005.
- Klir, G. & M. Wierman, Uncertainty-Based Information: Elements of Generalized Information Theory, 2nd Ed. Physica-Verlag, 2000.
- Lempert, Robert J. & M. T. Collins, “Managing the Risk of Uncertain Threshold Response: Comparison of Robust, Optimum, and Precautionary Approaches” Risk Analysis, No. 27 (4), pp. 1009-1026, 2007.
- Miles, I., Cunningham, Smart Innovation - Supporting the Monitoring and Evaluation of Innovation Programmes, European Commission, Brussels, 2006.
- Wang, J., “Robust Optimization Analysis for Multiple Attribute Decision Making Problems with Imprecise Information”, Annals of Operations Research, Vol. 1-14, 2010.
- Zhiying Wang a, Yang Wang b, Haoran Ji a, Hany M. Hasanien c d, Jinli Zhao a, Lei Yu e, Jiafeng He a, Hao Yu a, Peng Li. (2024). Distributionally robust planning for data center park considering operational economy and reliability, Energy Journal, Volume 290, 130185. https://doi.org/10.1016/j.energy.2023.130185.
