نقش تصویر بدنی در پیش بینی کیفیت عملکرد جنسی درزنان نخست زا پس از زایمان
الموضوعات :کاظم خرم دل 1 , سوده دشتیانه 2 , لادن اشرف 3
1 - دکتری تخصصی روانشناسی، استادیار گروه روانشناسی، موسسه غیر انتفاعی فاطمیه شیراز، فارس، ایران.
2 - دانشجو دکتری روانشناسی، گروه روانشناسی، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران.
3 - کارشناسی ارشد روانشناسی اجتماعی،موسسه غیر انتفاعی فاطمیه شیراز،شیراز ،فارس، ایران.
الکلمات المفتاحية: تصویر بدنی, عملکرد جنسی, زنان نخست زا, زایمان.,
ملخص المقالة :
این پژوهش با هدف بررسی نقش تصویر بدنی در پیش‌بینی کیفیت عملکرد جنسی زنان نخست‌زا پس از زایمان در بوشهر انجام شد. تغییرات بدنی پس از زایمان می‌تواند تأثیر چشمگیری بر ادراک زنان از بدن خود و همچنین بر روابط و رضایت جنسی داشته باشد. تصویر بدنی مثبت یا منفی پس از زایمان نه تنها بر کیفیت عملکرد جنسی، بلکه بر سلامت روانی و رضایت از زندگی نیز اثرگذار است. این تحقیق با روش کمی و استفاده از ابزارهای معتبر مانند مقیاس تصویر بدن فیشر (FBIS) و شاخص عملکرد جنسی زنان (FSFI) انجام شد. جامعه آماری شامل زنان نخست‌زایی بود که به‌صورت واژینال زایمان کرده بودند. نمونه‌گیری تصادفی از زنان با شرایط مشابه، دقت و تعمیم‌پذیری نتایج را افزایش داد.یافته‌ها نشان داد تصویر بدنی پس از زایمان تأثیر معناداری بر عملکرد جنسی دارد. زنانی که تصویر مثبتی از بدن خود داشتند، کیفیت بالاتری در عملکرد جنسی تجربه کردند، در حالی که تصویر منفی از بدن با کاهش رضایت و کیفیت جنسی همراه بود. این نتایج بر اهمیت توجه به سلامت روانی و تصویر بدنی زنان پس از زایمان تأکید می‌کند. همچنین، بهبود تصویر بدن می‌تواند رضایت جنسی را افزایش داده و به ارتقاء کیفیت زندگی و سلامت روانی زنان کمک کند.در نهایت، این پژوهش نقش کلیدی تصویر بدنی را در سلامت جنسی و روانی زنان نشان داده و لزوم توسعه برنامه‌های مداخله‌ای برای بهبود آن را برجسته می‌کند.
1- ارفعی، کتایون؛ و ناهیدی، فاطمه(1400). ادراک مادران از چالش‌های روان‌شناختی دوران بارداری: یک مطالعه کیفی. پایش، 20(3)، 323-332. doi:10.52547/payesh.20.3.323
2- باغبانی، فریده؛ گودرزی، محمد؛ شاه اویسی، سمیرا؛ و عزت‌پور، عمادالدین(1401). پیش‌بینی نشانه‌های افسردگی پس از زایمان در اولین بارداری براساس تصویر بدن و ابعاد شخصیتی. فصلنامه روانشناسی تحلیلی شناختی، 13(48)، 97-109.
3- پوراکبران، الهه؛ و امین یزدی، سید امیر(1394). بررسی عملکرد جنسی و رضایت‌مندی زناشویی در زنان با و بدون سابقه زایمان. مجله اصول بهداشت روانی، 17(4)، 202-208. doi:10.22038/JFMH.2015.4581
4- ترک زهرانی، شهناز؛ بنایی، مژده؛ ازگلی، گیتی،؛ و آزاد، محسن(1395). بررسی مشکلات جنسی پس از زایمان در زنان شیرده مراجعه‌کننده به مراکز بهداشتی درمانی، بندرعباس. مجله زنان، مامایی و نازایی ایران، 19(35)، 1-12. doi:10.22038/IJOGI.2016.8059
5- تهرانیان، نجمه؛ علیجان‌پور، معصومه؛ محمدی، عیسی؛ و حسینی، راضیه‌السادات(1402). ارتباط عملکرد جنسی زنان پس از زایمان با نوع زایمان و غلظت سرمی امنتین-1 به عنوان بیومارکر پیش‌بینی‌کننده. دو ماهنامه طب جنوب، 26(1)، 63-76. doi:10.61186/ismj.26.1.63
6- چوبچیان، طاهره؛ و محمدی، مطهره(1398). بررسی نقش نگرش مذهبی و تصویر بدن زنان باردار در تجربیات خوشایند و ناخوشایند دوران بارداری. مطالعات روانشناسی و علوم تربیتی (موسسه آموزش عالی نگاره)، 48(4)، 69-90.
7- رحیمی، فرزانه؛ و معینی‌مهر، مهشید(1400). بررسی تأثیر انواع روش‌های تن‌آرامی در بارداری و زایمان: مرور سیستماتیک. ماهنامه علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، 29(2)، 3462-3478. doi:10.18502/ssu.v29i2.6085
8- رضوانی، محدثه؛ غنی‌زاده حصار، نرمین؛ محمدعلی‌نسب فیروزجاه، ابراهیم؛ و شیخ، هنگامه(1403). مقایسه ناتوانی عملکردی و تصویر بدن در زنان با زایمان عادی و سزارین یک ماه پس از زایمان. دوماهنامه علمی-پژوهشی طب توانبخشی، 13(3)، 650-663. dor: 10.32598/SJRM.13.3.3156
9- طغیانی، الهه؛ عیسی‌زادگان، علی؛ و سلیمانی، اسماعیل(1403). تأثیر مستقیم و غیرمستقیم صفت شخصیتی خودشیفتگی ناسازگار و نگرش رقابت‌جویی افراطی بر نشانگان بدریخت‌انگاری بدنی با واسطه‌گری سیستم فعال‌سازی/بازداری رفتاری در دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه دوم. دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، 2(25)، 136-150. doi:10.30486/jsrp.2021.1924718.2882
10- کریمان، نورالسادات؛ ایزدی طامه، احمد؛ و زرین‌قلم مقدم، جلال(1392). رابطه تصویر بدن با درک زنان نخست‌زا و چندزا از شدت درد زایمان. پژوهنده، 18(3)، 103-108.
11- محمدی خدیجه, حیدری معصومه, & فقیه زاده سقراط. (2008). اعتبار نسخه فارسی مقیاس Female Sexual Function Index-FSFI به عنوان شاخص عملکرد جنسی زنان.dor :20.1001.1.16807626.1387.7.3.11.9
12- موسی‌زاده، توکل؛ و متولی، رویا(1397). بررسی رفتار و عملکرد جنسی زنان باردار شهر اردبیل در سال 1394. سلامت و مراقبت، 20(1)، 40-47.
13- میرمولایی، سیده طاهره؛ عامل ولی‌زاده، مهرنوش؛ محمودی، محمود؛ و توکل، زینب(1390). بررسی تأثیر ارائه مراقبت‌های پس از زایمان در منزل بر کیفیت زندگی مادران کم‌خطر. حیات، 17(2)، 42-51.
14- نوروزی دشتکی، مهین؛ باغبانی نادر، مونا؛ حسین‌زاده اسکویی، علی؛ زمانی زارچی، محمدصادق؛ و کیانی‌مقدم، امیرسام(1401). مقایسه عملکرد جنسی، نگرانی از تصویر بدن و عزت نفس جنسی در زنان پس از زایمان طبیعی با اپیزیوتومی و سزارین. روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، 28(4)، 430-447. doi:10.32598/ijpcp.28.4.4420.1
15- یزدان جو، فرح. (۱۳۷۹). بررسی رابطه ی تن و میزان سازگاری دانش آموزان دختر دبیرستان مشهد، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مشاوره، دانشکده مدیریت وبرنامه ریزی وزارت آموزش و پرورش.
16- Astuti, E. D., Susilawati, S., & Evrianasari, N. (2024). Pengaruh Senam Kegel Dengan Penyembuhan Luka Perineum Pada Ibu Primipara. ANJANI Journal (Medical Science & Healthcare Studies), 4(1), 12-20. doi:10.37638/anjani.v4i1.1114
17- Chang, S. R., Chen, K. H., Ho, H. N., Lai, Y. H., Lin, M. I., Lee, C. N., & Lin, W. A. (2015). Depressive symptoms, pain, and sexual dysfunction over the first year following vaginal or cesarean delivery: a prospective longitudinal study. International journal of nursing studies, 52(9), 1433-1444. doi:10.1016/j.ijnurstu.2015.04.019
18- Dubé, S., Beaulieu, N., Bergeron, S., Lafontaine, M. F., Péloquin, K., Brault-Labbé, A., ... & Brassard, A. (2024). Do perfectionism, body image concerns, and intimacy predict genitopelvic pain in the postpartum? A prospective study of new mothers. The Journal of Sexual Medicine, 21(6), 566-572. doi:10.1093/jsxmed/qdae039
19- Glynn, L. M., Davis, E. P., & Sandman, C. A. (2013). New insights into the role of perinatal HPA-axis dysregulation in postpartum depression. Neuropeptides, 47(6), 363-370. doi:10.1016/j.npep.2013.10.007
20- Husain, F. S., Lulla, D., Tay, T. K. C., Lee, J. J. M., Dhaliwal, S. S., & Bin Ang, S. (2023). Association between body mass index, body image and self-esteem with sexual function: A survey of young women in Singapore. Ann Acad Med Singap, 52, 190-8. doi:10.47102/annals-acadmedsg.2022358
21- Kabwire, B., & Kansilme, D. (2024). Knowledge, Attitude and Practices Towards Exclusive Breasfeeding Among Primpara Mothers at Lugasa Health Center III Kayunga District; A Descriptive Cross Sectional Study. Student's Journal of Health Research Africa, 5(3), 14-14. doi:10.51168/sjhrafrica.v5i3.857
22- Kelley, E. L., & Kingsberg, S. A. (2023). Postpartum Sexual Function and Depression: a Review of Recent Literature. Current Sexual Health Reports, 15(3), 203-222. doi:10.1007/s11930-023-00372-z
23- Levy, S., Handelzalts, J. E., Yadid, L., & Geller, S. (2020). Personality and postpartum sexual functioning in Israeli women: The mediating role of body image. Psychological reports, 123(2), 185-200. doi:10.1177/0033294118809935
24- Llewelyn, S., & Osborne, K. (2024). Women's lives. Taylor & Francis.
25- Ng, Y. Y., Muhamad, R., & Ahmad, I. (2023). Sexual dysfunction among six months postpartum women in north-eastern Malaysia. Plos one, 18(4), e0284014. doi:10.1371/journal.pone.0284014
26- Puteri, S. K. S. (2024). Pengetahuan Ibu Hamil Primipara Trimester III Sebelum dan Sesudah Bimbingan Modul Inisiasi Menyusu Dini: Knowledge in Primiparous Mothers in Third Trimester Before and After Guidance in the Early Breastfeeding Initiation Module. Jurnal Ilmiah Kebidanan dan Kesehatan (JIBI), 2(1), 8-14. doi:10.36590/jibi.v2i1.949
27- Rosen C, Brown J, Heiman S, Leiblum C, Meston R, Shabsigh D, et al. The Female Sexual Function Index (FSFI): a multidimensional self-report instrument for the assessment of female sexual function. Journal of sex & marital therapy 2000; 26(2):191-208.
28- Tivers, J. (2024). Women attached: The daily lives of women with young children. Taylor & Francis.
